Niezwykła broń. FGM‑148 Javelin – broń polskich terytorialsów
FGM-148 Javelin to nowoczesna broń przeciwpancerna, opracowana w Stanach Zjednoczonych w 1989 r. Pociski tego typu trafiły niedawno do polskich żołnierzy. Javeliny trafiły także na Ukrainę, gdzie zostały już użyte m.in. podczas walk w Donbasie.
Przeciwpancerny pocisk kierowany FGM-148 Javelin (ang. oszczep) został opracowany jako następca amerykańskiego pocisku M47 Dragon, używanego m.in. podczas operacji Pustynna Burza. Opracowany pod koniec lat 80. i produkowany od 1996 roku Javelin został wyposażony w tandemową głowicę, pozwalającą na atakowanie celów chronionych pancerzem reaktywnym.
Pocisk działa w trybie "odpal i zapomnij" – jest to możliwe dzięki sensorowi podczerwieni, który po wskazaniu celu pozwala na śledzenie jego położenia i automatyczne korygowanie toru lotu pocisku.
Pociski kierowany Javelin – skuteczność i zasięg
Javelin jest w stanie przebić do 75 cm litej stali, co w przypadku trafienia w czołowy pancerz współczesnego czołgu może okazać się niewystarczające. Dlatego strzelec ma do wyboru dwa tryby działania pocisku. W pierwszym Javelin uderza bezpośrednio w cel, co jest przydatne do niszczenia słabo opancerzonych pojazdów czy umocnień.
W drugim trybie pocisk wznosi się na znaczną wysokość, sięgająca maksymalnie 150 metrów, aby zaatakować z góry. Pozwala to na skuteczne niszczenie dobrze opancerzonych celów, w tym także współczesnych czołgów, chronionych nowoczesnym pancerzem. Zasięg pocisku wynosi – w zależności od wersji – od 2,5 do 4 km.
Javelin - obsługa wyrzutni
Pociski mogą być wystrzeliwane zarówno z pojazdów, jak i z przenośnych wyrzutni. W tym drugim przypadku obsługę stanowią dwie osoby. Wystrzelony przez nie pocisk ma dwustopniowy układ napędowy. Pierwszy stopień pozwala na wyrzucenie pocisku z rurowej wyrzutni na odległość około 10 metrów.
Pocisk ustawia się wówczas tak, aby po uruchomieniu drugiego stopnia układu napędowego gazy wylotowe skierowane były do dołu, co chroni obsługę wyrzutni, a zarazem zwiększa możliwości jej użycia blisko różnych przeszkód terenowych.
Javeliny dla Polski i Ukrainy
W 2020 roku do polskich żołnierzy WOT trafiła pierwsza partia 60 wyrzutni i 180 Javelinów.
Pociski tego typu są także od 2018 roku dostarczone na Ukrainę w ramach amerykańskiej pomocy dla tego kraju - w bieżącym roku osiągnęła ona wartość 400 mln dolarów. W listopadzie 2021 r. strona ukraińska potwierdziła bojowe użycie Javelinów podczas walk z prorosyjskimi separatystami.
