A-19 Gotland. Okręt, który "zatopił" amerykański lotniskowiec atomowy

Amerykańska lotniskowcowa grupa uderzeniowa to morska i lotnicza potęga, której niestraszny żaden przeciwnik. Okazuje się jednak, że powstał okręt podwodny, który upokorzył Amerykanów. Szwedzki A-19 Gotland podczas ćwiczeń umownie "zatopił" lotniskowiec atomowy.

A-19 Gotland. Okręt, który "zatopił" amerykański lotniskowiec atomowyOkręt podwodny typu A-19 Gotland
Źródło zdjęć: © SAAB
Łukasz Michalik
249

A-19 to produkowany w Szwecji, nie najnowszy już typ okrętów podwodnych, reprezentowany przez trzy jednostki o nazwach Gotland, Uppland i Halland.

Zbudowany w połowie lat 90. z myślą o działaniu w trudnych warunkach Morza Bałtyckiego okręt to stosunkowo niewielka jednostka, wypierająca w zanurzeniu 1640 ton. Obsługuje go 27 marynarzy i oficerów, a uzbrojenie stanowi 6 wyrzutni torped.

Tym, co wyróżnia A-19 spośród wielu innych typów okrętów, jest troska, z jaką konstruktorzy potraktowali kwestię skrytości działania. Okręt wyposażono w napęd diesla, silniki elektryczne, a także dodatkowe generatory Stirlinga, pozwalające na pracę bez dostępu do powietrza atmosferycznego.

A-19 "zatopił" amerykański lotniskowiec

To właśnie charakterystyka akustyczna sprawiła, że Amerykanie – sami nie dysponując podobnymi okrętami – w 2004 roku postanowili wypożyczyć od Szwedów A-19, aby na Pacyfiku poćwiczyć obronę floty przed naprawdę cichym przeciwnikiem. Wypożyczyli A-19, rozpoczęli manewry i… przeżyli szok.

USS Ronald Reagan - lotniskowiec "zatopiony" przez szwedzki okręt A-19
USS Ronald Reagan - lotniskowiec "zatopiony" przez szwedzki okręt A-19 © Domena publiczna

Okazało się, że A-19 niezauważony przez eskortę lotniskowca, przedarł się w jego pobliże, a następnie "zatopił" najcenniejszy okręt floty. Ponieważ były to tylko ćwiczenia, zamiast użycia śmiercionośnych torped załoga A-19 zrobiła przez peryskop kilka zdjęć amerykańskiemu gigantowi, po czym bezpiecznie oddaliła się.

Amerykanie nie komentowali szczegółów związanych z manewrami, jednak strona szwedzka potwierdziła, że – aby ćwiczenia w ogóle miały sens – na A-19 trzeba było zamontować urządzenia, sztucznie zwiększające hałas generowany przez okręt. Bez nich szwedzka jednostka była nie do namierzenia.

Okręt podwodny typu A-19 Gotland
Okręt podwodny typu A-19 Gotland © Kockums AB

Okręty podwodne dla Polski

Manewry wywołały w Stanach Zjednoczonych zrozumiałe obawy, bo szwedzka jednostka – choć bardzo cicha – nie należy do najcichszych na świecie, ustępując w tej kwestii niektórym konstrukcjom rosyjskim i prawdopodobnie irańskim.

Sukcesy A-19 spowodowały, że dzierżawa okrętu została przedłużona o dodatkowe dwa lata, poświęcone na dopracowanie taktyki działań przeciwko cichym okrętom podwodnym.

Jednostki typu A-19 – choć nadal pozostają w służbie – mają już swojego następcę. Jest nim typ A-26, którego pierwsze dwa egzemplarze mają trafić do szwedzkiej marynarki w latach 2022-2024. Okręty A-26 są także oferowane Polsce w ramach programu Orka.

Wybrane dla Ciebie

To jednak nie woda. Wyjaśnienie tajemniczych struktur na Marsie
To jednak nie woda. Wyjaśnienie tajemniczych struktur na Marsie
Indie tracą satelitę radarowego. Kluczowy sprzęt wojskowy nie dotarł na orbitę
Indie tracą satelitę radarowego. Kluczowy sprzęt wojskowy nie dotarł na orbitę
Odkryli nieznany organizm. Pochodzi z kosmosu
Odkryli nieznany organizm. Pochodzi z kosmosu
Wzbije się w powietrze. Czegoś takiego świat nie widział
Wzbije się w powietrze. Czegoś takiego świat nie widział
Prototypowy czołg Belgii dla Ukraińców. Trafi na testy
Prototypowy czołg Belgii dla Ukraińców. Trafi na testy
Powstał dom przyszłości. Zasilany wyłącznie wodorem i fotowoltaiką
Powstał dom przyszłości. Zasilany wyłącznie wodorem i fotowoltaiką
Tajemniczy słup światła na niebie. Internauci zasypali sieć zdjęciami
Tajemniczy słup światła na niebie. Internauci zasypali sieć zdjęciami
Skopiowali broń z USA. Taką samą mają Polacy
Skopiowali broń z USA. Taką samą mają Polacy
Ukraińcy czekali na to ponad pół roku. Wsparcie już w drodze
Ukraińcy czekali na to ponad pół roku. Wsparcie już w drodze
Rosja miała odpalić rakietę Jars. "Do startu nie doszło"
Rosja miała odpalić rakietę Jars. "Do startu nie doszło"
Wycofali je ze służby. Teraz oddają Ukrainie setki wozów
Wycofali je ze służby. Teraz oddają Ukrainie setki wozów
Tajemnicza kula pojawiła się w kosmosie. Wcześniej mogła być potężną supernową
Tajemnicza kula pojawiła się w kosmosie. Wcześniej mogła być potężną supernową