Obiad za wpis na Instagramie. Żebranie czy reklama? Ekspert wbija kij w mrowisko

Restaurator w końcu nie wytrzymał. Miał dość "atrakcyjnych ofert", polegających na tym, że fundowałby instagramerkom obiad, a one wrzuciłyby na portal zdjęcie zachęcające do wizyty. "Chciałabym wam pomóc w promocji restauracji podczas mojej wizyty w Trójmieście" - zachęcała właściciela jedna z nich. Inna tłumaczyła, że darmowy obiad to odpowiednia zapłata, bo "ujęcie w relacji" wymaga pracy.

Takie zjawisko to nic nowego. Już w 2018 roku serwis WP Turystyka pisał o problemie hotelarzy. Internetowi celebryci oferowali opublikowanie w mediach społecznościowych wideo lub zdjęcia z hotelu. Pod warunkiem, że właściciel opłaci im pobyt. Najlepiej kilkudniowy. I w formule all inclusive.

Zwykle reakcje w sieci na podobne prośby są podobne: pogarda, wyśmiewanie, a nawet hejt. "WSTYD, ludzie! W restauracjach też nikt nie pracuje za darmo! Składniki kosztują, utrzymanie lokalu kosztuje, pracownicy kosztują!" - tłumaczyła jedna z komentujących na Pudelku. "Wstyd żebrać o jedzenie za reklamę" - dodawał inny czytelnik. Czy słusznie?

- W branży od dawna funkcjonuje model nawiązywania współpracy, w którym influencerzy kontaktują się bezpośrednio z markami czy agencjami. Poza tym influencerzy niejednokrotnie wychodzą z inicjatywą i proponują markom współpracę. W WhitePress nieraz otrzymywaliśmy takie oferty i nie widzę w tym nic bulwersującego - mówi w rozmowie z WP Tech Katarzyna Biegun, Influencer&Digital Marketing Manager w WhitePress.

Jak dodaje Biegun, częściej to nawet same marki poszukują influencerów. Taka forma współpracy może im się po prostu opłacać. Czemu?

- Jeśli ktoś prowadzi dużą restaurację w Jastarni, na ulicy, gdzie już funkcjonuje 10 innych identycznych lokali, to nie zbuduje przewagi konkurencyjnej jednym ani 10 wpisami na Instagramach przypadkowych mikroinfluencerek - tłumaczy Hanna Waśko z agencji Big Picture. Waśko tłumaczy dalej, że są też inne przypadki. Jeśli ktoś otworzył ośrodek agroturystyczny ze specyficznymi atrakcjami, to kilka sensownych wpisów influencerów - znanych z opiniowania takich miejsc, wyczucia i smaku, mogą mu tak naprawdę ustawić biznes. I nie zawsze muszą to być osoby mające dziesiątki tysięcy fanów.

Ale oburzenie w sieci powstało nie tylko z niezrozumienia nowych mediów i takiej formy reklamy. Natalia Knopek na blogu simplife.pl zwraca uwagę na to, że problemem jest postrzeganie pracy przez Polaków. Jeśli ktoś wrzuca zdjęcia z knajp, wakacyjnych wyjazdów albo po prostu publikuje coś w sieci, to w powszechnej opinii nie pracuje. Bo przecież nie da się tego porównać do harówki jaką ma górnik, pielęgniarka czy chociażby zwykły pracownik biurowy z nadgodzinami. To jakieś wymysły zblazowanej młodzieży, a nie praca, za którą należy się wynagrodzenie. Chociażby w formie obiadu.

Jest też druga strona medalu, której atakujący internauci nie dostrzegli. Sama blogerka potwierdziła słowa ekspertek, z którymi rozmawiałem. I zdradziła, że otrzymała mnóstwo ofert od firm, które liczyły na to, że publikujący w internecie skusi się np. na darmowe skarpetki i będzie je promować u siebie, bo są za darmo. Mówiąc wprost - niektóre marki same wyhodowały takie zjawisko.

Tyle że nie powinno nas to oburzać. Taka jest rzeczywistość.

- Jednym taka oferta pasuje, innym nie. Jednych konsumentów rażą publikacje "darów losu", dla innych to okno na świat. Internauci głosują swoją uwagą. A każdy topowy influencer i tak wie doskonale, że nie zaszedł tam, gdzie jest, dzięki barterom. Na koniec dnia obroni się tylko pomysł i dobry "kontent" - wyjaśnia Waśko.

Ekspertki zwracają uwagę na to, że sytuacja musi się unormować. Firmy nie mogą narzucać swoich produktów, oczekując tak naprawdę darmowej reklamy - licząc, że popularni w internecie skuszą się na byle co i swoją twarzą będą promować wszystko. Tego samego wymagać trzeba od influencerów, którzy nie będą traktować każdej firmy jak czekającego na łaskę instagramera. I w końcu użytkownicy internetu muszą zrozumieć, że barter - czasami widoczny bardziej, czasami mniej - to normalna forma współpracy.

Na szczęście zdaniem specjalistów już niedługo zapanuje normalność.

- Myślę, że pierwsze zachłyśnięcie się fenomenem influencer marketingu mija. Wiele marek początkowo działało intuicyjnie i bez długofalowej strategii. Obecnie to się zmienia. W Polsce influencer marketing staje się coraz bardziej specjalistyczną dziedziną marketingu - dodaje Katarzyna Biegun. Coraz więcej marketerów rozumie, jak funkcjonują media społecznościowe, jaka jest ich specyfika i jak odróżnić wartościowy content od clickbaitów czy fake newsów. Cyfryzacja stale postępuje, istnienie w sieci jest elementem stylu życia, a wśród Pokolenia Z znikoma obecność w świecie internetu jest niewyobrażalna. Uważam, że nasze społeczeństwo niebawem przestanie się bulwersować tego typu aferami.

Podobnie uważa Hanna Waśko, która przewiduje, że po okresie zachłyśnięcia balon pęknie i obronią się tylko naprawdę korzystne rozwiązania. Jakie dokładnie?

- Kluczem jest to, żeby umieć z dostępnych opcji na tym rynku mądrze korzystać. Czy wszyscy przykładowi restauratorzy znają np. nowe algorytmy Facebooka i Instagrama i wiedzą, jak nikły procent obserwujących w ogóle zobaczy wpis? Gdybym miała poradzić restauratorowi na co wydać kilkaset złotych w internecie, to na starcie wydałabym je na sensownego doradcę lub szybkie przeszkolenie - radzi.

Pozostaje mieć nadzieję, że nieprzemyślanych i nie do końca profesjonalnych ofert będzie mniej. Tak jak i firm, które rzucą instagramerki na pożarcie publikując ich prośby w sieci. A przy okazji robiąc swojej marce niezłą reklamę. Za darmo, ale czyimś kosztem.