Ochrona danych osobowych. Co czwarty Polak nie wie, jak się chronić w sieci

Dziś europejski Dzień Ochrony Danych Osobowych. Z tej okazji został opracowany raport, który wiele mówi o świadomości Polaków w tym temacie. Niestety wyniki nie są optymistyczne - większość badanych boi się, że w trakcie pandemii ich dane trafią w niepowołane ręce.

Ochrona danych osobowych. Najnowszy raport dotyczący PolakówOchrona danych osobowych. Najnowszy raport dotyczący Polaków
Źródło zdjęć: © Flickr

Jak wynika z przygotowanego z okazji Dnia Ochrony Danych Osobowych raportu Krajowego Rejestru Długów i serwisu ChronPESEL.pl, ponad połowa Polaków zauważyła, że w czasie pandemii przestępcy częściej niż zwykle próbują wyłudzać dane osobowe. Równocześnie wzrosła też liczba osób, które takiej próby doświadczyły.

Raport "Ochrona danych osobowych w czasie pandemii" porównuje wyniki badań przeprowadzonych w trakcie I i II fali epidemii. Czytamy w nim, że prawie dwie trzecie Polaków (62,3 proc.) uważa, że są obecnie bardziej narażeni na wyłudzenie danych osobowych niż kiedykolwiek wcześniej. To więcej niż w kwietniu ubiegłego roku, kiedy przeprowadzono pierwsze badanie. Dodatkowo ponad połowa (50,9 proc.) ankietowanych jest zdania, że jesienią wzrosło natężenie prób mających na celu wyłudzenie danych.

- Informacje na temat zagrożeń i wyłudzeń w trakcie pandemii śledzi blisko 85 proc. respondentów. Porównując wyniki I i II fali, widać zarazem wyraźny spadek zaangażowania. O ile w kwietniu 2020 r. wiadomości na ten temat samodzielnie poszukiwało ponad 60 proc. badanych, o tyle sześć miesięcy później w ten sposób postępowała połowa (51,2 proc.) obywateli - czytamy w raporcie cytowanym przez Polską Agencję Prasową.

Zobacz: 10 porad bezpiecznego korzystania z internetu [Wideo]

Polacy boją się cyberprzestępców

- Obecnie przestępcy najczęściej podszywają się pod różne instytucje zaangażowane w walkę z pandemią, np. Ministerstwo Zdrowia, policję, sanepid lub popularne firmy z branży e-commerce - informuje Bartłomiej Drozd, ekspert serwisu ChronPESEL.pl, partnera Krajowego Rejestru Długów SA. - Jak pokazują nasze badania, próby wyłudzenia danych doświadcza coraz więcej ludzi - dodaje.

Z raportu wynika, że podejrzany telefon albo wiadomość w postaci SMS-a lub e-maila otrzymało 18 proc. respondentów. Pół roku wcześniej dotyczyło to natomiast co ósmej badanej osoby (ok. 12 proc.). - Jednocześnie co szósty ankietowany podczas II fali pandemii stwierdził, że nie potrafi rozpoznać wiadomości wysyłanych przez przestępców. Pół roku wcześniej problem ten dotyczył 12 proc. respondentów - czytamy.

Ponad 60 proc. Polaków boi się, że w okresie pandemii ich dane osobowe wpadną w niepowołane ręce. Bardziej niż hakerów, obawiają się jednak wycieków danych z urzędów i firm (46,4 proc.). Równocześnie rośnie lęk przed wyłudzeniami danych w wyniku oszustwa. Boi się tego już prawie 30 proc. badanych. Co czwarty obywatel naszego kraju deklaruje strach przed cyberprzestępcami.

Phishing

- Ryzyko wycieku to nie jedyne zagrożenie czyhające na użytkowników internetu. Jest nim także tzw. phishing, czyli podszywanie się oszustów pod inne osoby lub instytucje w celu wyłudzenia poufnych informacji - wskazują autorzy raportu. - Internauta jest proszony o kliknięcie w zamieszczony link, żeby sprawdzić swoje dane w serwisie lub zaakceptować nowy regulamin usługi. Wejście na wskazaną stronę kończy się zazwyczaj pobraniem wirusa, dzięki któremu haker zdobywa dostęp do komputera ofiary, oraz zdradzeniem danych osobowych - tłumaczy Bartłomiej Drozd.

Ankietowani wskazali, że wysyłane przez oszustów wiadomości najczęściej zachęcały do pobrania załącznika (66,3 proc.), kliknięcia w przesłany link (53,3 proc.) oraz uruchomienia lub instalacji nowej aplikacji (28,3 proc.). Badani zwrócili też uwagę na to, że w przesłanych wiadomościach często proszeni byli o przekazanie danych osobowych (20,7 proc.) lub wykonanie przelewu internetowego (20,7 proc.).

- W przypadku kliknięcia w umieszczony odnośnik lub pobrania załączonego pliku, na komputerze ofiary zainstalowane zostałoby szkodliwe oprogramowanie, dzięki któremu cyberprzestępcy zyskaliby dostęp do danych i haseł właściciela - tłumaczy ekspert. - Porównując wyniki badania z początku pandemii z obecnymi, widać, że próby oszustwa poprzez instalację szkodliwego oprogramowania lub wyłudzenia danych nasiliły się podczas II fali epidemii - zaznacza.

Apel UODO

Z najnowszego raportu wynika, że od kwietnia do listopada spadła liczba osób, które deklarują, że wiedzą, jak powinny zabezpieczać swoje dane podczas pandemii. W trakcie I fali COVID-19 taką pewność wyrażało 84,5 proc. ankietowanych. Aktualnie prawie co czwarty Polak przyznaje, że nie wie, w jaki sposób chronić swoje dane osobowe w czasie pandemii.

Cytowany w raporcie rzecznik Urzędu Ochrony Danych Osobowych (UODO) Adam Sanocki apeluje, by dokładnie analizować kierowane do nas komunikaty zawarte np. w wiadomościach e-mail, by uniknąć wyłudzenia dodatkowych danych czy informacji dostępowych do internetowych systemów bankowych. Przypomina on także, by nie udostępniać ich osobom nieupoważnionym. - Gdy dane są przechowywane na urządzeniach przenośnych (np. pamięć USB) lub zamierzamy je przesłać za pomocą dostępnych narzędzi komunikacji w internecie, powinny być szyfrowane i chronione hasłem - zaznacza Sanocki.

Zdaniem rzecznika UODO oprócz popularnych programów antywirusowych przydatne mogą być również te, które zabezpieczają przed ingerencją z zewnątrz, tzw. firewalle. - Nie odpowiadajmy na maile od osób, których nie znamy, np. spamerów, zwłaszcza gdy domagają się podania jakichś informacji o nas czy namawiają do kliknięcia w przesłany link lub otwarcia przesłanego załącznika, a także gdy sugerują zmianę identyfikatora i hasła - przestrzega.

Eksperci przyznają, że nawet zachowanie wszystkich zasad bezpieczeństwa może nie wystarczyć, by uchronić się przed wykorzystaniem naszych danych osobowych. Nie wiemy np., w jaki sposób zabezpieczone są bazy danych sklepów internetowych lub portali społecznościowych, z których korzystamy. W związku z tym, UODO w komunikacie dotyczącym reagowania w przypadku kradzieży tożsamości zaleca m.in. założenie konta w systemie informacji gospodarczej, by monitorować swoją aktywność kredytową.

W raporcie czytamy, że większą świadomość mają zapewnić także akcje edukacyjne, jak realizowany przez urząd program "Twoje dane - Twoja sprawa" czy cykliczne wydarzenia, m.in. ustanowiony przez Komitet Ministrów Rady Europy i obchodzony 28 stycznia Dzień Ochrony Danych Osobowych.

Polska Agencja Prasowa informuje, że ogólnopolskie badanie "Ochrona danych osobowych w czasie pandemii" zostało przeprowadzone w kwietniu i listopadzie 2020 r. przez firmę IMAS International na zlecenie Krajowego Rejestru Długów i serwisu ChronPESEL.pl na próbie 515 osób.

Wybrane dla Ciebie
Kosmiczna zbroja. Będzie chronić satelity i astronautów
Kosmiczna zbroja. Będzie chronić satelity i astronautów
Przyjrzeli się śniegowi w Alpach. Nie mają dobrych wieści dla świata
Przyjrzeli się śniegowi w Alpach. Nie mają dobrych wieści dla świata
Rzadkie zjawisko na niebie. Udało mu się je sfotografować
Rzadkie zjawisko na niebie. Udało mu się je sfotografować
Mają najpotężniejszy pocisk na świecie. Stworzył go sojusznik Polski
Mają najpotężniejszy pocisk na świecie. Stworzył go sojusznik Polski
Bat na Shahedy Rosjan. Ukraińcy opracowali Bulleta
Bat na Shahedy Rosjan. Ukraińcy opracowali Bulleta
Problem w otoczeniu Słońca. O tym zagrożeniu wiemy niewiele
Problem w otoczeniu Słońca. O tym zagrożeniu wiemy niewiele
Są główną tarczą antybalistyczną Ukrainy. Ta chce pozyskać kolejne 25 sztuk
Są główną tarczą antybalistyczną Ukrainy. Ta chce pozyskać kolejne 25 sztuk
Wszystko jasne. Berlin zdecydował w sprawie F-35
Wszystko jasne. Berlin zdecydował w sprawie F-35
Prywatny teleskop kosmiczny? Mauve pomoże poszukiwać drugiej Ziemi
Prywatny teleskop kosmiczny? Mauve pomoże poszukiwać drugiej Ziemi
Muffiny z krwią wołową. Tak wpływają na organizm
Muffiny z krwią wołową. Tak wpływają na organizm
Dla Rosjan ten system to rewolucja. Wojsko Polskie już takim dysponuje
Dla Rosjan ten system to rewolucja. Wojsko Polskie już takim dysponuje
Kosmiczne osiągnięcie. SpaceX wysłał na orbitę 10 000 Starlinków
Kosmiczne osiągnięcie. SpaceX wysłał na orbitę 10 000 Starlinków