Nietypowe struktury w atmosferze Saturna. Odkrył je teleskop Webba

Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba (JWST) odkrył nieznane dotąd dziwne ślady w atmosferze Saturna. Naukowcy są zaskoczeni i nie udało im się do końca wyjaśnić ich pochodzenia, choć mają pewne tropy. Wyniki badań opublikowali w czasopiśmie "Geophysical Research Letters".

Saturn, druga co do wielkości planeta w Układzie SłonecznymSaturn to druga co do wielkości planeta Układu Słonecznego, słynąca z rozległego systemu pierścieni
Źródło zdjęć: © Pixabay
Amanda Grzmiel

Saturn to szósta od Słońca, druga co do wielkości planeta Układu Słonecznego, wyróżniająca się rozległym systemem pierścieni. Jest gazowym olbrzymem, zbudowanym głównie z wodoru i helu. Posiada dużą liczbę księżyców, a w marcu 2025 roku znanych było ich 274. Teraz naukowcom udało się odkryć coś nowego. Teleskop Jamesa Webba, korzystając z instrumentu spektrografu podczerwieni (NIRSpec), zajrzał do atmosfery Saturna nad sześciokątną burzą, która wiruje na północnym biegunie planety. Zidentyfikował nieznane struktury w atmosferze - wyniki badań opublikowano w "Geophysical Research Letters".

Tajemnicze struktury w gazowej atmosferze Saturna

Sześciokątna burza na Saturnie - zdjęcie sondy Cassini
Sześciokątna burza na Saturnie - zdjęcie sondy Cassini © JPL-Caltech, NASA

Naukowcy, badając atmosferę gazowego olbrzyma, spodziewali się emisji w szerokim zakresie widma podczerwieni. Zamiast tego, zauważyli ciemne, koralikowate struktury, które wydają się być oddzielone dużymi odległościami, ale mogą być ze sobą powiązane. Te formacje dryfują powoli w naładowanej plazmie jonosfery planety, a pod nimi znajduje się asymetryczny wzór gwiazdy w stratosferze.

Odkrycie to zaskoczyło naukowców, którzy nie spodziewali się takich formacji. "Ciemne koraliki" pojawiły się w atmosferze gazowego olbrzyma, co jest zupełnie nowym zjawiskiem dla badaczy. Profesor Tom Stallard z Uniwersytetu Northumbria w Wielkiej Brytanii przyznał w rozmowie z portalem Live Science, że "wyniki były całkowitym zaskoczeniem". Dodał, że te cechy są "całkowicie nieoczekiwane i obecnie całkowicie niewyjaśnione".

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Pochodzenie dziwnych struktur ma związek z zorzą polarną?

Badacze podejrzewają, że ciemne koraliki mogą być wynikiem złożonych interakcji między magnetosferą Saturna a jego obracającą się atmosferą, co może dostarczyć nowych informacji na temat wymiany energii napędzającej zorzę Saturna.

Asymetryczna gwiazda w stratosferze (po lewej) i ciemne koraliki  w jonosferze (po prawej)
Asymetryczna gwiazda w stratosferze (po lewej) i ciemne koraliki w jonosferze (po prawej) © NASA

"Uważamy, że ciemne koraliki mogą wynikać ze złożonych interakcji między magnetosferą Saturna a jego wirującą atmosferą, potencjalnie dostarczając nowych informacji na temat wymiany energii, która napędza zorzę polarną Saturna" - powiedział Stallard.

Asymetryczny wzór gwiazdy może być w jakiś sposób powiązany z sześciokątnym wzorem burzy, który został po raz pierwszy odkryty w 1980 r. przez sondę Voyager NASA. Sześciokąt, napędzany przez strumień odrzutowy, wznosi się na wysokość 29 tys. km nad powierzchnią planety i obraca się co 10 godzin.

Naukowcy planują dalsze obserwacje, aby lepiej zrozumieć te zjawiska, zwłaszcza że Saturn znajduje się obecnie w równonocy, co może wpłynąć na zmiany wzorów atmosferycznych. Planeta znajduje się obecnie też blisko Ziemi, więc można ją obserwować na nocnym niebie.

Wybrane dla Ciebie
Polska stawia na kosmos. Rekordowa składka do ESA
Polska stawia na kosmos. Rekordowa składka do ESA
Pierwszy taki śmigłowiec. Właśnie trafia do służby w polskiej armii
Pierwszy taki śmigłowiec. Właśnie trafia do służby w polskiej armii
Prawda wyszła na jaw. To dlatego Tomahawki nie trafiły do Ukrainy
Prawda wyszła na jaw. To dlatego Tomahawki nie trafiły do Ukrainy
Europejski łazik Rosalind Franklin poleci na Marsa. Koniec pecha?
Europejski łazik Rosalind Franklin poleci na Marsa. Koniec pecha?
Ukraińcy pokazali nagranie. Tak strzela Rosomak z Polski
Ukraińcy pokazali nagranie. Tak strzela Rosomak z Polski
Naukowcy zajrzeli do wnętrza czerwonego olbrzyma. Znaleźli tam gwiazdę
Naukowcy zajrzeli do wnętrza czerwonego olbrzyma. Znaleźli tam gwiazdę
Wyładowania elektryczne na Marsie. Nigdy wcześniej ich nie słyszeliśmy
Wyładowania elektryczne na Marsie. Nigdy wcześniej ich nie słyszeliśmy
Lepsze niż F-16? Strącają niemal wszystkie rosyjskie cele
Lepsze niż F-16? Strącają niemal wszystkie rosyjskie cele
Okręty podwodne dla Polski zbudują Szwedzi. Rozstrzygnięcie w programie Orka
Okręty podwodne dla Polski zbudują Szwedzi. Rozstrzygnięcie w programie Orka
Polskie satelity nie lecą w kosmos. Przełożony start misji Transporter-15
Polskie satelity nie lecą w kosmos. Przełożony start misji Transporter-15
Swarovski na wojnie w Ukrainie. Korzystają z niego rosyjscy snajperzy
Swarovski na wojnie w Ukrainie. Korzystają z niego rosyjscy snajperzy
Śmigłowce Royal Navy zyskały nowe rakiety. Pociski Martlet w gotowości
Śmigłowce Royal Navy zyskały nowe rakiety. Pociski Martlet w gotowości
MOŻE JESZCZE JEDEN ARTYKUŁ? ZOBACZ CO POLECAMY 🌟