Rozwój rosyjskiego lotnictwa armijnego. Formowanie brygad i nowe śmigłowce [ANALIZA] [Defence24]

Źródło zdjęć: © defence24

12.10.2018 14:31, aktual.: 12.10.2018 14:52

Zalogowani mogą więcej

Możesz zapisać ten artykuł na później. Znajdziesz go potem na swoim koncie użytkownika

Duże tempo dostaw nowoczesnych śmigłowców pozwala na rozbudowę Armiejskiej Awiacji, czyli lotnictwa armijnego (wojsk lądowych) Sił Zbrojnych FR. Widomym znakiem rozwoju AA jest formowanie nowych brygad śmigłowców, które z założenia dysponują większym potencjałem bojowym i transportowym, niż chociażby istniejące pułki śmigłowców.

Zgodnie z założeniami brygada, jako wyższy związek taktyczny, składać ma się z większej ilości eskadr niż pułk i być wyposażona w kilka typów śmigłowców - szturmowe (uderzeniowe) Mi-35M, Mi-28N i Ka-52, transportowo-bojowe Mi-8MTW-5 i Mi-8AMTSz oraz ciężkie transportowe Mi-26. Dzięki temu brygada ma duży potencjał bojowy w działaniach rozpoznawczych, ofensywnych, defensywnych i transportowych (zarówno w zakresie desantów taktycznych, jak i przerzutów operacyjnych). Poza oczywistymi zdolnościami bojowymi nowych brygad niektórzy eksperci zwracają uwagę na ich duże zdolności transportowe.

Chodzi o przerzuty operacyjne, a nawet strategiczne na odległości setek kilometrów. Anton Ławrow, jeden z czołowych rosyjskich ekspertów, zwraca uwagę, że ma to szczególne znaczenie na Syberii, Dalekim Wschodzie i Zabajkalu, gdzie infrastruktura transportowa (kolejowo-drogowa) jest bardzo uboga. Szczególnie cenne w tym względzie są ciężkie Mi-26 zdolne do przerzutu ludzi i sprzętu na duże odległości, zwłaszcza po zastosowaniu dodatkowych zbiorników paliwa. Fabryczny Mi-26 z Rostowa nad Donem, dla przykładu, przeleciał do miejsca stałego bazowania w Chabarowsku (odległość ok. 10 tys. km) z jedynie ośmiokrotnym tankowaniem.

Głównym zadaniem brygad AA jest oczywiście bezpośrednie wsparcie wojsk lądowych - działania rozpoznawcze, uderzeniowe, transportowe etc. Zakłada się, że w każdym okręgu wojskowym powstanie jedna brygada śmigłowcowa. Każda brygada AA składa się z czterech eskadr i jednego klucza: dwie eskadry bojowe (Mi-35M, Mi-28N i Ka-52), transportowo-bojowa (Mi-8AMTSz Terminator), transportowa (Mi-8MTW-5) oraz klucz ciężkich śmigłowców transportowych Mi-26 do transportu sprzętu i towarów wielkogabarytowych. W brygadach nie ma jak widać śmigłowców Mi-24 oraz starszych wersji śmigłowca Mi-8. Maszyny przekazywane do jednostek są nowe, najczęściej fabryczne.

Pierwszą brygadą Armiejskiej Awiacji była 15 Brygada Zachodniego Okręgu Wojskowego bazująca w Ostrowie (lotnisko Wierietie, obwód pskowski). Interesujące jest to, że brygada nie powstała w wyniku rozbudowy istniejącej bazy lotniczej, ale powstała niejako "na pniu". W 2013 r. lotnisko użytkowane było formalnie przez lotnictwo morskie – przekazano je lotnictwu armijnemu i zaczęto tworzyć brygadę śmigłowców.

Samo utworzenie nowego związku taktycznego nie kończy procesu, ale de facto go zaczyna – najpierw tworzy się zręby organizacyjne jednostki, a potem sukcesywnie do brygady spływa nowy sprzęt, który wchodzi w skład poszczególnych eskadr. W zależności od otrzymywanych przez jednostkę typów śmigłowców dochodzi do ujednolicenia wiropłatów w eskadrze lub do formowania nowych (etatowo cztery po 12-16 maszyn). Partie przekazywanego nowym jednostkom sprzętu są różne - raz będą to pojedyncze śmigłowce, innym razem wiropłaty dla całej eskadry. Przykładowo 25 grudnia 2013 roku 15. Brygadzie przekazano w Arsieniewie partię aż 12 fabrycznych śmigłowców Ka-52 (numery burtowe 41-52), których spodziewano się w jednostce z początkiem 2014 roku.

Druga w kolejności została sformowana 16. Brygada AA w Ziernogradzie, obwód rostowski, w składzie Południowego Okręgu Wojskowego. W ten sposób zaczęto wzmacniać kolejny, po zachodnim, kluczowy okręg SZ FR.

W połowie 2017 roku podjęto decyzję o formowaniu dwóch następnych brygad – dla centralnego i wschodniego okręgów wojskowych. Były to odpowiednio 17. Brygada AA w Centralnym OW i 18. Brygada AA w Wschodnim OW. W chwili obecnej obie jednostki są prawdopodobnie w stanie organizacji. Wiadomo, że 18. Brygada sformowana została na bazie 573. Bazy Lotniczej (573. Awiabazy), stąd można przypuszczać, że dość szybko osiągnie stan gotowości bojowej i etatowe wyposażenie. Jednostka wyróżniona została za służbę w 2014 roku. W trakcie ćwiczeń "Wostok-2014" wykonywała m.in. loty transportowe w strefę arktyczną, w tym sześciogodzinny przerzut strategiczny na odległość 1,5 tys. km. 573. Awiabaza, jako jedna z pierwszych jednostek liniowych, otrzymała śmigłowce Ka-52 (przełom 2014/2015).

Należy przypomnieć, że poza formowanymi brygadami funkcjonują równolegle samodzielne pułki i bazy lotnicze (tzw. awiabazy) śmigłowców, także przezbrajane, w miarę możliwości, na nowe typy wiropłatów. Tworzenie brygad śmigłowców nie jest wiec rewolucją - niektóre pułki obecnie mają po trzy eskadry nowych typów śmigłowców, w tym Mi-28N i Ka-52 (szczególnie dużym potencjałem dysponuje 55. Pułk w Korienowsku), ale raczej chęcią koncentracji sił i środków na wyższym szczeblu.

Według planów jeszcze z 2014 roku zamierzano sformować 14 jednostek śmigłowców – 10 samodzielnych pułków AA dla każdej istniejącej wówczas armii, oraz 4 brygady AA, po jednej we wszystkich czterech okręgach wojskowych. Pułki śmigłowców mogą operować na korzyść poszczególnych dowództw armijnych, podczas gdy brygady stanowią naturalny odwód operacyjno-strategiczny na szczeblu okręgu. Można przypuszczać, że zgodnie z intensywnym rozwojem lotnictwa wojsk lądowych i dostawami wiropłatów zwiększać się będzie ilość eskadr w poszczególnych jednostkach, a może także ilość jednostek śmigłowców (pułków i brygad).

Brygada Armiejskiej Awiacji może być wyposażona nawet w 60-70 wiropłatów nowych typów (po 12-16 w dwóch eskadrach szturmowych, po 16 w dwóch eskadrach transportowo-bojowych) i kilka w kluczu ciężkim. Nie zawsze w eskadrze brygady będzie występował monotyp - znane są na przykład eskadry uderzeniowe (szturmowe), w których składzie są zarówno Mi-28N, jak i Mi-35M.

Być może jest to sytuacja przejściowa, która zostanie unormowana wraz z dostawami więszej ilości maszyn jednego typu. W razie potrzeby wskładzie brygad mogą znaleźć sie także wersje specjalistyczne śmigłowców, np. najnowsza wersja Mi-8 walki radioelektronicznej, czyli Mi-8MTPR-1 ze stacją aktywych zakłóceń Ryczag-AW (lub nowsze Ryczag-AWM na Mi-8AMTSz testowane od 2016 roku).

Od kilku lat trwają poważne dostawy śmigłowców nowego pokolenia, dostawy już zrealizowane oraz zamówienia kontraktowe wszystkich wspomnianych w tekście typów maszyn idą w setki (w tym dostawa pierwszej partii Mi-28UB w 2017 roku). Skok jakościowy i ilościowy lotnictwa armijnego SZ FR jest więc oczywisty, tym bardziej, że nakłada się na to wszechstronne doświadczenie nabyte w trakcie operacji w Syrii (doświadczenie eksploatacyjne, taktyczne, wzrost nalotu etc.).