Nietypowe struktury w atmosferze Saturna. Odkrył je teleskop Webba

Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba (JWST) odkrył nieznane dotąd dziwne ślady w atmosferze Saturna. Naukowcy są zaskoczeni i nie udało im się do końca wyjaśnić ich pochodzenia, choć mają pewne tropy. Wyniki badań opublikowali w czasopiśmie "Geophysical Research Letters".

Saturn, druga co do wielkości planeta w Układzie SłonecznymSaturn to druga co do wielkości planeta Układu Słonecznego, słynąca z rozległego systemu pierścieni
Źródło zdjęć: © Pixabay
Amanda Grzmiel

Saturn to szósta od Słońca, druga co do wielkości planeta Układu Słonecznego, wyróżniająca się rozległym systemem pierścieni. Jest gazowym olbrzymem, zbudowanym głównie z wodoru i helu. Posiada dużą liczbę księżyców, a w marcu 2025 roku znanych było ich 274. Teraz naukowcom udało się odkryć coś nowego. Teleskop Jamesa Webba, korzystając z instrumentu spektrografu podczerwieni (NIRSpec), zajrzał do atmosfery Saturna nad sześciokątną burzą, która wiruje na północnym biegunie planety. Zidentyfikował nieznane struktury w atmosferze - wyniki badań opublikowano w "Geophysical Research Letters".

Tajemnicze struktury w gazowej atmosferze Saturna

Sześciokątna burza na Saturnie - zdjęcie sondy Cassini
Sześciokątna burza na Saturnie - zdjęcie sondy Cassini © JPL-Caltech, NASA

Naukowcy, badając atmosferę gazowego olbrzyma, spodziewali się emisji w szerokim zakresie widma podczerwieni. Zamiast tego, zauważyli ciemne, koralikowate struktury, które wydają się być oddzielone dużymi odległościami, ale mogą być ze sobą powiązane. Te formacje dryfują powoli w naładowanej plazmie jonosfery planety, a pod nimi znajduje się asymetryczny wzór gwiazdy w stratosferze.

Odkrycie to zaskoczyło naukowców, którzy nie spodziewali się takich formacji. "Ciemne koraliki" pojawiły się w atmosferze gazowego olbrzyma, co jest zupełnie nowym zjawiskiem dla badaczy. Profesor Tom Stallard z Uniwersytetu Northumbria w Wielkiej Brytanii przyznał w rozmowie z portalem Live Science, że "wyniki były całkowitym zaskoczeniem". Dodał, że te cechy są "całkowicie nieoczekiwane i obecnie całkowicie niewyjaśnione".

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Pochodzenie dziwnych struktur ma związek z zorzą polarną?

Badacze podejrzewają, że ciemne koraliki mogą być wynikiem złożonych interakcji między magnetosferą Saturna a jego obracającą się atmosferą, co może dostarczyć nowych informacji na temat wymiany energii napędzającej zorzę Saturna.

Asymetryczna gwiazda w stratosferze (po lewej) i ciemne koraliki  w jonosferze (po prawej)
Asymetryczna gwiazda w stratosferze (po lewej) i ciemne koraliki w jonosferze (po prawej) © NASA

"Uważamy, że ciemne koraliki mogą wynikać ze złożonych interakcji między magnetosferą Saturna a jego wirującą atmosferą, potencjalnie dostarczając nowych informacji na temat wymiany energii, która napędza zorzę polarną Saturna" - powiedział Stallard.

Asymetryczny wzór gwiazdy może być w jakiś sposób powiązany z sześciokątnym wzorem burzy, który został po raz pierwszy odkryty w 1980 r. przez sondę Voyager NASA. Sześciokąt, napędzany przez strumień odrzutowy, wznosi się na wysokość 29 tys. km nad powierzchnią planety i obraca się co 10 godzin.

Naukowcy planują dalsze obserwacje, aby lepiej zrozumieć te zjawiska, zwłaszcza że Saturn znajduje się obecnie w równonocy, co może wpłynąć na zmiany wzorów atmosferycznych. Planeta znajduje się obecnie też blisko Ziemi, więc można ją obserwować na nocnym niebie.

Wybrane dla Ciebie
Tajemnicze sieci wokół Pokrowska. Będą stanowić problem na lata
Tajemnicze sieci wokół Pokrowska. Będą stanowić problem na lata
LeopardISS od pół roku na ISS. Polskie algorytmy AI przeszły próbę
LeopardISS od pół roku na ISS. Polskie algorytmy AI przeszły próbę
Ważny kontrakt dla polskiej firmy. Produkuje ona kluczowy element Patriota
Ważny kontrakt dla polskiej firmy. Produkuje ona kluczowy element Patriota
Japonia szykuje armię. Będą walczyć z potężnym problemem
Japonia szykuje armię. Będą walczyć z potężnym problemem
Nowy użytkownik F-35? USA mogą tym rozzłościć Izrael
Nowy użytkownik F-35? USA mogą tym rozzłościć Izrael
Są tylko dwa takie miejsca na świecie. Nie ma tam ograniczeń prędkości
Są tylko dwa takie miejsca na świecie. Nie ma tam ograniczeń prędkości
Militarne złoto Ukraińców. Rosjanie atakowali czym się da i nic
Militarne złoto Ukraińców. Rosjanie atakowali czym się da i nic
Nowa generacja pocisków. Rosja ogłosiła rozpoczęcie prac
Nowa generacja pocisków. Rosja ogłosiła rozpoczęcie prac
Planowali to kilka miesięcy. Ukraińcom w końcu się udało
Planowali to kilka miesięcy. Ukraińcom w końcu się udało
Starzejące się gwiazdy pożerają swoje planety. Zaskakujące dane z TESS
Starzejące się gwiazdy pożerają swoje planety. Zaskakujące dane z TESS
USA rozważają modernizację wszystkich M270. Chcą większego zasięgu
USA rozważają modernizację wszystkich M270. Chcą większego zasięgu
Rosja pręży muskuły. Nowe bombowce wchodzą do służby
Rosja pręży muskuły. Nowe bombowce wchodzą do służby