Idzie nowa “ACTA”. Po tej decyzji UE możemy zapomnieć o internecie jaki znamy

Zbliża się data głosowania w Parlamencie Europejskim nad dyrektywą o prawach autoskich i jednolitym rynku cyfrowym. Aktywiści alarmują, że jeśli przepisy wejdą w takiej formie, w jakiej są dziś, to mogą "zniszczyć internet jaki znamy".

W założeniu Komisji Prawnej Parlamentu Europejskiego, dyrektywa dotycząca prawa autorskiego i jednolitego rynku cyfrowego ma chronić twórców treści (np. portale internetowe), dać im większe prawa oraz przeciwdziałać plagiatom i kradzieży ich oryginalnych materiałów. Ma im też dać poważny zastrzyk finansowy. Oczywiście nie bezpośrednio. Zapłacą za to inni użytkownicy internetu.

Dyrektywie w obecnej formie sprzeciwiają się liczne organizacje pozarządowe, aktywiści, europarlamentarzyści, a nawet sami wydawcy, którzy mogliby potencjalnie zarobić na zmianach. Alarmują, że może to być śmierć wolnego internetu.

Najgroźniejsze są dwa artykuły: 11 i 13. Pierwszy mówi o zakazie udostępniania skrótów wiadomości i artykułów na portalach społecznościowych (Facebook, Twitter), agregatorach linków (Wykop) czy aplikacjach newsowych (Squid). Dziś możemy bez problemów i, co ważniejsze, bezpłatnie dzielić się interesującymi linkami, którymi zawsze towarzyszą krótkie podsumowania (ang. snippet). Artykuł 11. wspomnianej dyrektywy chce to zmienić.

Mając na względzie dobro finansowe portali informacyjnych, Komisja chce, aby udostępnianie fragmentów ich materiałów było płatne. Czyli Facebook, Twitter, Google czy Wykop musiałyby wykupić specjalną licencję od każdego wydawcy, aby użytkownicy mogli udostępniać ich treści. W Polsce to właśnie użytkownicy wspomnianego wyżej Wykopu wyrazili najmocniej swoje oburzenie, we wpisie pod wymownym tytułem "Polska głosowała za cenzurą Internetu".

Julia Reda, posłanka Parlamentu Europejskiego z ramienia niemieckiej Partii Piratów

Zdaniem przeciwniczki nowego prawa, eurodeputowanej Julii Redy z niemieckiej Partii Piratów, artykuł 11. dyrektywy ograniczy możliwość nie tylko dzielenia się artykułami, ale także samego linkowania, bo tym zawsze towarzyszy jakiś opis, nawet w samym adresie. Eurodeputowana mówi też, że dyrektywa zagrozi wolności wypowiedzi i dostępu do informacji, wzmocni problem fake newsów, zniechęci do budowania start-upów poświęconym informacjom i osłabi pozycję małych wydawców.

O negatywnym efekcie artykułu 11 na przepływ informacji, wolność wypowiedzi i rynek informacyjny wypowiada się wielu naukowców, a także samych wydawców, którzy potencjalnie mogliby zyskać na wejściu w życie wspomnianej dyrektywy.

Artykuł 13 mówi natomiast o wprowadzeniu rozwiązań, które przez przeciwników nazywane są "automatami cenzurującymi". W obecnej formie przepisy zawarte w artykule przewidują, że właściciele stron internetowych, na które użytkownicy mogą wrzucać obrazy, wideo i muzykę, będą musieli automatycznie sprawdzać każdy materiał jeszcze przed jego wrzuceniem. Wszystko po to, by upewnić się, że nie narusza praw autorskich.

Jakie tutaj powstaje zagrożenie? Świetnym przykładem jest YouTube, na którym działają właśnie takie algorytmy. Mają one za zadanie usuwać lub demonetyzować (odbierać przychody z reklam) materiały wideo, które naruszają prawa autorskie. Jeśli np. wrzucę klip Metalliki lub nagranie telefonem z ich koncertu, to algorytm je usunie. W niektórych przypadkach (w zależności od decyzji dystrybutora) wideo może pozostać, ale nie będę mógł na nim zarabiać dzięki reklamom. W takim przypadku zyski oddawane są właścicielowi praw autorskich.

Niestety, algorytmy nie zawsze są w stanie ocenić kontekst, w jakim pojawia się muzyka lub obrazy, co do których można mieć zastrzeżenia. I tak np. zablokowane zostało wideo z mruczącym kotem czy z dzieckiem śpiewającym piosenkę. Zablokowane zostało też wideo z wykładu, na którym w tle słychać było fragment utworu muzycznego, a NASA straciła własne wideo z Marsa.

Innym przykładem błędnego działania lub nadużywania algorytmów jest przypadek serialu "The Family Guy". Twórcy kreskówki wykorzystali w niej fragment nagrania, które wzięli z YouTube'a. Gdy odcinek znalazł się w serwisie, to automat oznaczył oryginalny materiał jako plagiat i go usunął.

Pozostawienie decyzji automatycznym programom może prowadzić też do innych, poważniejszych skutków. Z YouTube'a zniknęły tysiące filmów dokumentujących wojnę w Syrii, bo algorytm uznał je za materiały terrorystyczne.

W innym, absurdalnym przypadku strona Warner Bros. została zablokowana na życzenie… Warner Bros. Wszystko przez to, w jaki sposób działa ściganie plagiatów, piratów i blokowanie materiałów. Producenci i dystrybutorzy zlecają to zadanie zewnętrznym firmom. Te zewnętrzne firmy polegają na automatycznych algorytmach, które przeszukują miliony stron w internecie i automatycznie wysyłają żądania zablokowania treści. Strony (np. YouTube) w obawie przed pozwami o naruszenie praw autorskich automatycznie blokują sporne materiały. Wszystko dzieje się bez udziału człowieka.

Coś podobnego spotkało muzyka zespołu Against Miracle of Sound, któremu YouTube zablokował wideo, na którym wykonuje własny utwór.

Według Julii Redy wprowadzenie “maszyn cenzurujących" może ograniczyć wolność wypowiedzi, bo nie będzie można wykorzystywać fragmentów lub przerabiać innych materiałów. Przepisy mają wprowadzić też niebezpieczny stan “winy, dopóki nie udowodni się niewinności". Jeśli materiały będą automatycznie blokowane, to twórcy będą musieli udowodnić, że ich prace są legalne. Otwarte projekty, takie jak Wikipedia czy start-upy, mogą mieć mocno utrudnione życie lub całkowicie znikną z internetu. Z dyrektywy mogą teoretycznie mogą cieszyć się internetowi giganci, bo jako nieliczni będą mieli środki i technologie do zbudowania "maszyn cenzurujących", tym samym pozbędą się konkurencji.

Oprócz problemów, jakie może przysporzyć już samo wprowadzenie artykułów 11 i 13, kolejnym jest sposób ich wprowadzenia. Stowarzyszenie Communia, które działa na rzecz rozszerzenia domeny publicznej i umożliwienia łatwiejszego korzystania z prac innych, ostrzega, że artykuł 13. jest napisany chaotycznie i powinien być całkowicie usunięty.

Na kilka dni przed głosowaniem Komisji były trzy wersje artykułu 13. Według Communii wszystkie trzy były "okropne", a różniły się tylko stopniem skomplikowania języka, nie dając znaczącej ochrony podmiotom, których będą dotyczyć, czyli społeczności internetowych.

Dodatkowo, ponieważ kraje nie były w stanie się dogadać co do tego, kiedy za linki powinny być pobierane opłaty, a kiedy nie, w dyrektywie zawarto zapis, że każdy kraj UE będzie samodzielnie określał te przepisy. Według Julii Redy stworzy to niewyobrażalny bałagan, będzie realnie oznaczać wprowadzenie przepisów najbardziej restrykcyjnego kraju w całej UE i jest praktycznie przeciwieństwem "jednolitego rynku cyfrowego".

Communia alarmuje, że tekst artykułu 13. jest napisany w tak ogólnikowy sposób, że można go interpretować na różne sposoby i wymaga od właścicieli stron niemożliwego. Według zapisów administratorzy powinni np. sprawdzać, czy do żadnego materiału nikt na świecie (żyjący lub nie) nie ma przypadkiem praw autorskich. Według Communii przepisy określone w ten sposób mogą poważnie zaszkodzić internetowemu biznesowi, przepływowi informacji i wolności wypowiedzi.

Głosowanie w Komisji Prawnej Parlamentu Europejskiego zaplanowane jest na 20/21 czerwca.

Szukasz rabatów na elektronikę? Sprawdź stronę MediaMarkt kody rabatowe.