Takiego superksiężyca jeszcze nie było. Niebieski Księżyc da nam popalić

Niebieski Superksiężyc będzie największą i najjaśniejszą pełnią w tym roku. To wyjątkowe wydarzenie w cyklu lunarnym jest niezwykle rzadkie. Oznacza bowiem, że srebrny glob będzie bardzo blisko Ziemi, ale także ignoruje zasady kalendarza.

W tym miesiącu Księżyc wydaje się pęcznieć z dumy na nocnym niebie. Ten niepozorny satelita skutecznie oparł się najazdowi Rosjan, a jednocześnie na południowym biegunie przyjął ekspedycję indyjską. Ewidentnie ignoruje też ziemski kalendarz. W pełni pokazuje się nam aż dwa razy i zawsze z pozycji superpełni.

Superksiężyc to pełnia, podczas której srebrny glob jest wyjątkowo blisko Ziemi i z taką stuacją mieliśmy już do czynienia w pierwszych dniach sierpnia. Szykuje nam jednak jeszcze lepszą powtórkę, kiedy będzie jeszcze bliżej.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Pozycja Księżyca względem naszej planety może różnić się o ponad 40 000 km. Krążąc wokół Ziemi potrafi oddalić się maksymalnie na 405 500 km w apogeum, podczas gdy jego zbliżenie w perygeum oznacza dystans 363 400 km.

Srebrny glob "staje się" superksiężycem, jeśli zbliży się do nas na 90% swoich możliwości. Jego dysk postrzegamy wtedy jako większy ( średnica jest nawet o 8% dłuższa niż zazwyczaj) i szczególnie jasna.

Zjawisko to będziemy mogli zobaczyć ponownie już za kilka dni. W nocy z 30 na 31 sierpnia Księżyc wejdzie w fazę pełni i znajdzie się na dystansie 363 603 km względem Ziemi. Zobaczenie go w jako superksiężyca będzie jednak wymagało pewnych poświęceń. Srebrny glob ukaże się w pełni o 3:35 naszego czasu, a zachód Księżyca przewidywany jest już po piątej rano.

Ceniący sobie nocny wypoczynek wiele jednak nie stracą, jeśli pogoda dopisze kolejnego wieczoru. 31 sierpnia Księżyc oddali się już od Ziemi, ale o niespełna 1 000 km. Jego wschodu możemy spodziewać się około 20:00 i to wtedy nastąpią najlepsze momenty na obserwacje superksiężyca.

Będzie on nisko nad horyzontem, a przesuwając się pomiędzy budynkami i drzewami, stworzy nam iluzję optyczną. Jego tarcza będzie wydawała się szczególnie ogromna. Górowanie nastąpi 36 minut po północy, a zachód o 5:43 1 września. Ładniejszego zakończenia wakacji trudno byłoby oczekiwać.

Jakby tego było mało, Księżyc w ostatnich dniach sierpnia zaprzeczy zasadom używanego przez nas kalendarza. Wejdzie w pełnię po raz drugi w tym miesiącu i stanie tzw. Niebieskim Księżycem (Blue Moon). Oznacza to "dodatkową" lub "pozasezonową" pełnię.

Nie jest to żadna anomalia. Cykl księżycowy trwa 29 i pół dnia, co nie odpowiada stosowanej przez nas miesięcznej mierze czasu. Zdarza się więc czarny luty, kiedy Księżyc ani razu nie ukazuje się nam w pełni, a co 2 – 3 lata mamy miesiąc, kiedy widzimy go takim aż dwa razy.

Takie nadprogramowe pełnie występują 44 razy na 100 lat i powtórki sierpnia 2023 możemy się po Księżycu spodziewać za niemal 2 lata, bo w maju 2026 roku. O Niebieskim Księżycu możemy jednak usłyszeć dużo wcześniej.

Według innej definicji Blue Moon jest trzecią pełnią z czterech przypadających na tę samą porę roku. Zgodnie z takim przepisem na Niebieski Księżyc, zobaczymy go już latem 2024. Srebrny glob pełnie osiągnie wtedy 4 razy: 21 czerwca, 21 lipca, 19 sierpnia i 18 września. Ponieważ sierpniowa pełnia jest trzecią pełnią księżyca z letniej serii, także może być nazywana Niebieskim Księżycem. 

Nie należy się jednak spodziewać, że tarcza księżyca będzie błękitna albo niebieska. Nazwa Blue Moon jest tylko zwyczajową i prawdopodobnie pochodzi od staroangielskiego słowa zdrada (belewe). Oznacza, że Księżyc próbuje oszukać ludzi. Wskazuje nam, że rozpoczął się nowy miesiąc, podczas gdy wcale tak nie jest.