Polskie MiG-i przechwyciły rosyjski samolot. Tyle nam ich zostało

Komunikat o przechwyceniu i identyfikacji niezgłoszonego rosyjskiego szpiegowskiego samolotu Ił-20 w pobliżu polskiej przestrzeni powietrznej podało na mediach społecznościowych Dowództwo Generalne. Zdanie zostało wykonane przez parę samolotów MiG-29 operujących z 22 Baziy Lotnictwa Taktycznego w Malborku.

Historia samolotów MiG-29 w Polsce sięga lat 80. XX wieku kiedy to jeszcze PRL zdecydował się pozyskać dziewięć samolotów MiG-29A (jednomiejscowy) i trzy MiG-29UB (dwumiejscowy). Jednakże po zmianie ustrojowej anulowano pozyskanie planowanej partii kolejnych pięciu maszyn z Rosji.

Nie oznaczało to jednak zaprzestania prób zdobycia kolejnych samolotów z innych źródeł. Te zostały pozyskane z Czech oraz Niemiec, gdzie w pierwszym przypadku doszło do wymiany dziesięciu MiG-ów za śmigłowce W-3 Sokół, a drugim za symboliczną kwotę Polska pozyskała 22 MiG-i odziedziczone przez Luftwaffe w wyniku zjednoczenia Niemiec.

Łącznie dało to 45 maszyn, ale tylko część z nich była wykorzystywana w aktywnej służbie, podczas gdy reszta służyła jako źródło części zamiennych. Wedle raportu The Military Balance 2023 w 2022 roku Polska miała na stanie 28 samolotów, z czego 22 egzemplarze stanowiły MiG-29A, a sześć to szkolno-bojowe MiG-29UB.

Nie wiadomo, z jakiej puli pochodziło 10-14 MiG-ów przekazanych Ukrainie, ponieważ mogły to być sztuki starszych maszyn służących m.in. jako źródło części zamiennych jak i samoloty pozostające w aktywnej służbie.

Jeśli weźmiemy drugi przypadek, to Polsce zostało 14 najlepszych maszyn po modernizacji z 2010 roku. Ta obejmowała wzbogacenie 17 samolotów o nowoczesną awionikę pochodzenia izraelskiego obejmującą m.in. szynę danych MIL-Std-1553B, nowe interfejsy, kolorowy wyświetlacz wielofunkcyjny, komputer misji czy drugą radiostację RT-8200 z systemem kodowania.

MiG-29 zaprojektowany w latach 70. XX wieku przez biuro Mikojana i Guriewicza jest lżejszym uzupełnieniem dla ciężkich myśliwców Su-27. Masa własna MiG-a to 11 ton, a jego maksymalna masa startowa sięga 18 ton.

Kluczowym problemem jest zasięg, ograniczony małym zapasem paliwa w wewnętrznych zbiornikach, przez co ten w praktyce zawsze jest widziany z zewnętrznymi zbiornikami zajmującymi część z dostępnych pylonów dla uzbrojenia. Myśliwce te zazwyczaj przenoszą pociski R-73 do walki powietrze-powietrze oraz bomby o wagomiarze do 500 kg.

Jest to istotny problem, ponieważ Polska nie produkuje poradzieckiego uzbrojenia, a brak perspektyw długotrwałej eksploatacji (problemy z pozyskaniem części zamiennych) i ogromne koszty wynikające z dostosowania do przenoszenia zachodniej broni sprawiły, że na przyszłość polskiego lotnictwa wybrano samoloty F-16 współpracujące w dalszej perspektywie z F-35.

Warto jednak zaznaczyć, że co prawda w warunkach polowych jest możliwa adaptacja MiG-ów do zachodniego uzbrojenia. Jest to jednak desperacja, na którą profesjonalne siły zbrojne NATO nie mogą sobie pozwolić. Z tego względu pozostałe w Wojsku Polskim samoloty MiG-29 także mogą trafić do Ukrainy jeśli negocjacje umożliwiające np. pozyskanie innych zachodnich maszyn w relacji 1:1 zostaną zakończone sukcesem.