Budowla tak wielka, że zmieniła ruch Ziemi

Jeszcze do niedawna najsłynniejszą budowlą chińczyków był Wielki Mur. Jego budowa zaczęła się jednak ponad 2000 lat temu, a jego wyjątkowość wynika z długości wynoszącej ponad 2450 km. Obecnie mieszkańcy Państwa Środka mogą się pochwalić czymś znacznie większym. Zapora Trzech Przełomów jest tak wielka i tak ciężka, że zmieniła zarówno oś nachylenia, jak i prędkość obrotową Ziemi.

Ten ogromny obiekt hydrotechniczny przełamał wiele dotychczasowych rekordów. Zapora uchodzi za najdroższy obiekt budowlany na świecie, którego koszt budowy wyniósł ponad 3. miliardów dolarów. W wyniku jej wybudowania powstał sztuczny akwen, który zajmuje powierzchnię 632 kilometrów kwadratowych i wypełniają go 42 miliardy ton wody. W najgłębszym miejscu poziom wody sięga aż 175 metrów. Aby tego dokonać budowniczowie całkowicie zalali 17 sporych miast, 14 mniejszych miasteczek i ponad 3 tys. wsi. Z całego terenu łącznie wysiedlona ponad 1,26 mln ludzi na etapie budowy. Kolejne 100 tyś. ewakuowano już po oddaniu zapory do użytku – przyczyną były obawy przed tym, że ogromna masa zgromadzonej wody wywiera nacisk na płyty tektoniczne i może doprowadzić do trzęsienia ziemi. Tama pełni funkcję hydroelektrowni, która rocznie produkuje około 100 TWh energii elektrycznej.

Niestety, zgromadzenie w jednym miejscu tak ogromnych mas wody nie pozostało bez wpływu na całą planetę. NASA podczas swoich badań jednoznacznie stwierdziła, że 4. miliardy ton wody zgromadzone w jednym miejscu przesunęły ziemską oś o aż 2 cm! Kąt nachylenia naszej planety przekłada się bezpośrednio na występowanie pór roku, a także temperaturę. Oznacza to, że chiński pomysł na tamę może się przyczynić do zmian klimatu na całym świecie. Tylko w okolicach samej zapory, średnia roczna temperatura obniżyła się o 0,67 stopnia Celsjusza. Jest to najprawdopodobniej wynikiem znaczącego parowania zbiornika. Para wodna unosząc się w górę blokuje dostęp promieni słonecznych, przez co spada temperatura.

Jakby tego było mało Chińczycy wydłużyli czas trwania ziemskiej doby. Zapora Trzech Przełomów poprzez zgromadzenie tak dużej masy wody na stosunkowo niewielkiej przestrzeni spowolniła ruch obrotowy naszej planety o 0,0. mikrosekundy. Wynika to z prostych praw fizyki. Przesunięcie masy względem osi obrotu powoduje zmianę prędkości obrotowej. Bardzo łatwo zobrazować to przykładem łyżwiarza kręcącego piruety. Jeśli łyżwiarz trzyma ręce blisko ciała, to jego prędkość obrotowa jest wysoka, jeśli je rozłoży prędkość spada. O ile zmiana osi Ziemi może mieć wpływ na zmiany klimatu, tak zmiany prędkości obrotowej nie musimy się specjalnie obawiać. W przeszłości takie zmiany zdarzały się często, choćby w wyniku trzęsień ziemi. Przykładowo, trzęsienie z roku 204 (siła 9,1 w skali Richtera) skróciło dobę o 6,8 mikrosekundy. Podobnie, na prędkość obrotową naszej planety wpływa Księżyc.