WAŻNE
TERAZ

Lewandowski zagrał kapitalny mecz. Strzelił 3 gole i został bohaterem

Czy "efekt motyla" może wpływać na obecne zmiany pogody? Poznajcie odpowiedź

Spopularyzowany przez film Ashtona Kutchera motyw „efektu motyla”, to koncepcja, według której małe zjawiska mogą powodować ogromne zmiany. Jednak czy filmowa fikcja ma związek z rzeczywistością? Oto opinie fizyków.

Obraz
Źródło zdjęć: © Getty Images

Douglas Stanford, obiecujący naukowiec zajmujący się fizyką kwantową, twierdzi, że efekt motyla jest zdecydowanie prawdziwy, ale trudny do wykrycia. Żeby to zobrazować proponuje nam wyobrazić sobie sytuację rodem z filmów sci-fi – gdybyśmy cofnęli się w czasie i zmienili jedną, nieznaczącą rzecz, na przykład pozycję pojedynczego atomu, to teraźniejszość zostanie w bardzo dużym stopniu przekształcona (i to w przypadkowy sposób!). Rzeczy, które łatwo jest przewidzieć prawdopodobnie zostaną takie jak były, ale te nieprzewidywalne będą zupełnie inne.

Lot motyla początkiem huraganu?

Efekt motyla po raz pierwszy został przedstawiony przez Edwarda Lorenza w kontekście pogodowej przewidywalności. Pierwotnie nosił on inną nazwę – Lorenz w opublikowanej w 1969 r. pracy mówił o „skrzydłach mewy”. Termin „efektu motyla” został później zaproponowany przez dr Phila Merilessa.

W tym kontekście efekt motyla jest prawdą tylko w wąskim sensie. Małe zjawiska mogą spowodować permanentne zmiany w pogodzie na niewielką skalę, ale wątpliwym jest, żeby były w stanie spowodować coś znaczącego – tak twierdzi profesor i przewodniczący Wydziału Nauk Atmosferycznych Uniwersytetu Waszyngtońskiego, Dale Durran.

Koncepcja efektu motyla nie jest może perfekcyjnym przykładem tego, jak działają zmiany pogodowe, ale nie można omówić jej ilustracyjności. Problem w tym, że motyl jest zbyt mały, żeby zrobić coś wielkiego.

Metalowe skrzydła jednak skuteczniejsze

Inaczej ma się sprawa z większymi obiektami – samolot czy chmura cumulusów mogą mieć wpływ na pogodę wszędzie. Obecność lub brak chmury, może zmienić cyrkulację w danym miejscu, co przeniesie się na tego rodzaju dalsze procesy. W ten sposób tworzy się kaskada wpływów, która ostatecznie ma wielki efekt.

Pogoda nieprzewidywalna i bez motyli

Mimo, że owady nie są w stanie w dużym stopniu wpływać na pogodę, to i bez tego jest ona wystarczająco nieprzewidywalna. Wiedzą o tym wszyscy, których plany zostały pokrzyżowane przez słabą sprawdzalność długoterminowych prognoz.

Wybrane dla Ciebie
Obiecano im pracę w hotelu. Afrykanki zwabione przez Rosję
Obiecano im pracę w hotelu. Afrykanki zwabione przez Rosję
Ukraińcy nie musieli go atakować. Rosyjski Ka-226 rozbił się w Rosji
Ukraińcy nie musieli go atakować. Rosyjski Ka-226 rozbił się w Rosji
Rosja promuje Su-57. Nikt nie chce "najlepszego samolotu świata"
Rosja promuje Su-57. Nikt nie chce "najlepszego samolotu świata"
Rosjanie zrobili to celowo. Zaatakowali konwój humanitarny
Rosjanie zrobili to celowo. Zaatakowali konwój humanitarny
Problemy z rosyjskimi czołgami. Sami Rosjanie narzekają na ich jakość
Problemy z rosyjskimi czołgami. Sami Rosjanie narzekają na ich jakość
Odparowuje wszystko co żywe. Rosjanie zaczęli demontować potężną broń
Odparowuje wszystko co żywe. Rosjanie zaczęli demontować potężną broń
Najstarsze powietrze w historii. Było uwięzione w 6-milionowym lodzie
Najstarsze powietrze w historii. Było uwięzione w 6-milionowym lodzie
Sprawdzono ją w Ukrainie. Polska chce nią zwalczać drony
Sprawdzono ją w Ukrainie. Polska chce nią zwalczać drony
Chiny mają nowy okręt. Rzuca wyzwanie największym mocarstwom
Chiny mają nowy okręt. Rzuca wyzwanie największym mocarstwom
Nie tylko Koreańczycy. Ujawniono, kto jeszcze walczy za Rosję
Nie tylko Koreańczycy. Ujawniono, kto jeszcze walczy za Rosję
Mówią, że są lepsze niż F-35. Będą produkowane w Ukrainie
Mówią, że są lepsze niż F-35. Będą produkowane w Ukrainie
Lotnicze marzenie Ukraińców. Chcą je składać u siebie
Lotnicze marzenie Ukraińców. Chcą je składać u siebie