Pierwsza turecka fregata TCG İstanbul. Rozpoczęto próby morskie

Cięcie blach pod budowę TCG İstanbul nastąpiło w styczniu 2017 roku, stępkę położono w lipcu tego samego roku. Cztery lata później odbyła się uroczystość wodowania okrętu. Prace realizowało konsorcjum tureckich przedsiębiorstw pod kierunkiem koncernu stoczniowego STM.

– Turecka bandera została podniesiona i przeprowadzono pierwsze próby morskie TCG İstanbul, pierwszej narodowej fregaty, z której jesteśmy dumni jako projektant i główny wykonawca – przekazała w komunikacie spółka STM. – Wyposażony w nowoczesne i krajowe systemy İstanbul dołączy do Türk Deniz Kuvvetleri w 2023 roku, w stulecie naszej republiki.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Typoszereg İstanbul to fregaty nowej generacji opracowane w ramach programu MİLGEM (kryptonim powstał z połączenia tureckich słów oznaczających "okręt narodowy"). Zakłada on budowę dwunastu okrętów, z podziałem na trzy fazy. W pierwszej planowano wybudować korwety wielozadaniowe, w drugiej fregaty rakietowe, natomiast w ostatniej – niszczyciele.

Turcy zbudowali już cztery korwety ZOP typu Ada. Dwie z nich – Heybeliada i Büyükada – służą w tureckiej marynarce odpowiednio od dwunastu i dziesięciu lat. Trzecią – Burgazadę – przyjęto do służby w listopadzie 2018 roku, zaś czwartą – Kınalıadę – we wrześniu 2019 roku.

W ramach tego samego projektu powstała pojedyncza korweta ELINT, TCG Ufuk, która rozpoczęła służbę w ubiegłym roku. Fregaty İstanbul należą do drugiej fazy przedsięwzięcia. W grudniu ubiegłego roku, w obecności prezydenta Recepa Erdoğana, zatwierdzono plan pozyskania trzech seryjnych fregat.

W kwietniu zawarto umowę wykonawczą. Dostawa trzech nowych okrętów wojennych zostanie zrealizowana przez partnerstwo biznesowe STM – głównego wykonawcy jednostki wiodącej – i TAİS OG. Nowe fregaty otrzymają nazwy İzmir (F 516), İçel (F 517) oraz İzmit (F 518). Umowa przewiduje, że wszystkie okręty powstaną w iście ekspresowym tempie, bo w ciągu trzydziestu sześciu miesięcy od daty jej zawarcia.

Wszystkie fregaty mają być budowane równocześnie w trzech różnych stoczniach. W połowie lat dwudziestych zastąpią przestarzałe jednostki typu Yavuz, wprowadzone do służby pod koniec lat osiemdziesiątych ubiegłego stulecia.

Fregaty typu İstanbul, znane również pod oznaczeniem projektu TF-100 lub jako typ İ, konstrukcyjnie są w zasadzie powiększonymi korwetami typu Ada. Fregaty mają długość 113,2 metra, szerokość 14,4 metra i wyporność rzędu 3 tysięcy ton. Siłownia w układzie CODAG złożona z pojedynczej turbiny gazowej i dwóch silników wysokoprężnych może rozpędzić okręty do 29 węzłów. Maksymalny zasięg wynosi około 6600 mil morskich przy prędkości 14 węzłów.

Na fregacie służyć będzie załoga złożona ze 125 oficerów i marynarzy. Okręt ma autonomiczność do piętnastu dni. Wyposażony jest w hangar i lądowisko dla śmigłowców ZOP S-70B Seahawk i bezzałogowych statków powietrznych.

Uzbrojenie stanowić ma wyrzutnia pionowa dla pocisków przeciwlotniczych Hisar, a do zwalczania okrętów nawodnych fregaty dysponować będą ośmioma pociskami Atmaca. Początkowo fregaty miały otrzymać amerykańskie wyrzutnie Mk 41 VLS, jednak z powodu amerykańskiego embarga zdecydowano się opracować rodzimy system. Spowodowało to roczne opóźnienie w realizacji programu.

Fregaty będą przystosowane również do realizacji zadań ZOP. W tym celu wyposażone będą w dwie wyrzutnie lekkich torped. Całość uzupełniana jest przez pojedynczą armatę uniwersalną OTO Melara Super Rapid kalibru 76 milimetrów i dwie kalibru 25 milimetrów. Warto również zaznaczyć, że praktycznie całość wyposażenia elektronicznego, między innymi radary i system kierowania ogniem, będzie pochodzić z Turcji.

Zakończenie dostaw korwet Ada i początek prób morskich TCG İstanbul stanowi kamień milowy w rozwoju nie tylko Türk Deniz Kuvvetleri, ale i rodzimego przemysłu. Z pewnością ogromnym wyzwaniem będzie zbudowanie niszczycieli w ramach trzeciego filaru programu MİLGEM.

Prace nad projektem nowych niszczycieli typu TF-2000, rozpoczęły się w 2017 roku. Podczas targów IDEF 2021 zaprezentowano nową koncepcję jednostek, które ostatecznie rozrosły się w stosunku do pierwotnych zamierzeń. Ankara chce pozyskać osiem jednostek zamiast planowanych siedmiu. Dodatkowo niszczyciele "utyły" z wcześniej planowanych 7 tysięcy ton wyporności do aż 8500 ton, przy długości 166 metrów.

Praktycznie całość specjalistycznego uzbrojenia pochodzić będzie z Turcji, podobnie jak lwia część uzbrojenia. Okręty otrzymają 64-komorową wyrzutnię pionową. W ramach pierwszej fazy zostaną pozyskane początkowo cztery niszczyciele, z których pierwszy miałby wejść do służby w 2027 roku.

Autor: Szymon Rutkowski