Cmentarzysko samolotów w Rosji. Niektóre spoczywają na dnie jeziora
W rejonach Murmańska w Rosji regularnie odnajdywane są wraki samolotów z czasów II wojny światowej. Na wielu zdjęciach widać samoloty z Niemiec, ZSRR oraz USA wydobywane z wód okolicznych jezior. Jedna z takich maszyn, odnaleziona niemal 60 lat po jej katastrofie, została uznana za szczególną pod względem odkrycia, mimo iż nie była najstarsza.
Dnia 19 listopada 1944 r. porucznik Iwan Baranowski, młody i dobrze wytrenowany pilot, wystartował samolotem Bell P-39 Airacobra znad północnych krańców ZSRR. Maszyna była jedną z wielu przekazanych Sowietom przez Stany Zjednoczone w ramach programu Lend-Lease. Z niejasnych po dziś dzień przyczyn Baranowski miał wylądować na zamarzniętej tafli jeziora Mart-Yavr w obwodzie murmańskim.
Przez wiele lat leżał na dnie jeziora
Samolot spoczywał pod wodą przez niemal sześć dekad, aż w lipcu 2004 r. lokalny rybak zauważył fragment ogona wystający z jeziora. Po wydobyciu wraku znaleziono dziennik konserwacji oraz ciało pilota w kabinie. Porucznik Baranowski został pochowany na Alei Chwały w Murmańsku.
Myśliwiec trafił do Moskwy, po czym uzyskał licencję eksportową i został przekazany do warsztatu Jima Pearce’a w West Sussex w Anglii, gdzie przeszedł kompletną renowację. Finalnie odnowiony samolot kupiono dla amerykańskiego Niagara Aerospace Museum w Buffalo w Nowym Jorku, gdzie pozostaje wystawiony do dziś.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Las Vegas Sphere. Z wizytą w USA
Cmentarzystko samolotów
Opowieść o Bell P-39 Airacobra to tylko jedna z wielu związanych z odkryciami samolotów z czasów wojny w okolicach Murmańska. W lipcu 2021 r. członkowie Floty Północnej rosyjskiej marynarki wojennej, razem z lokalnymi oraz wojskowymi śledczymi, wyciągnęli z jeziora radziecki dwupłatowiec, który miał się rozbić w październiku 1941 r. Na pokładzie odnaleziono szczątki pilota, którym według przypuszczeń był porucznik Michaił Aleksandrowicz Gołunow.
Murmańsk obfituje w odnalezienia wraków samolotów takich jak radzieckie maszyny I-16, Ił-2, MiG-3, Pe-2, amerykańskie Curtiss P-40 Warhawk, brytyjskie Handley Page Hampden oraz niemieckie Heinkel He 111, Junkers Ju 88, Messerschmitt Bf 109. Pozostaje tajemnicą, ile takich maszyn wciąż ukrywa się w tej części Rosji, ale prawdopodobne jest, że podobne odkrycia nastąpią także w innych rejonach kraju. Dla zainteresowanych poleca się też przestudiowanie historii niemieckiego myśliwca Focke-Wulf Fw 190, odkrytego po ponad czterdziestu latach w lasach pod Petersburgiem.