5 nietypowych cech czołgu M1A2 Abrams

Polska zakupi 250 czołgów podstawowych M1A2 Abrams w najnowocześniejszej wersji SEPv3. To jedne z najlepszych wozów bojowych na świecie, które cechują się kilkoma nietypowymi rozwiązaniami, wśród których co najmniej dwa dobrze odpowiadają polskiemu podejściu do pojazdów.

M1A2 z zestawem TUSK (Tank Urban Survival Kit) M1A2 z zestawem TUSK (Tank Urban Survival Kit)
Źródło zdjęć: © US Army
Konstanty Młynarczyk

/ 65 nietypowych cech czołgu M1A2 Abrams

M1A2 z zestawem TUSK (Tank Urban Survival Kit)
M1A2 z zestawem TUSK (Tank Urban Survival Kit) © US Army

/ 6Wielopaliwowość

Turbina Honeywell AGT1500 wyjmowana z czołgu M1 Abrams
Turbina Honeywell AGT1500 wyjmowana z czołgu M1 Abrams © US Marine Corps | SGT PAUL L. ANSTINE II

Zastosowana w Abramsie turbina Honeywell AGT 1500 została zaprojektowana do pracy z paliwem lotniczym, czyli naftą JP-4 lub JP-8, ale jest w stanie działać także z całą gamą innych paliw. Czołg M1 może być napędzany kerozyną, benzyną, a nawet olejem napędowym, chociaż osiągi silnika mogą być w tym przypadku gorsze. Że niekoniecznie trzeba się tym przejmować dowodzi przykład Australii, która też jest użytkownikiem Abramsów i która używa ich wyłącznie z olejem napędowym.

/ 6Ogranicznik prędkości

Stanowisko kierowcy M1 Abrams
Stanowisko kierowcy M1 Abrams © Wikimedia Commons

Mimo ogromnej masy Abramsa (w niektórych wersjach przekracza 70 ton), jego silnik zapewnia mu możliwość poruszania się z prędkością sięgającą 67 km/h (w starszej, lżejszej wersji 72 km/h) po drodze i 40 km/h (w lżejszej wersji 48 km/h) w terenie. Jednak co ciekawe, czołg ma wbudowany… ogranicznik prędkości! Został on zainstalowany po to, żeby uniknąć możliwości uszkodzenia wozu albo zranienia członków załogi podczas zbyt szybkiej jazdy. Podczas testów ze zdjętym ogranicznikiem Abrams M1A1 (a więc w wersji lżejszej, niż współcześnie używane) osiągnął na drodze prędkość ponad 110 km/h!

/ 6Programator pocisków

Abrams M1A2 SEPv3, czyli w wersji, jaką mają zakupić polskie siły zbrojne, został wyposażony w system Ammunition Data Link. Jest to system umożliwiający zarządzanie dodatkowymi możliwościami nowych typów "inteligentnej" amunicji z poziomu systemu kontroli ognia czołgu. W tej chwili z programatorem współpracują dwa typu amunicji, podkalibrowa, przeznaczona do zwalczania ciężko opancerzonych czołgów M829A4 oraz programowalna amunicja wielozadaniowa XM1147. Ta pierwsza prawdopodobnie nie zostanie udostępniona Polsce, bo wykorzystuje rdzenie ze zubożonego uranu, jednak druga jest bardzo interesującym rozwiązaniem z głowicą odłamkową.

/ 6"Szepcząca Śmierć"

Fakt, że w M1 Abrams zastosowano turbinę zmiast silnika wysokoprężnego ma jeszcze jedną ciekawą konsekwencję. Czołgiści chwalą go, że jest cichszy niż diesle, podczas gdy piechota narzeka, że w pobliżu czołgu nie da się wytrzymać. Wynika to z faktu, że rozkręcona do wysokich obrotów turbina emituje hałas o wysokiej częstotliwości - to "wycie" jest bardzo uciążliwe z bliska, ale jak inne dźwięki o wysokiej częstotliwości szybko zanika wraz z odległością, podczas gdy niskie dudnienie czołgowych diesli słychać z bardzo daleka, zdradzając nadciągające oddziały.

Podczas ćwiczeń prowadzonych w czasie Zimnej Wojny w Niemczech, niemieccy żołnierze nazwali Abramsy "Szepczącą Śmiercią", bo nie słyszeli, kiedy nadjeżdżały.

/ 6Konstrukcja chroniąca załogę

Wnętrze czołgu M1 Abrams
© US Army | Specialist Thornberry

Projektując czołg M1 Abrams, inżynierowie Chryslera przywiązywali bardzo dużą wagę do ochrony życia mających walczyć w nim żołnierzy. Za jedno z największych zagrożeń uznali eksplozję przewożonej w wozie amunicji po przebijającym pancerz trafieniu. Szybko doszli do wniosku, że nie da się całkiem uniknąć ryzyka eksplozji amunicji, można natomiast sprawić, żeby wybuch był nieszkodliwy dla załogi. Ich koncepcja była prosta: po pierwsze, cały zapas amunicji został umieszczony w przedłużonej niszy wieży, która po została odgrodzona od załogi pancernymi roletami, otwieranymi na chwilę tylko w momencie pobierania przez ładowniczego kolejnego pocisku. Po drugie, w stropie wieży, nad magazynem amunicji, znalazły się dwie słabsze płyty - w razie trafienia, energia wybuchu wyrywa je i kieruje się w górę, bezpiecznie dla załogi.

Wybrane dla Ciebie
TikTok chce, abyś… mniej korzystał z TikToka. Mamy problem z cyberhigieną
TikTok chce, abyś… mniej korzystał z TikToka. Mamy problem z cyberhigieną
Znaleźli nieznaną linię genetyczną. Ma ok. 8500 lat
Znaleźli nieznaną linię genetyczną. Ma ok. 8500 lat
Historyczna próba. Bezzałogowy myśliwiec trafił F-16
Historyczna próba. Bezzałogowy myśliwiec trafił F-16
"Niezwykły sukces". Ukraińcy trafili w Kalibra
"Niezwykły sukces". Ukraińcy trafili w Kalibra
Ultraprzetworzona żywność zalewa rynek. To wpływa na zdrowie
Ultraprzetworzona żywność zalewa rynek. To wpływa na zdrowie
Promy Balearii zasilane bioLNG. Emisje spadną o ponad 80 tys. ton
Promy Balearii zasilane bioLNG. Emisje spadną o ponad 80 tys. ton
Wysłali go w kosmos. Jest niezniszczalny i przeżył
Wysłali go w kosmos. Jest niezniszczalny i przeżył
Ludzkość w tym miejscu ewoluuje. Przez warunki do życia
Ludzkość w tym miejscu ewoluuje. Przez warunki do życia
Chemiczna zagadka sprzed lat. Wreszcie została rozwiązana
Chemiczna zagadka sprzed lat. Wreszcie została rozwiązana
Pomogą Ukrainie. Ale oczekują czegoś w zamian
Pomogą Ukrainie. Ale oczekują czegoś w zamian
F-35 spotkał się z Su-57. Zwycięzcy nie wyłoniono
F-35 spotkał się z Su-57. Zwycięzcy nie wyłoniono
Kontynenty wciąż się oddzielają. Naukowcy myśleli, że przestały
Kontynenty wciąż się oddzielają. Naukowcy myśleli, że przestały