Ponure prognozy. Lekooporne bakterie zabiją 40 milionów osób w ciągu najbliższych 25 lat

Zgodnie z nowymi szacunkami, liczba zgonów bezpośrednio przypisywanych infekcjom opornym na leczenie antybiotykami bakteriom wzrośnie z rekordowych 1,27 miliona rocznie w 2019 roku do 1,91 miliona rocznie do 2050 r. Łącznie lekooporne bakterie zabiją 39 milionów w ciągu najbliższych 25 lat. Naukowcy wezwali do podjęcia działań w celu uniknięcia tego ponurego scenariusza. Według nich, ponad jednej trzeciej spodziewanej liczby zgonów można by spróbować zapobiec.

Prognozy dotyczące lekoopornych bakterii ukazały się na łamach pisma "The Lancet" (DOI: 10.1016/S0140-6736(24)01867-1).

Superbakterie stają się coraz bardziej palącym problemem. To szczepy bakterii, które rozwinęły oporność na działanie wielu antybiotyków powszechnie stosowanych w medycynie, co znacznie utrudnia leczenie. Zostały one uznane przez WHO za rosnące zagrożenie dla światowego zdrowia. Połowa współczesnych leków zabijających bakterie, to odmiany związków odkrytych dziesiątki lat temu. Przez te lata, ze względu na powszechne stosowanie antybiotyków w rolnictwie, a także w opiece zdrowotnej, drobnoustroje mające częsty kontakt ze stosowanymi lekami nauczyły się ich unikać. Coraz większa liczba bakterii staje się oporna i rozprzestrzenia się po całym świecie, ale pełna skala problemu nie jest jasna. Znalezienie leku zwalczającego superbakterie jest jednym z największych wyzwań dla przemysłu farmaceutycznego.

Eve Wool z Institute of Health Metrics and Evaluation (IHME) w Seattle i jej współpracownicy próbowali oszacować roczną liczbę zgonów z powodu superbakterii w latach 1990 – 2021. Ustalili, że liczba zgonów przypisywanych oporności na antybiotyki wzrosła z 1,06 miliona w 1990 r. do 1,27 miliona w 2019 r., a następnie spadła do 1,14 miliona w 2021 r. Jednak spadek w latach 2020 i 2021 naukowcy uważają się za chwilowy, spowodowany zastosowanymi środkami związanymi z pandemią COVID-19, ograniczającymi również inne rodzaje infekcji.

- Nasze szacunki opierają się na ponad 500 milionach rekordów. Mamy duży zasięg geograficzny i czasowy – przyznała Wool.

Zespół badaczy odkrył, że podczas gdy ogólna liczba zgonów z tego powodu rośnie, to liczba ta wśród małych dzieci spada. Uczeni sądzą, że jest to związane ze szczepieniami i ogólną poprawą opieki zdrowotnej. W latach 1990–2021 liczba zgonów z powodu oporności na antybiotyki spadła o ponad 50 procent wśród dzieci poniżej 5 roku życia. Ale wzrosła o ponad 80 procent wśród dorosłych powyżej 70 roku życia.

Naukowcy wykorzystując modelowanie komputerowe ustalili, że na podstawie obecnych trendów liczba bezpośrednich zgonów z powodu infekcji lekoopornymi bakteriami wzrośnie o 67 procent, osiągając 1,91 miliona rocznie do 2050 roku. To według autorów analiz najbardziej prawdopodobny scenariusz na nadchodzące dekady.

W scenariuszu, w którym zostaną opracowane nowe antybiotyki przeciwko najbardziej problematycznym bakteriom, śmierci może uniknąć nawet 11 milionów ludzi na przestrzeni nadchodzących 25 lat. W scenariuszu, w którym więcej osób ma dostęp do dobrej opieki zdrowotnej, można uniknąć jeszcze większej liczby zgonów.

Liczba 1,91 miliona zgonów rocznie i tak jest znacznie niższa od często cytowanej liczby 10 milionów zgonów rocznie w 2050 r., która została oszacowana w przeglądzie z 2016 r. Ta prognoza opierała się na mniej wiarygodnych danych i obejmowała również problem oporności na leki inne niż antybiotyki.

Nowe badanie jest dokładniejsze niż poprzednie, ale nadal ma pewne ograniczenia. Na przykład zakłada, że ​​ryzyko zgonów spowodowanych zakażeniami opornymi na antybiotyki jest takie samo na całym świecie, podczas gdy tak nie jest. - Jeśli podstawowa infrastruktura opieki zdrowotnej jest ograniczona, zakażenia lekoopornymi bakteriami niekoniecznie prowadzą do większej liczby zgonów niż zakażenia bakteriami podatnymi na leki — zaznaczyła Marlieke de Kraker ze Szpitala Uniwersyteckiego w Genewie w Szwajcarii de Kraker.

Źródło: Eurekalert!, New Scientist, fot. Wikimedia Commons/ Janice Carr/ CC0. Na zdjęciu MRSA, czyli gronkowiec złocisty oporny na metycylinę