Lot nad górami i jeziorem lawy na Io. Nowe filmy NASA

Księżyc Io jest nieco większy od ziemskiego Księżyca. Jest także trzecim co do wielkości księżycem Jowisza i czwartym w całym Układzie Słonecznym. To najbardziej aktywne wulkaniczne miejsce w naszym systemie planetarnym. Powierzchnia tego księżyca usiana jest wciąż wybuchającymi wulkanami i ogromnymi jeziorami lawy.

Aktywność wulkaniczna Io znana jest ludzkości od lat 70. ubiegłego wieku, od kiedy pierwsze sondy przeleciały w pobliżu księżyca. Jest pobudzana przez potężną grawitację Jowisza, która powoduje odkształcanie się księżyca. Orbita Io wokół gazowego olbrzyma jest eliptyczna, co oznacza, że wpływ grawitacyjny Jowisza jest różny, zmieniając kształt księżyca podczas jego orbity. Amplituda tych odkształceń może wynosić nawet 100 metrów. To powoduje tarcia wewnątrz obiektu. W ich wyniku powstają ogromne ilości ciepła, które uwalniane jest właśnie poprzez aktywność wulkaniczną.

W 2016 roku do Jowisza dotarła sonda Juno. Jej głównym celem są badania gazowego olbrzyma, ale gdy nadarza się okazja, sonda bada także jego księżyce, w tym Io. Pod koniec ubiegłego roku oraz na początku obecnego sonda zbliżyła się do powierzchni Io na odległość około 1500 kilometrów, przesyłając na Ziemię obrazy oraz dane naukowe. Na podstawie tych danych naukowcy z NASA sporządzili ciekawe animacje.

Pierwsza z nich została stworzona przy użyciu danych zebranych przez kamerę JunoCam zamontowaną na pokładzie sondy. Przedstawia widok z lotu ptaka na Loki Patera, jezioro lawy na Io. To największe jeziorze lawy na tym księżycu. Rozciąga się na ponad 200 kilometrów. Na jeziorze tym znajdują się wyspy.

- Io jest po prostu usiane wulkanami, a kilka z nich uchwyciliśmy w akcji – powiedział Scott Bolton z NASA. - Otrzymaliśmy także świetne zbliżenia i inne dane dotyczące jeziora lawy Loki Patera o długości około 200 km. Szczegółowe dane pokazują wyspy osadzone pośrodku jeziora lawy. Odbicie jeziora zarejestrowane przez nasze instrumenty sugeruje, że części powierzchni Io są gładkie jak szkło – dodał. Mapy wygenerowane na podstawie danych zebranych przez instrumenty Juno ujawniają, że Io faktycznie ma stosunkowo gładką powierzchnię w porównaniu z innymi księżycami Jowisza.

Druga z animacji pokazuje górę, którą zespół naukowy misji Juno nazwał Steeple Mountain. Wznosi się ona na wysokość od 5 do 7 kilometrów. W animacji jedna strona góry jest zacieniona, ponieważ podczas fotografowania za pomocą kamery JunoCam tylko jedna strona góry była oświetlona.

Niedawno, 9 kwietnia, sonda Juno zbliżyła się do Io na odległość 10250 metrów. Dane z tego przelotu powinny wkrótce zostać upublicznione.