Topnienie lodowców przyspiesza. Liczby są bezwzględne

Kompleksowa analiza topnienia lodowców została przeprowadzona przez międzynarodowy zespół badawczy koordynowany przez World Glacier Monitoring Service (WGMS) z siedzibą na Uniwersytecie w Zurychu w Szwajcarii. Wyniki opublikowano w czasopiśmie "Nature" (DOI: 10.1038/s41586-024-08545-z).

– Każdy stopień ocieplenia ma znaczenie dla lodowców. Są one barometrem zmian klimatycznych – powiedział Noel Gourmelen z University of Edinburgh w Wielkiej Brytanii. W stabilnym klimacie lodowce pozostają mniej więcej tej samej wielkości, zyskując mniej więcej tyle samo lodu przez opady śniegu, ile tracą przez topnienie.

Analizy objęły ponad 270 tys. lodowców na całym świecie. W 2000 roku lodowce pokrywały łączny obszar 705 221 kilometrów kwadratowych i zawierały około 121 728 miliardów ton lodu. Od tego czasu lodowce straciły średnio około 5 proc. swojego lodu, ale regionalnie straty są znacznie większe.

Naukowcy ustalili, że w badanym okresie lodowce traciły każdego roku 273 miliardy ton lodu. Uczeni z francuskiego Narodowego Centrum Badań Naukowych wyliczyli, że strata ta odpowiada mniej więcej topieniu lodu o pojemności trzech basenów olimpijskich na sekundę. A tempo topnienia rośnie. W ciągu ostatniej dekady straty lodowców były o ponad jedną trzecią wyższe niż w okresie 2000-2011.

Na potrzeby badania naukowcy zebrali dane satelitarne i bezpośrednie pomiary każdego regionu lodowcowego na świecie, z wyjątkiem pokrywy lodowej Grenlandii i Antarktydy. Badacze łącznie zebrali 233 szacunki regionalne od 35 zespołów badawczych z całego świata. Zespół następnie porównał i połączył wyniki uzyskane różnymi metodami w szeregi czasowe, które następnie mogli analizować, aby uzyskać globalny obraz zmian masy lodowców w czasie – od 2000 do 2023 roku.

Grupa badaczy ustaliła, że w latach 2000–2011 lodowce topniały średnio w tempie około 231 miliardów ton lodu rocznie. Tempo topnienia wzrosło w latach 2012–2023 do 314 miliardów ton rocznie, co stanowi przyspieszenie o ponad jedną trzecią. W 2023 roku odnotowano rekordową utratę masy wynoszącą około 548 miliardów ton.

Lodowce w Alpach i Pirenejach straciły więcej lodu niż jakikolwiek inny region. Skurczyły się o prawie 40 procent od 2000 roku. W europejskich Alpach lodowce straciły 10 proc. swojego lodu w ciągu zaledwie dwóch lat – powiedział Michael Zemp z Uniwersytetu w Zurychu. W zależności od przyszłych emisji, przewiduje się, że lodowce na świecie stracą od jednej czwartej do połowy swojego lodu do końca stulecia.

Topnienie lodowców prowadzi do wzrost poziomu mórz i oceanów. Od 2000 do 2023 roku globalna utrata masy lodowców wyniosła łącznie 6542 miliardów ton. Zespół oszacował, że woda z topniejących lodowców podniosła poziom mórz i oceanów o 18 milimetrów.

Ponadto topnienie lodowców powoduje utratę regionalnych zasobów słodkiej wody. "Aby to ująć w perspektywie, 273 miliardy ton lodu utraconych w ciągu jednego roku równa się temu, co cała populacja świata zużywa w ciągu 30 lat, zakładając trzy litry na osobę na dzień – przyznał Zemp. – Spodziewaliśmy się, że lodowce topnieją, ale ilość lodu utraconego w ciągu ostatnich lat jest szokująca nawet dla nas – dodał.

"Lodowce są niezbędnymi zasobami słodkiej wody, szczególnie dla lokalnych społeczności w Azji Środkowej i Andach Środkowych – przyznała Inés Dussaillant, glacjolog z Uniwersytetu w Zurychu. Malejące rezerwy słodkiej wody z lodowców mogą zagrozić bezpieczeństwu wodnemu w tych regionach.

Źródło: University of Zurich, New Scientist, fot. Copernicus Sentinel data 2017