Słońce od lat nie było tak wzburzone. Potworny rozbłysk dopadł Ziemię

Słońce od lat nie było tak wzburzone. Potworny rozbłysk dopadł Ziemię15.12.2023 16:52
Rozbłysk słoneczny
Źródło zdjęć: © ESA

Obserwatorzy kosmicznej pogody donoszą, że potężna plama słoneczna wybuchła, produkując rozbłysk klasy X. Na Ziemi zarejestrowano już problemy z łącznością radiową, a czeka nas jeszcze burza geomagnetyczna.

14 grudnia o godzinie 18:02 (17:02 czasu uniwersalnego) Słońce wyemitowało ekstremalny rozbłysk słoneczny. Przypisano mu klasę X i poziom 2.28. Porównywalnie silny nie wydarzył się jeszcze w bieżącym cyklu słonecznym.

Rozbłysk słoneczny klasy X

Rozbłyski słoneczne najczęściej są efektem erupcji plam słonecznych i tym razem nie było inaczej. Potężna flara wystrzeliła z obserwowanej przez sondę Solar Dynamics Observatory plamy słonecznej 2514.

Siła wybuchu niemal natychmiast dotarła do Ziemi, powodując zanik sygnału radiowego. Na obszarze obydwu Ameryk przez ponad pół godziny częstotliwości poniżej 30 MHz były niedostępne. To jednak nie koniec.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

W rankingach rozbłysków słonecznych nie było to zjawisko wszech czasów, ale najpotężniejsze w historii 25. cyklu słonecznego. Tymczasem nasza gwiazda macierzysta dopiero osiąga maksimum swojej aktywności, a rozbłyski słoneczne klasy X mogą mieć groźne konsekwencje.

Zdolne są uszkadzać satelity, niszczyć infrastrukturę energetyczną i telekomunikacyjną. Zdarza się nawet, że ich promieniowanie nie pozostaje bez wpływu na ludzi. To bardzo rzadkie, ale wystarczy podróżować samolotem w nieodpowiednim miejscu i czasie. Jeśli w momencie wybuchu słonecznego znajdziemy się w rejonie któregoś z biegunów, nasz organizm może przyjąć nadprogramową dawkę promieniowania.

Skutkiem rozbłysku burza geomagnetyczna

Tak potężnym rozbłyskom słonecznym zazwyczaj towarzyszy zjawisko CME (koronalnego wyrzutu masy). Jest to chmura plazmy, która w sekundę pokonuje tysiące kilometrów przestrzeni kosmicznej. Jeśli na jej trasie znajdzie się planeta Ziemia, dochodzi do burzy geomagnetycznej.

Zjawisko to zazwyczaj wywołuje tylko zorze i czasowo zakłóca łączność radiową w rejonach polarnych. W ekstremalnej sytuacji zdolne jest jednak niszczyć sieci energetyczne oraz infrastrukturę telekomunikacyjną.

Tym razem mamy jednak szczęście. CME porusza się bardzo szybko w kierunku Ziemi, ale nie jest bezpośrednio na nią skierowany. Strumień słonecznej plazmy zderzy się z naszą planetą, ale dostanie się nam tylko rykoszetem.

Zgodnie z najnowszymi komunikatami w dniach od 15 do 16 grudnia na Ziemi odczuwać możemy słabą burzę geomagnetyczną (G1). Wywoływać ją będą cząsteczki CME przynoszone w strumieniu wiatru słonecznego. Najsilniejsze uderzenie nastąpi jednak dopiero 17 grudnia. Wtedy poziom burzy geomagnetycznej wyraźnie wzrośnie, ale tylko do umiarkowanego (G2) lub silnego (G3).

W najgorszej sytuacji będzie to pracowity czas dla kontroli naziemnej systemów satelitarnych. Mieszkańcy Ziemi mogą borykać się z problemami ze strony nawigacji i łączności radiowej, ale są też szanse, że nad Europą pojawi się aurora borealis.

Katarzyna Rutkowska, dziennikarka Wirtualnej Polski

Szanowna Użytkowniczko! Szanowny Użytkowniku!
×
Aby dalej móc dostarczać coraz lepsze materiały redakcyjne i udostępniać coraz lepsze usługi, potrzebujemy zgody na dopasowanie treści marketingowych do Twojego zachowania. Twoje dane są u nas bezpieczne, a zgodę możesz wycofać w każdej chwili na podstronie polityka prywatności.

Kliknij "PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub na symbol "X" w górnym rogu tej planszy, jeżeli zgadzasz się na przetwarzanie przez Wirtualną Polskę i naszych Zaufanych Partnerów Twoich danych osobowych, zbieranych w ramach korzystania przez Ciebie z usług, portali i serwisów internetowych Wirtualnej Polski (w tym danych zapisywanych w plikach cookies) w celach marketingowych realizowanych na zlecenie naszych Zaufanych Partnerów. Jeśli nie zgadzasz się na przetwarzanie Twoich danych osobowych skorzystaj z ustawień w polityce prywatności. Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać zmieniając ustawienia w polityce prywatności (w której znajdziesz odpowiedzi na wszystkie pytania związane z przetwarzaniem Twoich danych osobowych).

Od 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 (określane jako "RODO"). W związku z tym chcielibyśmy poinformować o przetwarzaniu Twoich danych oraz zasadach, na jakich odbywa się to po dniu 25 maja 2018 roku.

Kto będzie administratorem Twoich danych?

Administratorami Twoich danych będzie Wirtualna Polska Media Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, oraz pozostałe spółki z grupy Wirtualna Polska, jak również nasi Zaufani Partnerzy, z którymi stale współpracujemy. Szczegółowe informacje dotyczące administratorów znajdują się w polityce prywatności.

O jakich danych mówimy?

Chodzi o dane osobowe, które są zbierane w ramach korzystania przez Ciebie z naszych usług, portali i serwisów internetowych udostępnianych przez Wirtualną Polskę, w tym zapisywanych w plikach cookies, które są instalowane na naszych stronach przez Wirtualną Polskę oraz naszych Zaufanych Partnerów.

Dlaczego chcemy przetwarzać Twoje dane?

Przetwarzamy je dostarczać coraz lepsze materiały redakcyjne, dopasować ich tematykę do Twoich zainteresowań, tworzyć portale i serwisy internetowe, z których będziesz korzystać z przyjemnością, zapewniać większe bezpieczeństwo usług, udoskonalać nasze usługi i maksymalnie dopasować je do Twoich zainteresowań, pokazywać reklamy dopasowane do Twoich potrzeb. Szczegółowe informacje dotyczące celów przetwarzania Twoich danych znajdują się w polityce prywatności.

Komu możemy przekazać dane?

Twoje dane możemy przekazywać podmiotom przetwarzającym je na nasze zlecenie oraz podmiotom uprawnionym do uzyskania danych na podstawie obowiązującego prawa – oczywiście tylko, gdy wystąpią z żądaniem w oparciu o stosowną podstawę prawną.

Jakie masz prawa w stosunku do Twoich danych?

Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania danych. Możesz wycofać zgodę na przetwarzanie, zgłosić sprzeciw oraz skorzystać z innych praw wymienionych szczegółowo w polityce prywatności.

Jakie są podstawy prawne przetwarzania Twoich danych?

Podstawą prawną przetwarzania Twoich danych w celu świadczenia usług jest niezbędność do wykonania umów o ich świadczenie (tymi umowami są zazwyczaj regulaminy). Podstawą prawną przetwarzania danych w celu pomiarów statystycznych i marketingu własnego administratorów jest tzw. uzasadniony interes administratora. Przetwarzanie Twoich danych w celach marketingowych realizowanych przez Wirtualną Polskę na zlecenie Zaufanych Partnerów i bezpośrednio przez Zaufanych Partnerów będzie odbywać się na podstawie Twojej dobrowolnej zgody.