Pożar pociągu z chemikaliami w Czechach. W cysternach benzen

Jak podaje czeski portal Lidovky, po wykolejeniu się składu w płomieniach stanęła lokomotywa, pięć wagonów oraz stacja transformatorowa znajdująca się w pobliżu torów. Pożar wybuchł na skutek wycieku substancji, którą przewożono koleją - benzenu, czyli łatwopalnej oraz toksycznej cieczy, która dodatkowo utrudnia prowadzenie akcji ratunkowej.

Benzen to związek chemiczny (węglowodór aromatyczny o wzorze C6H6), który jest najprostszym związkiem z tej grupy substancji. To bezbarwna ciecz, która jest wyczuwalna pod warunkiem jej wysokiego stężenia. Benzen występuje powszechnie w środowisku (glebie, powietrzu i wodzie) - emituje go m.in. przemysł hutniczy, motoryzacyjny i chemiczny. Jest uwalniany podczas spalania oleju, ale za jego generowanie odpowiadają też samochody (benzen występuje w spalinach). Poza tym benzen jest stosowany w detergentach, środkach ochrony roślin, farbach lub środkach do ochrony drewna.

Co więcej - benzen jest też wykrywany w produktach spożywczych. Wynika to m.in. ze stosowania w przemyśle spożywczym promieniowania jonizującego w żywności (które niszczy drobnoustroje, hamuje naturalne procesy biologiczne - jak np. gnicie warzyw). Benzen jest też przenoszony na żywność za sprawą transferu zanieczyszczeń z opakowań.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Instytucje na całym świecie (oraz w Europie) regulują limity spożywania benzenu w kontekście wody. W Polsce zakłada się, że woda pitna może zawierać najwyżej 1 μg/dm3 benzenu, natomiast WHO dopuszcza 10 μg/dm3 benzenu w wodzie pitnej. Największe zagrożenie dla zdrowia człowieka nie stanowi jednak benzen spożywany z żywnością oraz płynami - jest nim wdychanie benzenu zanieczyszczającego powietrze.

Benzen jest substancją szkodliwą dla ludzkiego zdrowia. Węglowodór aromatyczny działa toksycznie na organizm, a ten łatwo go pochłania. Benzen ma właściwości rakotwórcze oraz mutagenne. W postaci cieczy substancja działa drażniąco na oczy i skórę, natomiast po dostaniu się do organizmu - również poprzez jego wdychanie - może prowadzić do długotrwałych konsekwencji zdrowotnych.

Benzen działa negatywnie na układ odpornościowy i rozrodczy. Potwierdzony jest negatywny wpływ wspomnianej substancji na szpik kostny. Badania wskazują też, że benzen działa toksycznie na zarodek i płód.

Jako główne objawy zatrucia benzenem uznaje się krwawienia z nosa, siniejącą skórę, ale też białaczkę, która może stanowić długofalowy efekt przewlekłego narażenia na skórę.

Na skutek wdychania oparów benzenu mogą występować zawroty głowy. To objawy, które mogą pojawić się po kilkugodzinnym absorbowaniu benzenu w stężeniu przekraczającym 160 mg/m3. Ponadto zatrucie benzenem (po wdychaniu oparów) skutkuje krótkotrwałym pobudzeniem, sennością, ale też trudnościami w utrzymaniu równowagi. Do skutków zatrucia benzenem zalicza się też utrudnione oddychanie, utratę przytomności, migotanie komór, zatrzymanie akcji serca, a nawet śmierć.