Chcesz kupić płytę główną? Nasz poradnik odpowie na wszystkie Twoje pytania

Na początek krótka uwaga dotycząca idei przygotowywania poradnika dla kupujących. Z niniejszego artykułu nie dowiesz się jaką płytę kupić do swojego komputera, bo decyzję musisz podjąć sam. Poza tym nie jest to poradnik kupującego, lecz porady dla użytkownika kupującego płytę główną. Różnica polega na tym, że przedstawiam tylko kilka istotnych punktów zaczepienia, nie zaś obszerne kompendium wiedzy, bo takie musiałoby zająć opasłe tomisko formatu A5. A teraz, gdy już mamy to za sobą, zapraszam do lektury.

Gdzie kupować?
Praktyka nieraz udowodniła, że nie da się kupić telewizora, słysząc o nim, podobnie jak dobrych głośników, tylko je widząc. W wypadku płyt głównych jest za to tak, że liczą się przede wszystkim parametry. W sklepie komputerowym nie przetestujesz płyty, nie sprawdzisz wydajności chipsetu i nie poznasz możliwości podkręcania, które są zależne głównie od jakości budowy i odpowiednio dopracowanego BIOS-u. Dlatego płytę można kupować online, do czego zachęcam - nierzadko, gdy dodatkowo skorzystamy z porównywarki cen (np. zakupy.wp.pl - http://www.zakupy.wp.pl)
, można sporo zaoszczędzić. Ale uwaga! Nie kupuj w ciemno. Zanim zdecydujesz się na daną płytę, poszukaj recenzji na jej temat lub postaraj się choć przeczytać test urządzenia oferującego podobne parametry techniczne (min. identyczny chipset).

Płyta główna to podstawa komputera. Dlatego nie można jej nie doceniać i wybierać obojętnie jaki model. Poniżej znajdziesz wypunktowane porady, które mogę przekazać z własnego doświadczenia. Nie ukrywam, że mile widziane są komentarze na temat własnych przemyśleń. W pojedynkę wademekum na pewno nie stworzę, ale z waszą pomocą...

1. Miejsce na mózg - wybór procesora
W sklepach nie brakuje procesorów. Intel oferuje obecnie najlepsze jednostki centralne, cechujące się znakomitym poziomem wydajności i stosunkowo dobrą ceną. Mowa o układach Core 2 Duo oraz Core 2 Quad, przystosowanych do pracy z najpopularniejszą w tej chwili podstawką LGA 775. AMD ma świetne karty graficzne (seria Radeon HD 4800), ale procesory tego koncernu na ogół gorzej wypadają w testach.

Niemniej układy Phenom, cztero- czy też trzyrdzeniowe, to również jednostki warte uwagi - korzy korzystają z podstawki AM2+. Do sprzedaży trafiły już również procesory Core i7, ale na tę chwilę są one jeszcze mało opłacalne. Zakup najnowszego CPU Intela wraz z płytą na chipsecie X58 to ogromny wydatek. Dlatego - subiektywnie - proponuję płytę z podstawką LGA 775. Wystarczy jeszcze na długi czas.

Zacznij od zastosowania, wyboru chipsetu, a później poszukaj odpowiedniej płyty głównej - tak będzie zdecydowanie łatwiej i szybciej. Różnice pomiędzy chipsetami stosowanymi w płytach mogą być gigantyczne, bo to właśnie ten element w dużej mierze decyduje o wydajności, jak i określa możliwości rozbudowy. Dwie płyty główne wykorzystujące ten sam chipset będą niemal identyczne pod względem osiągów w testach, za to będą się różniły dodatkowym wyposażeniem (ilość złączy, specjalne systemy chłodzenia itd.).

Niemniej gdy wybierzesz już chipset, później będziesz miał już z górki - pozostanie znalezienie płyty, która sprosta twoim wymaganiom co do rozbudowy peceta. Pamiętaj jedynie aby skupiać się tylko na tych elementach wyposażenia, które faktycznie są ci potrzebne. Jeśli kupujesz płytę mającą pełnić podstawę komputera typu Media Center, nie zwracaj uwagi na bogaty w funkcje BIOS dla overclockerów, znakomite chłodzenie z rurkami cieplnymi czy blokiem wodnym, lub też przyciski Clear CMOS ( resetowanie ustawień BIOS-u ), Reset i Power, umieszczone na płycie. Obecnie bardzo opłacalne są modele z chipsetami Intel P35 lub P45. 3. Funkcje poprawiające osiągi
Jeśli poszukujesz płyty do bicia rekordu w 3DMarku, z pewnością będziesz przyglądał się konstrukcjom o najlepszej jakości wykonania (kilkufazowe systemy zasilania itd.), wysokiej wydajności (np. chipset Intel X48. oraz dużych możliwościach dodatkowych, wpływających na wyniki overclockingu (specjalne chłodzenie czy oprogramowanie).

Podejrzewam że osoba lubująca się w podkręcaniu bardzo dobrze wie jaką płytę kupić. Dlatego będzie coś dla osób, które nie są zainteresowane buszowaniem w BIOS-ie: w testach znaleźć można głównie płyty wysokiej jakości, ponieważ tanie płyty nie skupiają na sobie dużo uwagi zarówno mediów, jak i użytkowników. Rzadziej dyskutujemy o tanich i, nie oszukujmy się, dość wolnych płytach, niż o superwydajnych konstrukcjach Gigabyte'a, Asusa czy MSI. Jeśli więc dany model nie jest do przesady chwalony na forach lub reklamowany przez producenta pod hasłem "superszybka płyta", nie martw się. Brak ślicznego pudełka, bogatego wyposażenia dodatkowego i całej tej marketingowej otoczki nie musi oznaczać, że kupujesz kiepski sprzęt. Pamiętaj: najważniejszy jest chipset i zastosowanie.

4. Grafika i dźwięk na pokładzie
Komputer biurowy lub Media PC nie musi być wyposażony w bardzo wydajną kartę graficzną. Dlatego jeśli zamierzasz skompletować tego rodzaju PC, być może warto pokusić się o konstrukcję ze zintegrowanym układem graficznym. Uda ci się w ten sposób zaoszczędzić kilkaset złotych. Jeśli zaś jesteś użytkownikiem domowym i czasami lub często grasz w gry - zakup płyty ze zintegrowaną grafiką zupełnie mija się z celem. Chyba że zdecydujesz się np. na płytę z nowym układem graficznym NVIDII z serii GeForce 9 mGPU. Wówczas możesz skorzystać z technologii Hybrid SLI i zainstalować samodzielną kartę graficzną, która będzie współpracowała z tą zintegrowaną. Oczywiście pod uwagę brane są tylko niektóre modele GeForce'ów. W przeciwnym razie lepiej wybrać płytę bez zintegrowanego układu graficznego, ponieważ po instalacji wydajnej i odrębnej karty będziemy korzystać tylko z niej. A nie warto płacić za coś, czego nie wykorzystamy.

Jeśli chodzi o układy dźwiękowe, sprawa jest bardziej skomplikowana: "...jakość dźwięku w wypadku układów zintegrowanych zależy w równym stopniu od kodeka i jakości samej płyty, co szczęścia kupującego". Jest to fragment zdania zamieszczony w artykule "Mikropłyty, maksimożliwości" z PC World Komputera 6/2008, autorstwa Michała Reinholza. I podzielam to zdanie, bo różnice pomiędzy tymi samymi kodekami mogą być naprawdę spore. Tym niemniej jeśli nie jesteś audiofilem, będziesz zadowolony z dźwięku oferowanego przez układ zintegrowany, bo każda nowa płyta oferuje przyzwoity kodek. Choć osobiście polecam samodzielną kartę dźwiękową Creative'a lub Asusa - wprawdzie jest to wydatek kilkuset złotych, ale naprawdę warto, bo różnica w jakości dźwięku jest spora. 5. Pamięć pamięci nierówna
Do niedawna odwieczny spór "DDR2 czy DDR3?" kończył się zawsze wtedy, gdy dochodziliśmy do opłacalności. Stosunek ceny do wydajności dla modułów DDR3 był wręcz fatalny: pamięci były stanowczo za drogie. Ostatnio jednak ceny spadły, więc wielu użytkowników zaczęło na nowo rozważać zakup.

Więc tak: jeśli zdecydowałeś się na płytę pod procesory AMD, wybierz DDR2, ponieważ AM2+ może współpracować z pamięciami 1066 MHz. Z kolei DDR3 możesz wybrać do komputera z intelowskim CPU, ale pod warunkiem, że zależy ci na dobrym podkręcaniu. Wówczas warto wybrać moduły DDR3 1333 MHz, które nie będą wąskim gardłem w trakcie podnoszenia FSB do wysokich częstotliwości. Obecnie najczęściej wybieramy jednak DDR2, inwestując bardziej w pojemność niż wyżyłowane parametry. Może to stanowi konsensus?

6. Karty pracujące w tandemieJeśli wiesz, że w płycie głównej nie umieścisz więcej niż jednej karty graficznej, nie wybieraj modelu oferującego technologię CrossFire czy SLI. Dostępne na rynku karty w zupełności poradzą sobie w pojedynkę, by zapewnić wysoką wydajność przy włączonych wszystkich efektach wizualnych i wysokich rozdzielczościach. Przykład: Radeon HD 4850.

Technologie CrossFire i SLI to rozwiązania adresowane do entuzjastów komputerów, dla których każdy ułamek procentu wydajności jest na wagę złota. Chyba że komputer ma ci służyć przez lata - wówczas warto rozważyć kupno płyty obsługującej jedną z tych technologii, ponieważ po pewnym czasie będziesz mógł dokupić tylko samą kartę graficzną i cieszyć się dodatkowym, znacznym wzrostem wydajności. 7. Magazynowanie danych
Trudno, a właściwie wcale nie da się obecnie znaleźć nowej płyty głównej, która jest pozbawiona portów SATA. Interfejs SATA wykorzystuje obecnie większość twardych dysków i jeśli mamy zamiar podłączyć do komputera kilka magazynów danych, trzeba zwrócić uwagę na ilość ów portów. Z kolei w wypadku nagrywarek DVD zdarza się jeszcze, że dany model pracuje z interfejsem IDE. Dlatego warto brać to pod uwagę: płyta powinna mieć przynajmniej jeden port IDE. Większość ma. A jeśli nie ma, nie przekreślajmy jej od razu - być może lepszym wyjściem okaże się wówczas po prostu zakup napędu optycznego współpracującego z SATA. Mała uwaga z doświadczenia: przyjrzyj się rozplanowaniu poszczególnych komponentów na laminacie płyty. Nierzadko zdarza się bowiem, że niektóre elementy (vide porty SATA) skutecznie utrudniają instalacje długich kart graficznych.

Kolejna rzecz: macierze dyskowe RAID. Większość nowych płyt obsługuje RAID i jest to technologia przydatna wtedy, gdy korzystamy chociaż z dwóch twardych dysków. Korzystając z RAID zyskujemy pewne możliwości, niedostępne przy użytkowaniu jednego dysku. RAID (w zależności od trybu) zaoferuje nam zwiększenie niezawodności, przyspieszy transmisję danych czy też powiększy przestrzeń dyskową dostępną jako jedna całość. Sam RAID to jednak temat na osobny artykuł. Tak czy inaczej, jeśli będziesz miał choć dwa twarde dyski, weź pod uwagę obsługę tej technologii.

Pozostają jeszcze dyski zewnętrzne. Pendrive podłączymy, rzecz jasna, do portu USB, za to twardy dysk możemy nierzadko podłączyć do USB, FireWire czy też portu eSATA. Ten ostatni standard oferuje najwyższą wydajność spośród wymienionej trójki, dlatego jeśli często podłączasz zewnętrznego twardziela i przenosisz dużo danych, płyta główna dla twojego komputera powinna mieć to złącze.

Jak już pisałem - liczę na komentarze z własnymi przemyśleniami. Podzielcie się swoimi doświadczeniami. Na koniec dodam jedynie, że warto zwrócić uwagę także na porty i dostępne złącza, takie jak ilość USB czy PS/2. W zależności od używanego przez nas sprzętu (i jego ilości) powinniśmy dobrać taką płytę, która zaoferuje wystarczają liczbę złączy.

Ważny jest też standard płyty: ATX czy microATX. W tym wypadku każdy jednak powinien podjąć decyzję samodzielnie. Bo każdy wie jaki komputer chce skompletować i do czego będzie on używany najczęściej.

- MSI P45 Platinum (Ocena 7,9, PCWK 10/2008)
- Asus P5Q-E ( Ocena 7,9, PCWK 10/2008 )
- Asus P5E-VM HDMI (Ocena 7,7, PCWK 6/2008 - wyróżnienie Najlepszy zakup)
- Gigabyte GA-31 MF-S2 (Ocena 6,3, PCWK 6/2008 - wyróżnienie Najlepsza opłacalność)
- Gigabyte GA-MA78GM-S2H (Ocena 8,3, PCWK 6/08 - wyróżnienia Najlepszy zakup, - Najlepsza wydajność)
- Foxconn A690GM2 MA (Ocena 6,0, PCWK 6/08 - wyróżnienie Najlepsza opłacalność)
- MSI P45D3 Platinum (Ocena 7,5, PCWK 11/08)

więcej w serwisie IDG.pl »