Miał zostać księdzem. Zamiast tego, odkrył dwa nowe księżyce, tuż nad Ziemią

Z wykształcenia był filozofem, ale w wieku 23 lat odkrył swoją pierwszą gwiazdę. Jego koncepcję pyłowych księżyców uznano za złudzenie optyczne. Ale 37 lat po śmierci odkrywcy potwierdzono jej słuszność. Kazimierz Kordylewski zdecydowanie kochał gwiazdy.

Miał zostać księdzem. Zamiast tego, odkrył dwa nowe księżyce, tuż nad Ziemią
Źródło zdjęć: © PAP
Grzegorz Burtan

Najważniejsza naukowa informacja z dnia 30 października 2018 jest jedna - potwierdzono istnienie dwóch pyłowych księżyców, które krążą wokół Ziemi. O wydarzeniu piszą obszernie naukowe media na całym świecie. A także o tym, że hipotezę o ich istnieniu po raz pierwszy postawił w 1961 roku polski astronom, Kazimierz Kordylewski. Teraz jest już jasne, że miał rację.

Kazimierz Kordylewski urodził się w Poznaniu, 11 października 1903 roku, jako syn Władysława i Franciszki. Tam też żył do 1924 roku, a w 1922 rozpoczął studia astronomiczne na Uniwersytecie Adama Mickiewicza. Po latach wspominał, że cała rodzina widziała go w sutannie. Nęcono go nawet złotym zegarkiem, który miał otrzymać po święceniach kapłańskich od wuja. Jednak bardzo źle szła mu greka i łacina w gimnazjum. Czas spędzał na obserwowaniu nieba, wbrew obiekcjom ojca.

Oczekiwania rodziców po latach skomentował w ten sposób: "Czy to obchodzi młodego człowieka? Nie. Młody człowiek kieruje się wewnętrzną potrzebą wyżycia się".

Nauka i okupacja

Studia kontynuował w Krakowie, gdzie w 1926 ukończył filozofię, specjalizując się w astronomii właśnie. W tym samym roku odkrył również gwiazdę T Corvi w Gwiazdozbiorze Kruka. Sam zresztą wyznaczał sobie nowe cele i krytycznie oceniał środowisko. Analizował prace innych badaczy, narzekał na ich niepotrzebnie pokomplikowane, a także na sprzęt, którym dysponowały pracownie. Kordylewski stwierdził, że astronom spoza Polski uznałby je za amatorskie.

Dlatego naukowiec dużo swoich obserwacji zaczynał właśnie od patrzenia w niebo bez teleskopu. Nie wystarczy czytać z nieba - trzeba jeszcze je studiować. "Poszukiwałem gołym okiem plamy na niebie, która by wędrowała z dnia na dzień, z wieczora na wieczór, z miejsca na miejsce, tak, jak to robi Księżyc", wspomina obserwacje, jakich dokonywał w wysokich Tatrach. Kontynuuje pracę również za granicą. Jeździ do Danii, Szwecji, Czechosłowacji, bada tam zjawisko zaćmienia Słońca.

W 1928 roku zostaje członkiem Międzynarodowej Unii Astronomicznej, odwiedza również Niemcy i Holandię. W 1932 roku zostaje doktorem filozofii w zakresie astronomii i dalej bada gwiazdy. Podczas wojny i okupacji niemieckiej musiał przerwać systematyczną pracę naukową i zajął się handlem.

W tym czasie jego przełożony i mistrz profesor Tadeusz Banachiewicz, zostaje zesłany do obozu w Sachsenhausen, z którego wróci po wojnie. W tym czasie Kordylewski sam opiekuje się obserwatorium, a najcenniejsze i zabytkowe urządzenia ratuje od rabunku, zakopując je w piwnicy instytucji. W 1944 roku grozi mu wywózka do Niemiec, zapuszcza więc brodę i przez miesiąc ukrywa się w swoim ogrodzie. Pierwszą rzeczą, jaką robi po zakończeniu okupacji, jest powrót do Obserwatorium Astronomicznego UJ w Krakowie.

Pyłowe księżyce z Polski

Po wojnie wykłada i obejmuje kierownictwo nad budową radioteleskopu w Krakowie. Od 1956 roku zaczyna obserwację pyłowych księżyców. W 1961 potwierdza ich odkrycie. Nazywane są księżycami Kordylewskiego, on sam upiera się, by nazywać je polskimi. Środowisko naukowe jest zainteresowanie odkryciem, zaczyna powielać jego obserwację. Jednak nikt inny nie dostrzega obiektów, padają stwierdzenia, że to tylko iluzja optyczna, nic więcej.

Obraz
© wikimedia

Kordylewski upiera się przy swoim. Organizuje trzy wyprawy do Afryki – w 1966, 1973 i 1974. Wraz z 10 uczestnikami wypływa na wody równikowe, gdzie nocne niebo jest na tyle ciemne, by po spojrzeniu na rękę zobaczyć tylko jej czarny obrys.

"Funduszów dostać nie mogłem, bo to zbyt przecież ryzykowne i nieprawdopodobne przedsięwzięcie(…) Znaleźli się ludzie, którzy płynęli na własny koszt, ja również płaciłem z własnej kieszeni. Ale to jest drobiazg. Jak musi się znaleźć pieniądze, to zawsze można tego dokonać. Zapożyczając się należycie na wiele lat spłaty" – skwitował w audycji radiowej.

Punkty, w których znajdują się księżyce pyłowe, pozostają stabilne w układzie Ziemia-Księżyc. Realnie rozważa się wysłanie tam sond kosmicznych. Możliwe, że w przyszłości zostaną tam umieszczone stacje przesiadkowe do lotów kosmicznych. W jednym z punktów, gdzie gromadzi się pył, może zostać również stworzone cmentarzysko kosmicznych pojazdów. Nie wyklucza się też możliwości wykorzystania jednego z nich jako cmentarzyska pojazdów kosmicznych albo nadziemnego wysypiska śmieci.

"Chmury Kordylewskiego są dwoma najtrudniejszymi obiektami do odnalezienia. Mimo, że są tak blisko Ziemi jak Księżyc, pozostają niezauważane przez badaczy astronomii" - mówi pierwszy autor badania, astronom Judit Slíz-Balogh.

Wielkie zasługi

W ciągu swojego życia wydaje przeszło 100 pozycji naukowych. Zostaje odznaczony m.in. Brązowym Medalem NASA, Krzyżem Zasługi, Medalem Komisji Edukacji Narodowej i Medalem 500-lecia Urodzin Kopernika. W 1974 roku przechodzi na emeryturę, ale dalej działa na polu naukowym i organizacyjnym. Jeździ do szkół, radia, telewizji, działa w Towarzystwie Wiedzy Powszechnej i dzieli się wiedzą z innymi. Jego pasją są też podróże, które tłumaczą jego wyprawy i gościnne wykłady. Zdjęcia z wojaży i nie tylko można znaleźć pod tym adresem.

Umiera nagle, w 1981 roku. Zostaje pochowany w rodzinnym grobowcu na Cmentarzu Rakowickim. Na jego śmierć reaguje również Jan Paweł II – na wieść o śmierci Kordylewskiego przesyła telegram z kondolencjami. 37 lat później grupa węgierskich naukowców potwierdza to, co Kordylewski wiedział już w 1961 roku. Jego dziedzictwo trwa nadal.

Wybrane dla Ciebie

Komentarze (57)

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (869 partnerów) oraz pozostałych Zaufanych Partnerów (403 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz pozostałych Zaufanych Partnerów są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce, z których możemy przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności.