Mózgi współczesnych psów są większe niż ich starożytnych przodków

Porównując czaszki 159 ras psów i wilków badacze odkryli coś nieoczekiwanego. Rozmiar mózgu wilka jest o 24 proc. większy niż psa podobnej wielkości. Jednak im bardziej rasa udomowionych czworonogów różniła się genetycznie od ich dzikich kuzynów, tym większe były psie mózgi. Sugeruje to, że nowoczesne hodowle spowodowały wzrost zdolności poznawczych u najlepszych przyjaciół ludzi.

Wcześniejsze badania wykazały, że udomowienie dzikich zwierząt, takich jak chociażby psy, bydło, króliki czy koty – prowadzi do zmniejszenia rozmiaru ich mózgów. Naukowcy uważają, że przyczyną takiej ewolucji było zmniejszenie zapotrzebowania na moc mózgu, jeśli chodzi o przetrwanie czy zdobywanie pożywienia, bo życie z ludźmi ułatwiło tym zwierzętom egzystencję.

Wyniki badań opublikowano w czasopiśmie "Evolution" (DOI: 10.1093/evolut/qpad063).

– Psy mogą żyć w różnych społecznościach, wykonując złożone zadania, które prawdopodobnie wymagają większej pojemności mózgu – mówi biolog ewolucyjny Niclas Kolm z Uniwersytetu Sztokholmskiego w Szwecji. Wraz ze współpracownikami badacz postawił więc hipotezę, że niektóre psy hodowane przez ludzi do skomplikowanych zadań, takich jak pasterstwo lub sport, będą miały większe mózgi.

Hipoteza ta okazała się jednak błędna, a wyniki badań zaskoczyły naukowców. Jedynym czynnikiem, który zdawał się wpływać na względną wielkość mózgu współczesnych ras psów, było to, jak różne były ich geny w porównaniu z genami wilków. Specyficzne zadania przewidziane dla danej rasy, wielkość miotu czy oczekiwana długość życia nie miały wpływu na objętość mózgów.

Odkrycia te są poparte innymi badaniami. Naukowcy udowodnili niedawno, że zadania, do których hodowane są niektóre psy, nie wpływają na ich kod genetyczny.

– Na rozmiar psich mózgów mogły mieć wpływ czynniki takie jak bardziej złożone środowisko społeczne, urbanizacja i konieczność dostosowania się do większej liczby zasad i oczekiwań – spekuluje etolog Enikő Kubinyi z Uniwersytetu Eötvös Loránd na Węgrzech.

Jest to zgodne z hipotezą społecznego mózgu, która zakłada, że w toku ewolucji organy te mogą się powiększać, aby dostosować się do bardziej złożonych środowisk społecznych.

Wcześniejsze badania wykazały na przykład, że psy bliżej spokrewnione z wilkami gorzej komunikują się z innymi ludźmi.

Naukowcy planują w przyszłości porównać wielkość różnych regionów mózgów psów i wilków.

Być może wtedy znajdą odpowiedź na pytanie o to, jaki wpływ wywarliśmy na psie mózgi i zachowanie.

Źródło: Eötvös Loránd University, fot. Kálmán Czeibert