Nowy system walki elektronicznej dla Niemieckich myśliwców

Mimo rosnącej popularności myśliwców piątej generacji, których kluczową cechą są właściwości stealth, w wielu państwach ciągle są rozwijane nowe wersje starszych samolotów. Dzięki postępowi w rozwoju elektroniki, systemy zagłuszające i samoobrony oferują możliwość stworzenia wokół samolotu swego rodzaju bańki ochronnej, tak zwanego elektronicznego stealth. Właśnie tą drogą idą Niemcy tworząc nową wersję myśliwca Eurofighter.

Eurofighter EK (Elektronischer Kampf, niem. walka elektroniczna) będzie samolotem wyspecjalizowanym w obezwładnianiu i niszczeniu obrony przeciwlotniczej przeciwnika. W tej chwili Niemcy wykorzystują w tym celu opracowane w latach 70-tych samoloty uderzeniowe Tornado ECR, których czas służby nieuchronnie zbliża się do końca. Poszukując ich następcy Niemcy rozważali wiele opcji, w tym pozyskanie amerykańskich samolotów walki elektronicznej EA-18G Growler. Ostatecznie stanęło na tym, że opracują wyspecjalizowany wariant Eurofightera, co nie tylko pozwoli odnowić flotę samolotów SEAD, ale też przyniesie korzyści rodzimemu przemysłowi.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Prace nad Eurofighterem EK rozpoczęły się w marcu 2022 r. Pierwszy etap prac prowadzonych przez Airbusa polegał na analizie rynku pod kątem dostępnych systemów walki elektronicznej możliwych do zastosowania na Eurofighterach. Spośród dostępnych rozwiązań producent ma skomponować optymalny pakiet i przeprowadzić analizę kompatybilności z samolotem. Ten etap ma się zakończyć w 2024 r. Dopiero kolejnym krokiem będzie budowa prawdziwego prototypu. W tej chwili dowiedzieliśmy się o wyborze preferowanego przez Niemcy systemu walki elektronicznej, którym jest Arexis produkowany przez szwedzkiego Saaba.

Wybór został potwierdzony przez niemiecki urząd zamówień wojskowych BAAINBw. Przedstawiciel szwedzkiego producenta z zadowoleniem przyjął tą informację, ale podkreślił, że żaden kontrakt jeszcze nie został podpisany, ani nie wpłynęło do niego oficjalne niemieckie zamówienie. Jest to zrozumiałe, ponieważ zgodnie ze wspomnianym wcześniej harmonogramem, najpierw trzeba skompletować cały system i przeprowadzić jego badania pod kątem zgodności elektromagnetycznej. Poza Arexisem w skład pakietu będą wchodziły m.in. zasobniki zagłuszające radary czy radar ECRS Mk 1. W przypadku potwierdzenia wyboru Arexisa jego produkcja dla Niemiec będzie prowadzona lokalnie, w zakładach współpracującej z Saabem firmy Helsing w Bawarii.

Arexis to modułowy i skalowalny system, który może być w pełni zintegrowany na pokładzie samolotu, w module misji lub jako zasobnik w dronie, zapewniając defensywne i ofensywne możliwości walki elektronicznej. Wykorzystuje systemy zakłócania oparte na technologii aktywnej anteny ze skanowaniem elektronicznym (AESA) z azotku galu GaN o dużej mocy, ultraszerokopasmowych odbiornikach i cyfrowej pamięci częstotliwości radiowych (DRFM), aby zneutralizować wrogie systemy obrony przeciwlotniczej. Z systemem Arexis można integrować inne zasobniki walki elektronicznej, broń ofensywną i zaawansowane cele pozorowane, takie jak SPEAR-EW.

System zapewnia całkowite pokrycie przestrzeni wokół samolotu niezależnie od jego pozycji i wykonywanych manewrów. Urządzenie pracuje w czasie rzeczywistym odbierając sygnały elektromagnetyczne i zamieniając je na postać cyfrową. Główny komputer systemu, wykorzystując algorytmy sztucznej inteligencji, dokonuje ich identyfikacji i w razie potrzeby ostrzega pilota o zagrożeniu. W celu identyfikacji emitera system polega nie tylko na analizie charakterystyki sygnału, ale również na sposobie zachowania się. Inaczej będą działały emitery cywilne, a inaczej wojskowe, próbujące maskować swoją obecność.

Sygnały zagłuszające są emitowane przez wspomniane anteny AESA, które nie tylko pozwalają na skoncentrowanie silnego sygnału w danym kierunku, ale pozwalają również płynnie i szybko zmieniać charakterystyki sygnału zagłuszającego oraz emitować sygnał w kilku kierunkach jednocześnie. Ponadto uszkodzenie pojedynczego elementu anteny AESA nie oznacza jej całkowitego wyłączania. Dzięki wykorzystaniu setek niezależnych modułów nadawczo-odbiorczych uszkodzenie jednych, nie wpływa na pracę pozostałych. Arexis wykorzystuje kilka anten AESA rozmieszczonych dookoła samolotu. Ich dokłada liczba jest niejawna i nie wiadomo, jak to będzie wyglądało w przypadku Eurofightera EK, ale wiadomo, że w Gripenie E są one zainstalowane m.in. w końcówkach skrzydeł i na stateczniku pionowym.

System instalowany w samolocie może być rozbudowany o zewnętrzne zasobniki walki elektronicznej. Składają się one z tych samych elementów co system instalowany wewnątrz kadłuba samolotu. Zainstalowanie systemu w zasobnikach pozwala na uzyskanie większej mocy zagłuszającej, a tym samym ochronę nie tylko samolotu-nosiciela, ale całej formacji myśliwców. W rywalizacji o kontrakt na zasobnik walki elektronicznej dla Eurofightera EK rywalizują także izraelski Rafael z zasobnikiem Sky Shield i niemiecki Hensoldt z zasobnikiem Kalaetron Attack.

Z systemem Arexis mogą być również zintegrowane pociski walki elektronicznej MBDA SPEAR-ER. W tym pocisku głowicę bojową zastąpiono modułem zakłócającym. W założeniu, po wystrzeleniu pocisk ma krążyć nad wyznaczonym celem, na przykład radarem i go zagłuszać. Jednak na zlecenie Szwecji MBDA opracowuje również drugi wariant tego pocisku. Będzie on wyposażony w głowicę nadawczo-odbiorczą, która po odebraniu sygnału z wrogiego radaru będzie ten sygnał delikatnie modyfikowała i wysyłała z powrotem powodując pojawienie się na radarze przeciwnika fałszywych wskazań dotyczących prędkości i innych parametrów.

Autor: Marcin Wołoszyk