Zaskakujące rdzewienie Księżyca. Naukowcy wskazują winnego
Nowe badania sugerują, że to ziemski tlen odpowiada za powstawanie rdzy na Księżycu. Szczegóły odkrycia opisuje ScienceAlert.
Księżyc, zdjęcie poglądowe
Najnowsze eksperymenty laboratoryjne wykazały, że tlen uciekający z ziemskiej atmosfery dociera do Księżyca i powoduje utlenianie żelaza. To właśnie ten proces prowadzi do powstawania hematytu, czyli minerału znanego jako ruda żelaza, na biegunach Księżyca.
Jak ziemski tlen dociera na Księżyc?
Science Alert wyjaśnia, że podczas pełni Księżyca jony tlenu z Ziemi docierają do Księżyca, gdy ten przechodzi przez ogon magnetyczny Ziemi. Dodatkowo, przebywanie w "cieniu Ziemi" oznacza, że 99 proc. wiatru słonecznego nie może dotrzeć do Księżyca. Sprzyja to powstawaniu rdzy, bo ogranicza działanie wodoru, który zwykle hamuje utlenianie.
Przelot Black Hawków nad Warszawą
"Przeprowadziliśmy serię eksperymentów z napromieniowaniem tlenem i wodorem, aby symulować procesy napromieniowania powierzchni Księżyca" – pisze zespół kierowany przez planetologa Xiandi Zeng z Uniwersytetu Nauki i Technologii w Makau w Chinach.
W ramach eksperymentu naukowcy przeprowadzili symulacje, w których na minerały bogate w żelazo kierowali jony tlenu. Wyniki opublikowane we wrześniu 2025 r. pokazały, że tlen skutecznie utlenia żelazo, zwłaszcza w formie metalicznej, prowadząc do powstawania hematytu. Proces ten nie zachodził jednak w przypadku wszystkich minerałów.
Hematyt i woda na Księżycu – nowe wyjaśnienie
Badacze zauważyli, że hematyt na Księżycu często występuje w pobliżu wody. Ich eksperymenty wykazały, że w trakcie redukcji hematytu powstaje woda jako produkt uboczny. To może tłumaczyć, dlaczego te dwa składniki są ze sobą powiązane na powierzchni Srebrnego Globu.
"Wyniki naszych eksperymentów dostarczają mocnych dowodów na to, że hematyt może powstawać na powierzchni Księżyca poprzez napromieniowanie jonami tlenu. Wiatr ziemski [...] działa jak utleniacz, napędzając utlenianie różnych minerałów" – piszą naukowcy w swoim artykule.
Odkrycie wyjaśnia także, dlaczego hematyt koncentruje się głównie w okolicach księżycowych biegunów. To tam ziemski tlen dociera najintensywniej, a jednocześnie wiatr słoneczny jest skutecznie blokowany przez ziemską magnetosferę.
