Polskie ramię robotyczne trafi na Księżyc. Sprawdzi się w różnych misjach

Polska firma PIAP Space, która od 2017 roku specjalizuje się w robotyce kosmicznej, jest odpowiedzialna za konstrukcję ramienia robotycznego dla księżycowej misji Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA). Lądownik wyposażony w to urządzenie będzie dostarczał ładunki dla astronautów pracujących na Księżycu, znanym również jako Srebrny Glob.

Program Argonaut, prowadzony przez ESA, obejmuje serię lądowników, które mają na celu zapewnienie stałych dostaw ładunków i obsługi eksperymentów naukowych na Księżycu. Kluczowym elementem konstrukcji jest manipulator robotyczny, który ma za zadanie przenosić ładunek na powierzchnię naszego naturalnego satelity. Za to innowacyjne rozwiązanie odpowiada polska firma PIAP Space, która jest głównym wykonawcą w projektach ESA.

Projekt Argonaut ma na celu stworzenie wszechstronnego lądownika księżycowego, który będzie miał wiele zadań. Będzie on odpowiedzialny za dostarczanie ładunków i infrastruktury niezbędnej do budowy baz księżycowych, przeprowadzanie badań naukowych oraz rozmieszczanie łazików i stacji energetycznych na powierzchni Księżyca.

Lądownik Argonaut może zostać włączony do prowadzonego obecnie przez NASA programu eksploracji powierzchni Księżyca, znanego jako misja Artemis, lub może funkcjonować w ramach samodzielnych misji naukowych. W założeniu lądownik będzie dostarczał na Księżyc większość żywności, wody, powietrza i sprzętu dla załogi, która ma pracować w pobliżu południowego bieguna Księżyca.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Argonaut będzie mógł przetransportować na Księżyc platformę ładunkową o masie do 2100 kg, ale może również funkcjonować jako zestaw przetrwania dla astronautów. Eksperci ESA podkreślają, że jest to szczególnie ważne w sytuacji, kiedy członkowie misji Artemis jako pierwsi ludzie będą przebywać na naszym satelicie w księżycową noc. Trwa ona 14 ziemskich dni, a temperatura na powierzchni spada wtedy do -150 st. C.

Jednym z najważniejszych zadań misji będzie bezpieczny wyładunek zawartości lądownika na powierzchnię Księżyca. Ramię robotyczne, stworzone w ramach projektu Breadboarding of a Robotic Manipulator for Lunar Missions (MANUS), sprawdzi się podczas misji załogowych, transportu i rozładowywania ładunków. Pozwoli także na autonomiczne pobieranie próbek z powierzchni Księżyca bez udziału astronautów.

Ramię o modułowej budowie będzie można konfigurować w zależności od operacji, którą będzie miało do wykonania. W ramach projektu MANUS firma PIAP Space z partnerami – przedsiębiorstwami Astronika, GMV i Leonardo – zaprojektuje technologię użyteczną podczas operacji logistycznych, badań naukowych i załogowych misji na powierzchni Księżyca. W drugiej części projektu zostanie zbudowana prototypowa wersja demonstracyjna ramienia robotycznego, którą będzie można wykorzystać do testów.

Firma PIAP Space jest znana z opracowywania rozwiązań robotycznych dla przemysłu kosmicznego. W 2022 roku, we wspólnym projekcie NASA i ESA, inżynierowie polskiej firmy zbudowali prototyp podwozia łazika Sample Fetch Rover (SFR). Został on zaprojektowany na potrzeby misji Mars Sample Return do zbierania i transportowania materiału pobranego z powierzchni Czerwonej Planety do rakiety powrotnej, której zadaniem ma być dostarczenie próbek na Ziemię.

PIAP Space jest także głównym wykonawcą zaawansowanego ramienia robotycznego Titan, tworzonego dla Europejskiej Agencji Kosmicznej. Urządzenie powstaje z myślą o precyzyjnych operacjach na orbicie okołoziemskiej. Za jego pomocą będzie można przeprowadzać inspekcje i serwisowanie satelitów oraz usuwać z orbity nieaktywne lub uszkodzone obiekty. Jednym z dzieł polskiej firmy jest też chwytak Laris, element robotycznych systemów orbitalnych. Dzięki połączeniu chwytaka z ramieniem robotycznym urządzenie umożliwia wymianę narzędzi i aparatury podczas operacji kosmicznych.

Lądownik Argonaut wystartuje na Księżyc na rakiecie Ariane 6. Statek kosmiczny będzie mógł wylądować w dowolnym miejscu na Srebrnym Globie. Konstrukcja lądownika składa się z trzech głównych części: elementu zbliżenia się do Księżyca (Lunar Descent Element), służącego do nawigacji i lądowania, platformy ładunkowej (Cargo Platform Element) dla transportowanych ładunków oraz ładunku (Payload) dostarczanego na powierzchnię ziemskiego satelity.

Argonaut, znany również jako Argonauta, został nazwany na cześć żeglarzy, którzy pod wodzą Jazona wyruszyli na statku Argo po złote runo. Zgodnie z tradycją, księżycowe programy otrzymują nazwy pochodzące z mitologii greckiej. Stąd misje Apollo (1966–1972) i przygotowywana właśnie Artemis (Artemida), w ramach której ludzie mają ponownie stanąć na powierzchni Księżyca. Zgodnie z planem ma się to wydarzyć w 2026 roku.