Jak się robi wyborcze badania exit poll? Technologia od kuchni

Zanim pojawią się oficjalne wyniki zatwierdzone przez PKW, wcześniej zostaną ogłoszone w mediach wyniki badania exit poll. Takie badania towarzyszą nam już od paru lat, przy okazji najróżniejszych wyborów i pozwalają poznać wyniki zbliżone do tych ostatecznych. W Polsce aktualnie badanie exit poll przeprowadza Ipsos z technicznym wsparciem Digital Virgo. Zanim oddamy swój głos i możliwe, że spotkamy się z ankieterem wychodząc z lokalu wyborczego, warto dowiedzieć się nieco więcej o samym badaniu - szczególnie w kontekście nowych technologii.

Badanie exit poll znane jest nam od prawie 5. lat. Po raz pierwszy przeprowadzono je w 1967 r. w Holandii. Od tamtej pory metodologia nie uległa zmianie - nadal przeprowadza się ankietę z respondentem wychodzącym z lokalu wyborczego, jednak rozwijająca się technologia przyspieszyła transmisję i przetwarzanie danych. Nasza rodzima historia tego badania jest nieco krótsza.

- W Polsce badania exit poll pojawiły się już przy pierwszych wolnych wyborach i przez ostatnie 2. lat praktycznie przy wszystkich wyborach były realizowane - mówi Paweł Predko, Operations Director w Ipsos. Badanie jest popularne w Europie (nie tylko w UE) oraz w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie.

- Od około 197. r. kiedy to przeprowadzono pierwsze badanie exit poll praktycznie na całym świecie jest ono obecne przy głosowaniu. Zdecydowany wzrost popularności i znaczenia tych badań dokonał się dzięki rozwojowi technologii zbierania i transmisji danych - komentuje Paweł Predko.

Dzięki nowym technologiom jesteśmy w stanie zebrać i przeanalizować dane z ankiet oraz zaprezentować wyniki w mediach kilka-kilkanaście minut po wrzuceniu przez respondenta karty wyborczej do urny. Rozwiązania ery new-tech wpłynęły także na poprawę możliwości analizy i walidacji zbieranych danych.

- Dodatkowo nowe technologie usprawniły cały proces weryfikacji danych oraz komunikacji pomiędzy ankieterami w terenie, przy lokalach wyborczych a centralą firmy. Stała się możliwa szybka i skuteczna komunikacja oraz eliminacja błędów w trakcie badania. Jest to niezwykle ważny czynnik przy tego typu projektach, gdyż to, co wyróżnia również badanie wyborcze exit poll, to brak możliwości jego powtórzenia. - tłumaczy Paweł Predko.

Nowe technologie dotyczą przede wszystkim aplikacji, której używają ankieterzy do wprowadzenia i transmisji ankiet. Jak dodaje Paweł Predko, są to także "całe systemy gromadzenia i przetwarzania ankiet, systemy backupowe umożliwiające wprowadzanie ankiet również poprzez serwis WWW czy też systemy walidacji i automatycznego raportowania". Wszystkie te elementy tworzą system, który w dniu wyborów dostarcza bieżącej informacji wszystkim kluczowym osobom nt. postępów w realizacji badania, wyników lub ewentualnych problemów.

Nazwa exit poll nawiązuje do metodologii badania, tzn. jest to badanie przeprowadzane z osobami wychodzącymi z lokalu. Przyjęło się, że exit poll dotyczy wyborów/głosowań (bo wtedy najczęściej jest przeprowadzane, a dane są podawane w mediach ogólnopolskich), jednak wspomniane badanie można przeprowadzać również w sklepach, galeriach handlowych albo punktach usługowych - w celu zbadania profili klientów albo zachowań konsumenckich.

Badanie zajmuje parę minut. Polega ono na zliczaniu osób wychodzących z lokalu wyborczego i losowym (np. co 1. osobę) ankietowaniu. W praktyce oznacza to zaproszenie osoby do badania, wręczenie anonimowej ankiety papierowej wzorowanej na karcie do głosowania, którą respondent po samodzielnym wypełnieniu wrzuca do pudełka (urny).

- Tak zebrane ankiety są przez ankietera przesyłane/transmitowane za pomocą specjalnej aplikacji zainstalowanej na karcie SIM do centrali. Dane są gromadzone i przetwarzane przez udostępniane instytucji badawczej - tłumaczy Paweł Predko.

Na podstawie przesłanych danych szacowane są wyniki badania. Cały proces odbywa się w trybie ciągłym. - Mniej więcej z częstotliwością pięciu minut jesteśmy w stanie analizować aktualne wyniki głosowania. - wyjaśnia przedstawiciel Ipsos. Ważnym elementem badania exit poll jest fakt przeprowadzania wywiadów z osobami, które były w lokalu wyborczym.

- Badanie nie dotyczy zatem deklaracji: czy ktoś zamierza lub nie uczestniczyć w głosowaniu oraz jak będzie głosował. Dotyczy rzeczywistej sytuacji, w której osoba tuż po głosowaniu (wrzuceniu karty do głosowania w lokalu wyborczym) opusza lokal i w naszym badaniu powtarza tę samą czynność- precyzuje Paweł Predko.

Badanie exit poll podaje wyniki zbliżone do oficjalnych, podawanych po paru dniach przez PKW. - Skuteczność exit poll w badaniach wyborczych to przede wszystkim jakość oszacowania wyników i ich zgodność z wynikami oficjalnymi. W naszych badaniach zakładamy, że średni błąd nie powinien przekroczyć 2 pkt. proc. Badania exit poll w Polsce charakteryzują się niezwykle dobrymi rezultatami i są jednymi z lepszych na świecie pod tym względem. - dodaje Paweł Predko.