Piękne i zabójcze. 10 najbardziej toksycznych minerałów
Dzięki drogocennym i rzadkim minerałom powstało wiele materiałów, których używamy na co dzień. Od płytek drukowanych po zastawy stołowe. Jednak oprócz tej estetycznej i praktycznej strony jest także ta ciemna.
Przez lata w nauce i technice wykorzystywano masę materiałów, które potencjalnie są dla człowieka śmiertelne. Niektóre z nich zostały całkowicie wycofane z przemysłu. Przedstawiamy wam 10 najbardziej śmiertelnych spośród znanych minerałów na naszej planecie.
Chalkantyt (CuSO4-5H2O) to rozpuszczalny w wodzie siarczan miedzi. Tworzy zazwyczaj skupienia ziarniste, włókniste, naskorupienia, naloty i nacieki o promienistej budowie. Jest bardzo kruchy i przezroczysty. Miedź, którą zawiera jest silnie toksyczna dla roślin oraz w dużych ilościach nawet dla ludzi.
Antymonit (Sb2S3) to toksyczny minerał siarczku antymonu z rombową siatką krystaliczną i jest źródłem antymonu metalicznego. Od tysięcy lat korzystano z antymonitu jako kosmetyku przyciemniającego brwi oraz rzęsy. Niegdyś był także używany nawet do wyrobu sztućców. Korzystanie z nich powoddowało zatrucie antymonem.
Azbest (Mg3Si2O5(OH)4) - nie trzeba go nikomu przedstawiać, powoduje raka. Azbest nie jest jednak minerałem, to określenie pewnej grupy minerałów o postaci włókien. Jeśli chodzi o jego formę, znacznie różni się od pozostałych przez nas przedstawianych. W Polsce bardzo często korzystano z azbestu do budowy sufitów, dachów, podłóg czy nawet izolacji cieplnej. Oprócz raka, może powodować także międzybłoniaka i pylicę azbestową.
Torbernit (Cu(UO2)2(PO4)2-8-12H2O) jest bardzo niebezpiecznym minerałem. Składa się z uwodnionej, zielonej miedzi, fosforanu i uranu. Często występuje w granitach zawierających uran. Torbernit jest radioaktywny. W naturalny sposób uwalnia radon i może powodować raka płuc. Mimo, że wygląda niesamowicie, nie chcesz mieć go na swojej półce.
Cynober (HgS) jest rubinowo czerwonym minerałem siarczku rtęci. Dostarcza większość produkowanej na świecie rtęci. Cynober wytwarza jej duże ilości po utlenieniu. Powstaje wtedy rtęć metylowa i dimetylowa, to dwa silnie toksyczne związki powodujące nieodwracalne szkody dla układu nerwowego. Mogą być śmiertelne nawet w niewielkich ilościach.
Galena (PbS) to jeden z najobfitszych minerałów siarczkowych na Ziemi. Galena jest rudą ołowiu, jej nazwa pochodzi z języka łacińskiego - ruda ołowiu. Formuje się w lśniące, srebrne kostki, o niemal doskonałych kształtach. Chociaż ołów zwykle jest elastyczny, to zawartość siarki w galenie sprawia, że minerał jest kruchy. Jest również rakotwórczy, ale nie dzieje się to natychmiastowo. Galena musiałaby zbierać się w organizmie przez lata, aby wpłynąć na zdrowie. Jednak ołów ma też ciemną stronę - jest teratogenny, czyli powoduje ciężkie wady u potomstwa.
Hutchinsonit
((Tl,Pb)2As5S9) jest minerałem siarczkowym, zawierającym arsen, ołów i tal. Jest dość rzadko spotykany i wymaga obchodzenia się z niebywałą ostrożnością. Wszystkie trzy substancje, z których się składa, są śmiertelnie trujące. Szczególnie niebezpieczny jest tal, który może doprowadzić do wypadania włosów, ciężkich schorzeń, a nawet śmierci.
Aurypigment (As2S3) jest kolejnym minerałem siarczkowym, jednak bardzo rzadkim. Ma niesamowitą, pomarańczowo-żółtą barwę, dość niespotykaną. Występuje w hydrotermalnych otworach wentylacyjnych i gorących źródłach. Kiedyś Chińczycy stosowali go w medycynie, pomimo, że jest silnie toksyczny. Może doprowadzić do zatrucia arszenikiem. Szukano też w nim sposobu na tworzenie złota.
Ribeckit (Na2(Fe2+3Fe3+2)Si8O22(OH)2) to minerał z gromady krzemianów. Jego odmiana, krokidolit jest używana do produkcji azbestu. Był kiedyś szeroko stosowany komercyjnie i przemysłowo. Dzięki mocnym, ognioodpornym i elastycznym wiązaniom, wydawał się idealny do budowy sufitów, dachów czy podłóg.
Arsenopiryt (FeAsS) jest minerałem siarkosoli. Jego głównym składnikiem jest siarczek żelazowo-arsenowy. Jest dość często spotykanym minerałem i niebezpiecznym dla zdrowia i środowiska ze względu na arsen. Czasami może zawierać śladowe ilości złota lub kobaltu. Jest kruchy i nieprzezroczysty. Uderzenie w minerał młotkiem powoduje powstawanie iskier, przy czym wydziela się charakterystyczny czosnkowy zapach arszeniku.
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl.
