Indie testują potężny oręż przeciwko okrętom

Indyjska marynarka wojenna poinformowała o przeprowadzeniu udanej próby wystrzelania Brah Mosa z niszczyciela typu Rajput. Pocisk trafił w wyznaczony cel na lądzie. Nie podano w jakiej odległości od okrętu znajdował się cel, ale prawdopodobnie było to kilkaset kilometrów, ponieważ główną cechą wyróżniającą testowaną wersję pocisku jest jego duży zasięg. O ile pierwsza wersja BrahMosa miała zasięg około 290 km, o tyle najnowsza ma mieć zasięg już 900 km. Dodatkowo tym co odróżnia indyjski pocisk od innych w tej klasie jest prędkość naddźwiękowa. Pociski manewrujące osiągają zwykle wysokie prędkości poddźwiękowe.

Historia BrahMosa zaczyna się w 1998 r. gdy Indie i Rosja podpisały porozumienie o współpracy przy rozwoju nowego pocisku manewrującego dla Indii. Był opracowywany wspólnie przez firmy BrahMos Aerospace i NPO Mashinostroeyenia. Pierwotna wersja pocisku bazowała na rosyjskich pociskach przeciwokrętowych P-800 Oniks i była wyposażona w inercyjny system naprowadzania z rosyjskich pocisków Ch-555 i Ch-101 wspomagany nawigacją satelitarną GPS/GLONASS. Z czasem wprowadzano do niego coraz więcej nowych elementów.

BrahMos ma dwustopniowy układ napędowy. W czasie startu i rozpędzania pocisk jest napędzany silnikiem rakietowym na paliwo stałe. Po osiągnięciu zakładanej prędkości pocisk jest napędzanym silnikiem strumieniowym na paliwo ciekłe. Prędkość maksymalna wynosi Mach 3. Wersja lądowa i morska są uzbrojone w głowice o masie 200 kg, a wersja lotnicza ma głowicę bojową o masie 300 kg.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Pocisk może być wystrzeliwany z wyrzutni lądowych, samolotów i okrętów wojennych – nawodnych i podwodnych. W czasie rozpoczynania prac nad pociskiem Indie nie były stroną międzynarodowego porozumienia Missile Technology Control Regime zakazującego sprzedaży pocisków o zasięgu ponad 300 km stąd konieczność ograniczenia zasięgu do 290 km.

W 2016 r. Indie dołączyły do tego porozumienia i już rok później zaprezentowały BrahMosa o zasięgu ponad 400 km. Od tego czasu trwa stałe zwiększanie zasięgu pocisku. W 2021 r. przetestowano pocisk o zasięgu około 780 km. Ponadto w kolejnych wersjach unowocześnianie jest oprogramowanie i rodzaj napędu. Od 2017 r. trwają również prace nad hipersonicznym wariantem BrahMosa 2, który ma się rozpędzać do prędkości Mach 7.

Niewiele państw chwali się publicznie dokładnymi osiągami swojego najlepszego uzbrojenia. Indie nie są tu wyjątkiem, więc informacje o potencjalnym zasięgu pocisków BrahMos są pozyskiwane najczęściej za pomocą białego wywiadu, to znaczy takiego, który bazuje na informacjach ogólnodostępnych. W omawianym przypadku są komunikaty NOTAM skierowane do całego świata lotniczego. W 2021 r. wydano komunikat z zaleceniem omijania określonego rejonu Oceanu Indyjskiego o długości 760 km. W styczniu 2022 r. ponownie zamknięto przestrzeń powietrzną, tym razem na długości 780 km. W tym roku jak wspomniano strefa zamknięta miała długość około 900 km.

Osiąganie takiego dystansu przez pocisk przeciwokrętowy nie przesądza od razu o jego skuteczności. Żaden z potencjalnych nosicieli BrahMosa nie dysponuje sensorami umożliwiającymi wykrycie i wskazanie celu dla pocisku z takiej odległości. Aby w pełni wykorzystać potencjał pocisków Indie muszą zbudować zaawansowany system rozpoznawczy dalekiego zasięgu. Jego część na pewno będą stanowiły morskie samoloty wielozadaniowe Boeing P-8I Posiedon. Ponadto Indie konsekwentnie rozbudowują konstelację satelitów rozpoznawczych RISAT wyposażonych m.in. w radary z syntetyczną aperturą, a jednym z ich oficjalnych zadań jest dozorowanie obszarów morskich.

Ponadto Indie dążą do jak największej samowystarczalności w produkcji pocisków BrahMos. W 2004 r. tylko 13% części pocisku było produkowanych w Indiach. W 2023 r. wskaźnik ten wynosił już 75%. Począwszy od 2018 r. Indie produkują samodzielnie tak ważne komponenty jak radar naprowadzający, kadłub, akumulatory czy silnik startowy. Najnowszym osiągnięciem indyjskich naukowców jest opracowanie paliwa ciekłego dla silnika strumieniowego. Po pozytywnym przejściu testów prawdopodobnie znajdzie zastosowanie w rzeczonych pociskach.

Kluczowym komponentem, który ciągle jest importowany z Rosji jest silnik strumieniowy. Jednak i to się może wkrótce zmienić. W ramach programu badawczego Supersonic TARget (STAR) Hindusi zamierzają zbudować dwa prototypowe pociski z niemal 100% wkładem przemysłu indyjskiego, w tym silnikiem marszowym. Jeśli program badawczy dowiedzie sprawności konstrukcji być może nowy napęd zostanie zastosowany również w seryjnych pociskach BrahMos.