Pierwsza turecka fregata TCG İstanbul. Rozpoczęto próby morskie

Turecki resort obrony przekazał, że 20 czerwca serię prób morskich rozpoczęła fregata rakietowa TCG İstanbul (F 515). Jest to okręt wiodący typu İstanbul i jednocześnie pierwsza fregata zaprojektowana i wybudowana siłami tureckiego przemysłu.

Cięcie blach pod budowę TCG İstanbul nastąpiło w styczniu 2017 roku, stępkę położono w lipcu tego samego roku. Cztery lata później odbyła się uroczystość wodowania okrętu. Prace realizowało konsorcjum tureckich przedsiębiorstw pod kierunkiem koncernu stoczniowego STM.

– Turecka bandera została podniesiona i przeprowadzono pierwsze próby morskie TCG İstanbul, pierwszej narodowej fregaty, z której jesteśmy dumni jako projektant i główny wykonawca – przekazała w komunikacie spółka STM. – Wyposażony w nowoczesne i krajowe systemy İstanbul dołączy do Türk Deniz Kuvvetleri w 2023 roku, w stulecie naszej republiki.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Typoszereg İstanbul to fregaty nowej generacji opracowane w ramach programu MİLGEM (kryptonim powstał z połączenia tureckich słów oznaczających "okręt narodowy"). Zakłada on budowę dwunastu okrętów, z podziałem na trzy fazy. W pierwszej planowano wybudować korwety wielozadaniowe, w drugiej fregaty rakietowe, natomiast w ostatniej – niszczyciele.

Turcy zbudowali już cztery korwety ZOP typu Ada. Dwie z nich – Heybeliada i Büyükada – służą w tureckiej marynarce odpowiednio od dwunastu i dziesięciu lat. Trzecią – Burgazadę – przyjęto do służby w listopadzie 2018 roku, zaś czwartą – Kınalıadę – we wrześniu 2019 roku.

W ramach tego samego projektu powstała pojedyncza korweta ELINT, TCG Ufuk, która rozpoczęła służbę w ubiegłym roku. Fregaty İstanbul należą do drugiej fazy przedsięwzięcia. W grudniu ubiegłego roku, w obecności prezydenta Recepa Erdoğana, zatwierdzono plan pozyskania trzech seryjnych fregat.

W kwietniu zawarto umowę wykonawczą. Dostawa trzech nowych okrętów wojennych zostanie zrealizowana przez partnerstwo biznesowe STM – głównego wykonawcy jednostki wiodącej – i TAİS OG. Nowe fregaty otrzymają nazwy İzmir (F 516), İçel (F 517) oraz İzmit (F 518). Umowa przewiduje, że wszystkie okręty powstaną w iście ekspresowym tempie, bo w ciągu trzydziestu sześciu miesięcy od daty jej zawarcia.

Wszystkie fregaty mają być budowane równocześnie w trzech różnych stoczniach. W połowie lat dwudziestych zastąpią przestarzałe jednostki typu Yavuz, wprowadzone do służby pod koniec lat osiemdziesiątych ubiegłego stulecia.

Fregaty typu İstanbul, znane również pod oznaczeniem projektu TF-100 lub jako typ İ, konstrukcyjnie są w zasadzie powiększonymi korwetami typu Ada. Fregaty mają długość 113,2 metra, szerokość 14,4 metra i wyporność rzędu 3 tysięcy ton. Siłownia w układzie CODAG złożona z pojedynczej turbiny gazowej i dwóch silników wysokoprężnych może rozpędzić okręty do 29 węzłów. Maksymalny zasięg wynosi około 6600 mil morskich przy prędkości 14 węzłów.

Na fregacie służyć będzie załoga złożona ze 125 oficerów i marynarzy. Okręt ma autonomiczność do piętnastu dni. Wyposażony jest w hangar i lądowisko dla śmigłowców ZOP S-70B Seahawk i bezzałogowych statków powietrznych.

Uzbrojenie stanowić ma wyrzutnia pionowa dla pocisków przeciwlotniczych Hisar, a do zwalczania okrętów nawodnych fregaty dysponować będą ośmioma pociskami Atmaca. Początkowo fregaty miały otrzymać amerykańskie wyrzutnie Mk 41 VLS, jednak z powodu amerykańskiego embarga zdecydowano się opracować rodzimy system. Spowodowało to roczne opóźnienie w realizacji programu.

Fregaty będą przystosowane również do realizacji zadań ZOP. W tym celu wyposażone będą w dwie wyrzutnie lekkich torped. Całość uzupełniana jest przez pojedynczą armatę uniwersalną OTO Melara Super Rapid kalibru 76 milimetrów i dwie kalibru 25 milimetrów. Warto również zaznaczyć, że praktycznie całość wyposażenia elektronicznego, między innymi radary i system kierowania ogniem, będzie pochodzić z Turcji.

Zakończenie dostaw korwet Ada i początek prób morskich TCG İstanbul stanowi kamień milowy w rozwoju nie tylko Türk Deniz Kuvvetleri, ale i rodzimego przemysłu. Z pewnością ogromnym wyzwaniem będzie zbudowanie niszczycieli w ramach trzeciego filaru programu MİLGEM.

Prace nad projektem nowych niszczycieli typu TF-2000, rozpoczęły się w 2017 roku. Podczas targów IDEF 2021 zaprezentowano nową koncepcję jednostek, które ostatecznie rozrosły się w stosunku do pierwotnych zamierzeń. Ankara chce pozyskać osiem jednostek zamiast planowanych siedmiu. Dodatkowo niszczyciele "utyły" z wcześniej planowanych 7 tysięcy ton wyporności do aż 8500 ton, przy długości 166 metrów.

Praktycznie całość specjalistycznego uzbrojenia pochodzić będzie z Turcji, podobnie jak lwia część uzbrojenia. Okręty otrzymają 64-komorową wyrzutnię pionową. W ramach pierwszej fazy zostaną pozyskane początkowo cztery niszczyciele, z których pierwszy miałby wejść do służby w 2027 roku.

Autor: Szymon Rutkowski