Technologie przyszłości. Oto jak IBM chce zmienić rzeczywistość

5-in-5 to unikalna lista innowacji, na które stawia gigant informatyczny - IBM. Wśród nich znajdują się m.in. mikrokomputery, sztuczna inteligencja i komputery kwantowe. Niektóre propozycje mocno zaskakują i są czymś więcej, niż nowym gadżetem do biura czy domu.

Podrabianie produktów to problem i dla biznesu, i dla konsumentów. Koszty oszustw na świecie sięgają kwot rzędu 600 mld dolarów rocznie. I nie chodzi tu wyłącznie o podrabiane produkty luksusowe, pieniądze czy sprzęt elektroniczny, ale też o znacznie poważniejsze rzeczy. Do Afryki trafiają, na przykład, sfałszowane testy na malarię czy leki. Aby temu zapobiec, IBM rozwija tzw. kotwice kryptograficzne, które będą odgrywać rolę elektronicznego odcisku palca na każdym z produktów. Będą one mogły być osadzone na każdym produkcie mającym postać stałą, a następnie podłączone do łańcucha blockchain, który uniemożliwi manipulacje w kodach kotwic.

IBM obecnie pracuje nad stworzeniem tzw. kodowania opartego na algebrze krat. Dzięki niemu wszelkie dane będą mogły być szyfrowane w skomplikowanych strukturach algebraicznych, nazywanych właśnie kratami. Szyfrowanie oparte na kratach matematycznych będzie praktycznie nie do złamania. Zabezpieczy nie tylko przed obecnie znanymi atakami, ale także przed atakami wykonywanymi z użyciem komputerów kwantowych w przyszłości.

Szyfrowanie oparte na kratach matematycznych jest podstawą innej technologii kodowania, nazywanej Pełnym Szyfrowaniem Homomorficznym. Pozwala ono nie tylko na szyfrowanie przechowywanych oraz przesyłanych danych, ale również tych, na których się aktualnie pracuje. Dzięki temu używane w danej chwili pliki, które są najbardziej narażone na ataki hakerskie, również mogą pozostawać zaszyfrowane, będąc jednocześnie w stanie edycji.

Przewiduje się, że do roku 2025 ponad połowa światowej populacji będzie borykała się z problemem niedoboru wody. To wyzwanie wymaga od naukowców zebrania danych o stanie jakości oceanów, jezior i rzek. Jednym ze sposobów jest badanie planktonu, który służy jako pokarm dla wielu gatunków morskich. Te z kolei są źródłem białka dla ponad miliarda ludzi na świecie, dlatego tak ważne jest utrzymanie wód w czystości.

Analiza planktonu jest jednak bardzo trudna. Dlatego, aby umożliwić jego badania w środowisku naturalnym, IBM zaczął budowę robotów-mikroskopów, opartych o mechanizmy sztucznej inteligencji. Będą one połączone z chmurą i rozmieszczone w wodach na całym świecie, aby stale monitorować ruch planktonu w trzech wymiarach. Informacje zdobyte dzięki nim pozwolą lepiej zrozumieć zachowania planktonu, jak np. jego reakcje na zmiany w otoczeniu, począwszy od temperatury, a skończywszy na wylewach ropy etc. W przyszłości tego typu mechanizmy pozwolą na zbieranie w czasie rzeczywistym informacji dotyczących jakichkolwiek negatywnych zjawisk zachodzących w wodach, aby móc podejmować natychmiastowe działania zapobiegawcze.

Sztuczna inteligencja chłonie tyle danych i tylko takie dane, jakie jej dostarczymy. Wśród nich mogą znaleźć się takie, które są nacechowane negatywnie i zawierają uprzedzenia rasistowskie, płciowe czy ideologiczne. Dlatego też IBM opracowuje metodologię, za pomocą której będzie można zredukować skalę i stopień uprzedzeń, jakimi sztuczna inteligencja jest już obarczona.

Obecnie dostęp do komputerów kwantowych mają głównie naukowcy w laboratoriach badawczych. Jednak w ciągu najbliższych pięciu lat staną się one wszechobecne. Kolejne grupy ludzi zaczną używać komputerów kwantowych do rozwiązywania problemów, z którymi dotychczas nie mogli się zmierzyć. Będą one dostępne na uniwersytetach, a także do pewnego stopnia w szkołach średnich na zajęciach z informatyki, chemii, a nawet biznesu.

Powstanie także nowe środowisko programistów, którzy obok klasycznych algorytmów, będą się uczyć również na temat tych kwantowych. Dzięki temu rozpocznie się era komercjalizacji komputerów kwantowych, a w ciągu pięciu najbliższych lat wiele gałęzi przemysłu dostrzeże zalety ich wykorzystania obok zwykłych komputerów.

W powyższej liście ciekawostką może być brak osobnego punktu poświęconego sztucznej inteligencji. Oczywiście jest ona obecna w punkcie 4. mówiącym o wzorcach dla SI oraz punkcie 3. o mikrorobotach, jednak nie widzimy żadnego kamienia milowego w rozwoju SI w ciągu 5 lat. To o tyle ciekawe, że IBM jest jednym ze światowych liderów w pracach nad sztuczną inteligencją. Ich superkomputer IBM Watson wykorzystujący właśnie SI jest w stanie diagnozować pacjentów i zarządzać internetem rzeczy.

Czyżby sztuczna inteligencja już tak weszła w nasze życie, a jej rozwój i obecność jest czymś naturalnym, że nie warto nawet o tym wspominać?