Czy słyszeliście kiedykolwiek iluzję dźwiękową? Okazuje się, że nie zawsze powinniśmy polegać na informacjach dostarczanych przez zmysły. Nawet nasz słuch potrafi płatać bardzo dziwne figle. Oto kilka przykładów.
UWAGA! Wszystkie filmy prezentujące dźwiękowe iluzje powinniśmy odtwarzać ze słuchawkami.
Efekt McGurka to dowód na to, w jaki sposób ludzki mózg łączy informacje pochodzące z róznych zmysłów, aby utworzyć z nich spójne doświadczenie.
Zobacz krótkie wideo z mężczyzną, który wypowiada słowa. Odtwórz go dwukrotnie, najpierw mając otwarte oczy (uważnie patrz na twarz mówiącego), następnie z zamkniętymi. Słyszysz różnicę?
O ile w pierwszym przypadku słyszymy "DA DA", to nie widząc twarzy mężczyzny "BA BA".
Dlaczego tak się dzieje?
Złudzenie to powstaje, gdy ludzki mózg nie otrzymuje zgodnych informacji ze zmysłu wzroku oraz słuchu. Okazuje się, że filmik jest specjalnie skonstruowany w ten sposób, że dźwięk osoby mówiącej "BA BA" jest nałożony na obraz osoby mówiącej "GA GA". Gdy więc mamy oczy otwarte, nasz mózg łączy dźwięk "BA BA" z obrazem przekazującym "GA GA", przez co słyszymy dźwięk "DA DA".
Paradoks trytonu
To złudzenie słuchowe, podczas którego kolejno - w odstępie połowy oktawy lub trytonu (trzech tonów) - odtwarzane są pary dźwięków Sheparda. Część ludzi słyszy kolejne dźwięki jako coraz wyższe, a część jako coraz niższe.
Słowa fantomowe
W temacie dźwiękowych iluzji nie sposób pominąć osobę największej odkrywczyni podobnych zjawisk - prof. Dianę Deutsch. Jest ona autorką odkrycia m.in. fantomowych słów.
Zwykle w obrysach chmur doszukujemy się czasem kształtów zwierząt czy twarzy. Podobnie jest w przypadku w niektórych dźwięków - zdarza się usłyszeć słowa, których wcale tam nie ma. Nagrania trzeba słuchać przez dłuższą chwilę. Najlepiej z zamkniętymi oczami.
Dźwięk Sheparda
Na nagraniu słychać ton, który wydaje się być coraz wyższy. W rzeczywistości to cały czas ten sam dźwięk. Dźwięk Sheparda jest iluzją przypominającą nieco tzw. "wieczne schody" - znaną iluzję optyczną. Podobne zjawisko można stworzyć także, dla dźwięków, które wydają się coraz niższe.
Iluzja glissanda
To ciekawe zjawisko, które można uzyskać odtwarzając dźwięk o stałym natężeniu razem z drugim dźwiękiem, którego natężenie zmienia się sinusoidalnie. Pierwszy słyszalny jest wówczas jako pojawiający się naprzemiennie - z prawej i lewej strony, a drugi jako płynące w przestrzeni (z lewej do prawej lub odwrotnie) glissando, czyli płynne przejście od jednego dźwięku do drugiego po kolei poprzez wszystkie możliwe do zagrania na danym instrumencie dźwięki leżące między nimi.
Wirtualny fryzjer
Kolejna ciekawa iluzja, która pokazuje naszą zdolność do lokalizowania dźwięków w przestrzeni. Odtwarzając wideo, możemy poczuć się jakbyśmy siedzieli na fotelu u fryzjera. Słyszymy dokładnie każdy jego ruch, który wykonuje wokół nas.
Potrząsanie pudełkiem zapałek
To kolejna iluzja stereo. Tym razem możemy usłyszeć, jak ktoś potrząsa pudełkiem zapałek w różnych miejscach wokół nas i co jakiś czas zapala zapałkę.
Źródło: ag / listverse / Osa / AB, WP.PL
