Kontynent się rozpada. Zaczęło się od niegroźnej szczeliny

Wizja rozpadającego kontynentu przywołuje myśli o końcu świata, i wyłaniającym się spod ziemi piekle. To porównanie jest dosyć trafne, bo pod wielką szparą, mogącą podzielić Afrykę, znajdują się tereny aktywne wulkanicznie.

Na terenach Etiopii znajdują się wulkany tarczowe
Źródło zdjęć: © Media Drum World/EAST NEWS | Karel Tupy
Arkadiusz Stando

W 2005 roku na terenach Etiopii, depresji Afar, zaobserwowano niewielką, 6-metrową rozpadlinę. Dziś wyrwa ma już 56 km długości, a do tego pogłębia się. W "Geophysical Research Letters" opublikowano badanie, według którego powiększanie się tej anomalii może spowodować rozpad kontynentu afrykańskiego na dwie części. Już 13 lat temu uważano, że może to nastąpić, wówczas takie teorie były ignorowane lub nawet wyśmiewane.

Naukowców zaskoczyła prędkość zachodzenia tego procesu. Takie rzeczy nie dzieją się z dnia na dzień, ale też zazwyczaj nie w tak szybkim tempie. Powstanie 56 kilometrowej rozpadliny w ciągu 13 lat może sugerować, że zjawisko jeszcze przyśpieszy. Na razie ekspansja ogromnej wyrwy nieco zwolniła, ale w ciągu kilku dni zapadła się na ponad 100 m.

Obraz
© wikimedia Commons | Filippo Jean

Po przebadaniu terenów depresji Afar, naukowcy doszli do wniosku, że procesy powodujące powstanie rozpadliny są niemal identyczne z zachodzącymi na dnie oceanów. To skierowało ich ku teorii powstawania w tym miejscu kolejnego morza, czy nawet oceanu.

Dzięki danym zebranym w 2009 roku, przeprowadzono symulację powstawania szczeliny. Okazało się, że prawdopodobnie szczelina powstała w ciągu kilku dni. Mogła spowodować ją erupcja wulkanu Dabbahu, który znajduje się na jej północnym końcu.

Obraz
© University of Rochester

"Wiemy, że grzbiety dna morskiego powstają w bardzo podobny sposób. Magma rozpycha szczelinę, poszerzając ją. Nie wiedzieliśmy jednak, że grzbiet może pęknąć na tak znacznej długości" mówi współautorka badania - Cindy Ebinger, profesor nauk o ziemi.

Afryka leży na terenie trzech płyt tektonicznych - afrykańskiej, arabskiej i somalijskiej, które odsuwają się od siebie. Dzieje się to z prędkością 1 centymetra rocznie, więc wydarzenia łączone z powstawaniem szczeliny Afar są dla naukowców czymś niezwykłym i jednocześnie niepokojącym.

Jeśli rozsuwanie się powierzchni będzie postępować, wody Morza Czerwonego mogą zalać ten teren. Przy aktualnej prędkości, tworzenie się oceanu może zakończyć się za 10 milionów lat. Jeśli nie nastąpią kolejne gwałtowne ruchy.

Wybrane dla Ciebie

Tak powstają kolory oczu. Nie tylko genetyka ma wpływ
Tak powstają kolory oczu. Nie tylko genetyka ma wpływ
Problem z chińskimi laserami bojowymi. Zestrzelenie drona zajmuje 15 minut
Problem z chińskimi laserami bojowymi. Zestrzelenie drona zajmuje 15 minut
Tak zbroi się Białoruś. Wcześniej nieznane informacje
Tak zbroi się Białoruś. Wcześniej nieznane informacje
Tajemnicza chmura na Marsie. Długo była zagadką
Tajemnicza chmura na Marsie. Długo była zagadką
Żelazny Obrońca wraca do Polski. Największe takie ćwiczenie
Żelazny Obrońca wraca do Polski. Największe takie ćwiczenie
Rosjanie modyfikują drony. Teraz dodają do nich Kałasznikowa
Rosjanie modyfikują drony. Teraz dodają do nich Kałasznikowa
Bojowa PLargonia. To polska odpowiedź na drony typu Shahed-136?
Bojowa PLargonia. To polska odpowiedź na drony typu Shahed-136?
Teleskop Webba rozwiązał kosmiczną zagadkę. Planeta bez atmosfery?
Teleskop Webba rozwiązał kosmiczną zagadkę. Planeta bez atmosfery?
Uodparnia mózg na starzenie. Do tego potrzebny jest cel
Uodparnia mózg na starzenie. Do tego potrzebny jest cel
Black Hawki ćwiczą nad Warszawą. Mamy komentarz wojska
Black Hawki ćwiczą nad Warszawą. Mamy komentarz wojska
Wysoki koszt walki z dronami. F-35 nie jest optymalną bronią
Wysoki koszt walki z dronami. F-35 nie jest optymalną bronią
Ukraińsko-brytyjska umowa. Będą zwalczać rosyjskie drony Shahed
Ukraińsko-brytyjska umowa. Będą zwalczać rosyjskie drony Shahed