Gry wideo mogą pomóc w terapii poważnych schorzeń

Udar mózgu znajduje się w czołówce przyczyn niepełnosprawności i zgonów ludzi na całym świecie. Jest to nagłe zaburzenie czynności mózgu, spowodowane niedokrwieniem tkanki nerwowej lub - rzadziej - krwotokiem. W wyniku udaru może dojść do porażenia mięśni i niedowładów kończyn, zaburzenia czucia, mowy i wielu innych powikłań, które wymagają intensywnej rehabilitacji.

Najnowsze badania naukowców z Uniwersytetu w Toronto wskazują, że interaktywne gry wideo mogą pomóc pacjentom po udarze w odzyskiwaniu sprawności ruchowej. Ich wyniki zaprezentowano na międzynarodowej konferencji American Stroke Association, która odbyła się w San Antonio w Teksasie.

Pilotażowe badania objęły grupę 2. pacjentów, o średniej wieku 61 lat, po łagodnym lub umiarkowanym udarze mózgu (niedokrwiennym lub krwotocznym). Część z nich została przydzielona do grupy grającej w karty lub grę zręcznościową Jengę (polegającą na układaniu z drewnianych klocków jak najwyższej wieży), a reszta brała udział w interaktywnej grze wideo (tenis albo "Gotująca mama").

Były to tzw. gry-ćwiczenia (z j. ang. exergames), które zmuszają gracza do ruchu. Używa się w nich bezprzewodowego pilota - wyczuwającego ruchy ciała człowieka - do sterowania wirtualnym graczem na ekranie, który np. kroi ziemniaki, mięso, ser lub obiera cebulę w grze "Gotująca mama", albo odbija piłkę rakietą w grze w tenisa.

Obie grupy odbyły osiem godzinnych sesji gier w dwa tygodnie. Terapię rozpoczęto w dwa miesiąca po udarze.

Okazało się, że udział w interaktywnych grach wideo znacznie poprawił sprawność ruchową ramion pacjentów, co znalazło odzwierciedlenie w szybkości ich ruchów i sile uścisku.

Metoda nie miała żadnych skutków ubocznych, podczas gdy w grupie grającej w karty lub Jengę odnotowano większą częstość nudności i zawrotów głowy.

Jak ocenia prowadzący badania, Gustavo Saposnik, wyniki te wskazują, że gry wideo mogą dawać dobre efekty w rehabilitacji ruchowej pacjentów po udarze.

Według niego, interaktywne gry wideo wpływają na mózg w podobny sposób co tradycyjna rehabilitacja - poprzez powtarzalność, intensywność i specyfikę wykonywanych czynności aktywizują bowiem grupy neuronów (tzw. neurony lustrzane) odpowiedzialne za reorganizację kory mózgowej. Saposnik podkreśla jednak, że na razie nie można zalecać tej metody jako standard terapeutyczny. Jego zespół przygotowuje obecnie szerzej zakrojone badania, które pozwolą zweryfikować jej przydatność w rehabilitacji osób po udarze.

Z kolei naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Diego testowali gry wideo w terapii depresji podprogowej u 1. seniorów (między 63 a 94 rokiem życia). Praca na ten temat ukaże się w marcowym wydaniu pisma "American Journal of Geriatric Psychiatry".

Depresja podprogowa (określana też jako dystymia) jest znacznie częstsza u osób starszych niż tzw. duża depresja. Mimo, że jej objawy są łagodniejsze, wiąże się również ze znacznym cierpieniem, trudnościami w codziennym funkcjonowaniu, mniejszą aktywnością społeczną, częstszym zgłaszaniem się do lekarza oraz problemami ze zdrowiem.

Wiadomo, że aktywność fizyczna może łagodzić objawy depresji, ale - jak wynika ze statystyk - mniej niż 5 proc. seniorów wypełnia zalecenia odnośnie dziennej dawki ruchu.

Badaniach kalifornijskich ponownie zastosowano gry-ćwiczenia. Pacjenci mogli wybrać jeden z 5 sportów - tenis, kręgle, baseball, golf lub boks.

Okazało się, że udział w takiej grze - trzy razy w tygodni po 3. minut - znacznie poprawił nastrój, samopoczucie oraz jakość życia seniorów. "U ponad jednej trzeciej graczy objawy depresji złagodniały o 50 proc. lub więcej" - komentuje prowadzący badania Dilip V. Jeste. Większość pacjentów uznała, że udział w grach wideo sprawiał im przyjemność i satysfakcję oraz stymulował aktywność umysłu.

Zdaniem autorów pracy, interaktywne gry wideo mogą być skuteczniejszą metodą terapii depresji u starszych osób niż ćwiczenia fizyczne. Seniorzy mogą bowiem uczestniczyć w nich chętniej i regularniej niż w zajęciach sportowych.

Jeste zaznacza jednak, że badania objęły niewielu pacjentów i muszą być powtórzone na większej grupie.