Szukali jej od dawna. Odkryli dopiero teraz
W atmosferze brązowego karła skatalogowanego pod numerem Wolf 1130C naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Diego wykryli zaskakujący związek chemiczny. Choć brązowych karłów znamy już wiele, to Wolf 1130C jest pierwszym, w którego atmosferze odnotowano obecność fosfin.
Układ gwiazd Wolf 1130
Astronomowie dokonali tego zaskakującego odkrycia za pomocą instrumentów zainstalowanych na pokładzie Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba (JWST). To właśnie jego instrumenty dostrzegły fosfinę, czyli związek fosforu i wodoru w tak nietypowym środowisku.
Brązowy karzeł Wolf 1130C znajduje się w układzie oddalonym o 54 lata świetlne od Słońca, w kierunku gwiazdozbioru Łabędzia. Obiekt będący swoistym stadium pośrednim między małą gwiazdą a gazowym olbrzymem (często brązowe karły nazywa się nieudanymi gwiazdami) krąży wokół układu podwójnego składającego się z czerwonego karła i białego karła.
Od dawna jej poszukiwano, ale odkryto ją tam dopiero teraz
Naukowcy od dawna przewidywali obecność fosfiny w atmosferach gazowych olbrzymów i brązowych karłów, jednak dotychczas jej wykrycie było trudne. Odkrycie w Wolf 1130C zaskoczyło badaczy, ponieważ w innych obiektach należących do tej kategorii fosfiny nigdy nie obserwowano. Tutaj jednak jest inaczej. Naukowcom udało się bowiem zidentyfikować ok. 100 części na miliard tego związku, co zgadza się z wcześniejszymi przewidywaniami teoretycznymi.
Skąd się wzięła fosfina w tym nietypowym miejscu?
Jedną z hipotez tłumaczących obecność fosfiny jest niska zawartość metali w atmosferze Wolf 1130C. Może to sprzyjać powstawaniu fosfiny, gdyż brakuje tlenu, który wiązałby fosfor w inne związki.
Astronomowie rozważają jednak także alternatywne wyjaśnienie tej nietypowej zagadki, w którym nadmiar fosforu mógłby dotrzeć do atmosfery brązowego karła w wyniku eksplozji nowej, której źródłem byłby biały karzeł Wolf 1130B. Naukowcy mają nadzieję rozwiązać tę kwestię w toku dalszych badań.
To już kolejny raz w ostatnich latach, kiedy fosfina przykuwa uwagę szerokiego środowiska astronomów i miłośników astronomii. Wystarczy tutaj przypomnieć, że zaledwie w 2020 r. naukowcy ogłosili odkrycie obecności fosfin w chmurach Wenus. Wtedy zostały one uznane za biosygnaturę wskazującą na to, że w chmurach drugiej planety od Słońca może istnieć życie.
