Marina Militare uzbroi się w trzeci okręt U212 NFS

31 maja włoskie przedsiębiorstwo stoczniowe Fincantieri – Cantieri Navali Italiani poinformowało o tym, że parlament zaaprobował budowę trzeciego, zmodyfikowanego okrętu podwodnego typu U212 NFS (Near Future Submarine) dla Marina Militare (włoska marynarka wojenna). Dzięki temu proces może już ruszyć według standardowych procedur administracyjnych. Jest to już druga w dość krótkim czasie ważna informacja dla tego programu. 21 lutego Organizacja jednocząca współpracę w dziedzinie uzbrojenia (Organisation conjointe de coopération en matière d’armement, OCCAR) poinformowała bowiem, że zakończył się CDR (critical design review), który formalnie dał zielone światło do ostatecznej budowy okrętów U212 NFS. Ocena zarówno całości projektu, jak i jego poszczególnych części składowych, wypadła pozytywnie. Trzecia jednostka ma trafić do służby w maju 2030 roku.

Decyzja o jej budowie wynika wprost z umowy z 26 lutego 2021 roku i zakłada częściowe skorzystanie z zawartej tam opcji. Na jej podstawie Rzym może rościć sobie prawo do budowy jeszcze jednego okrętu. Jak na razie nie ma żadnych informacji, jakoby było blisko podpisania kolejnej umowy (lub aneksu), ale wydaje się to nieuchronne, gdyż Włosi zamierzają przyjąć okręt do służby w czerwcu 2031 roku. Plan zakupu wszystkich czterech jednostek uzyskał aprobatę ministerstwa skarbu, obrony i rozwoju gospodarczego już na początku 2020 roku. Oszacowano, że inwestycja nie przekroczy łącznej wartości 2,3 miliarda euro, ale z czasem całkowite koszty programu wzrosły do 2,68 miliarda.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Bazowy kontrakt z OCCAR ma wartość 1,35 miliarda euro (6,1 miliarda złotych). Oprócz dostaw samych jednostek pływających budowniczy ma zapewnić wsparcie techniczno-logistyczne, w tym systemów pokładowych, przez pierwsze 10 lat od wejścia do służby. Dodatkowo Marina Militare ma zagwarantowany pakiet szkoleniowy i wsparcia wraz z utworzeniem centrum szkoleniowego załóg tych okrętów (Centro Addestramento Sommergibili) w Tarencie. Wybór Fincantieri na wykonawcę projektu był oczywisty już w momencie ogłoszenia zamiaru zakupu nowych jednostek pływających i nie podlegał dyskusji. Włoskie przedsiebiorstwo uzyskało możliwość samodzielnej produkcji okrętów podwodnych U212A (a także pochodnych) od niemieckiego Thyssenkrupp Marine Systems na podstawie umowy o współpracy przemysłowej.

U212 NFS wywodzą się z typoszeregu 212A Todaro i obsługiwane będą przez załogę składającą się z 29 oficerów i marynarzy. W porównaniu z poprzednikami otrzymają szereg istotnych zmian, z których bodaj największe znaczenie będzie mieć możliwość wystrzeliwania spod wody pocisków manewrujących Teseo MK/2E (Teseo EVO). Odbywać się to będzie z wyrzutni torpedowych. System rakietowy Teseo MK/2E Włosi zamierzają zainstalować nie tylko na pokładach niszczycieli nowej generacji (DDX), ale jest też przewidziany jako zamiennik poprzedniej wersji Mk2/A na fregatach FREMM i Horizon oraz nowo powstających wielozadaniowych okrętów patrolowych (PPA – Pattugliatori Polivalenti d'Altura). Pozwoli to na porażenie celów naziemnych i nawodnych na dystansie do 360 kilometrów. Pociski europejskiego konsorcjum MBDA zapewnią włoskiej flocie podwodnej unikalne dla niej możliwości, gdyż żaden będący w służbie okręt tych istotnych możliwości nie ma. U212 NFS ponadto będzie uzbrojony w ciężkie torpedy Black Shark Advanced kal. 533 milimetry.

Wszystkie trzy nowe włoskie okręty podwodne o długości 59 metrów i wyporności pełnej 1600 ton (w położeniu podwodnym) otrzymają napęd niezależny od powietrza (Air Independent Propulsion, AIP) z nowymi ogniwami paliwowymi z litowo-jonowymi akumulatorami od Siemensa. Oficer włoskiej marynarki wojennej, kontradmirał Maurizio Cannarozzo, określił je jako game changera w podwodnym teatrze pola walki. W ramach przyszłych prac modernizacyjnych w połowie okresu eksploatacji litowo-jonowe akumulatory trafią również na okręty typu 212A Todaro. Natomiast ich instalacja w U212 NFS wymagać będzie nieznacznego wydłużenia jednostek.

Więcej miejsca przyda się też, aby pomieścić sprzęt walki radioelektronicznej, a dzięki rewolucyjnym dla Włochów akumulatorom zwiększy się prędkość podwodna. Same baterie litowo-jonowe nie sprawiają najmniejszych problemów, gdyż już w marcu 2022 roku przeszły przegląd projektu (w marcu 2023 zakończył się kolejny SDR, który potwierdził spełnianie norm w zakresie bezpieczeństwa). Ich konstrukcyjna bezproblemowość jest warunkiem powodzenia budowy całego okrętu.

Poprawią się właściwości hydrodynamiczne okrętu i uda się zredukować opór wody. Prawdopodobieństwo wykrycia okrętu pod wodą ma być mniejsze dzięki redukcji szumów, co uzyska się dzięki pokryciu powierzchni kadłuba fluorową powłoką polimerową. Na okręcie znajdzie się też system zarządzania walką CMS (Combat Management System). Zaprojektuje i zbuduje go na podstawie umowy o wartości 150 milionów euro jeden z podwykonawców programu, koncern Leonardo. Włoski podmiot odpowiedzialny jest również za budowę wspomnianego centrum szkoleniowego w Tarencie.

CMS uzupełniony zostanie rozszerzonym pakietem walki elektronicznej. Zupełną nowością będzie wyposażenie umożliwiające współdziałanie z siłami specjalnymi, w szczególności moduł podobny do tzw. dry deck shelter (DDS), śluzy umożliwiającej komandosom opuszczanie okrętu i powrót na jego pokład, podobnej do tej, która znajduje się na wielozadaniowym atomowym okręcie podwodnym USS Georgia (SSGN 729) typu Ohio. Możliwe stanie się również przenoszenie autonomicznych lub bezzałogowych pojazdów podwodnych.

Budowę pierwszego reprezentanta typu U212 NFS rozpoczęto 11 stycznia 2022 roku w stoczni w Muggiano w gminie La Spezia symbolicznym cięciem blach (w przypadku drugiej jednostki uroczystość tę zaplanowano na 6 czerwca). Dostawy tych dwóch okrętów zaplanowano odpowiednio na lata 2027 i 2029. Co ciekawe, dla żadnego nie wybrano jeszcze nazwy.

Obecnie w Marina Militare służy osiem okrętów podwodnych – cztery typu Nazario Sauro (cztery już wcześniej wycofano ze służby) i cztery typu Todaro. U212 NFS zastępować będą stopniowo cztery okręty podwodne typu Nazario Sauro. S 522 Salvatore Pelosi, S 523 Giuliano Prini, S 524 Primo Longobardo i S 525 Gianfranco Gazzana Priaroggia są przestarzałe i nie spełniają wymagań włoskiej marynarki wojennej. Wszystkie miały być wycofane do 2025 roku, ale w obecnej sytuacji geopolitycznej bardzo wątpliwy jest tak radykalny ruch. Przyjęcie do służby U212 NFS nie doprowadzi natomiast do wycofania z linii czterech stosunkowo młodych jednostek typu 212A Todaro: S 526 Salvatore Todaro (w służbie od 2003), S 527 Scirè (2004), S 528 Pietro Venuti (2014) i S 529 Romeo Romei (2015).

Do zadań stawianych przed U212 NFS należeć będzie ochrona morskich granic, stref interesów i infrastruktury wojskowej i gospodarczej na morzu, udział w kolektywnej obronie w ramach NATO i UE, zwalczanie piractwa, ochrona swobody żeglugi, stanie na straży bezpieczeństwa szlaków morskich, zwalczanie terroryzmu i ochrona ekosystemu morskiego.

Autor: Andrzej Pawłowski