Czy Niemcy boją się technologii? Spędziłem tam rok - i uważam, że tak

Berlińskie targi IFA, jedna z najważniejszych imprez w świecie technologii. Na ogromnej przestrzeni kilku hal prezentowane były najnowsze smartfony, telewizory i sprzęt AGD. W 2016 roku było też mnóstwo przedstawicieli sceny start-upowej. Wszystko robiło bardzo nowoczesne wrażenie - do momentu, gdy zapytałem o dostęp do WiFi.

- Nie ma - usłyszałem. Dowiedziałem się natomiast, że na najwyższym piętrze jest centrum prasowe - tam WiFi powinno działać. W centrum były tłumy dziennikarzy z całego świata. Internetowy sygnał też był, ale tak słaby, że nie dało się wysłać nawet maila. Targi nowoczesnych technologii, ale bez przyzwoitego dostępu do sieci? Można się dziwić, ale w Niemczech to właściwie normalne.

Nawet w największych miastach w Niemczech trudno znaleźć miejsca z naprawdę dobrym sygnałem. To przede wszystkim wina surowego, lub jak uważają niektórzy, przestarzałego prawa. Według tamtejszych przepisów, jeśli ktoś zrobi w sieci coś nielegalnego, na przykład ściągnie piracki film, to karę może ponieść ten, kto udostępnia sygnał. Tyczy się to na przykład kawiarni, szkół czy hoteli. Dlatego niemal zawsze logując się w Niemczech do WiFi, trzeba zaakceptować mnóstwo regulaminów.

Surowe prawo zniechęca do tworzenia otwartych punktów. Zauważył to nawet Kościół protestancki, który postanowił sukcesywnie wyposażać swoje świątynie w nadajniki. Ciągle trwają próby zniesienia prawa, blokującego rozwój bezprzewodowego internetu. Póki co jednak kończy się to zawsze na zapowiedziach. A w kraju przypadają średnio dwa hotspoty na 10 tysięcy osób. To jeden z najgorszych wyników w zachodnim świecie.

Niemcy więc często są skazani na mobilny internet u operatorów komórkowych. I tu również są w ogonie. Rok temu serwis Statista postanowił porównać, jaki dostęp do danych można uzyskać u operatorów w różnych krajach za 30 euro, czyli ok. 123 złote. W Polsce, Irlandii, Danii, Finlandii czy na Litwie i Łotwie taka kwota wystarcza, by mieć nielimitowany dostęp do internetu. We Francji za 30 euro dostaniemy dostęp do 50 gigabajtów, w Wielkiej Brytanii – do 30. A w Niemczech? Zaledwie do sześciu giga.

Niemiecki strach przed technologią bynajmniej nie ogranicza się do połączeń internetowych. Na przykład, gdy cały świat powoli rezygnuje z transakcji gotówkowych, Niemcy w ogóle nie chcą o tym słyszeć. Według Europejskiego Banku Centralnego, aż 80 procent płatności bezpośrednich jest w Niemczech realizowanych za pomocą gotówki. Dla porównania, w sąsiedniej Holandii jest to już tylko 45 procent. EBC szacuje, że przeciętny Niemiec nosi w portfelu zwykle 103 euro w gotówce - trzy razy więcej niż przeciętny zjadacz bagietek we Francji.

Sami niemieccy konsumenci powoli przekonują się do nowoczesnych technologii. - Ale pewnie inaczej jest w świecie biznesu, to w końcu kraj innowacji - można pomyśleć. Przedstawiciel jednego z największych polskich start-upów na region niemiecki mówi mi, że tak jednak nie jest. Gdy chce się założyć w Niemczech spółkę, nie będąc Niemcem, ponoć problem jest nawet z otworzeniem bankowego konta. Zdziwienie budzą i inne rzeczy.

- Byłem kiedyś na spotkaniu w bardzo dużej niemieckiej firmie. Jeden z topowych menadżerów wydawał się zainteresowany naszym produktem, ale dziwnie przyglądał się mojej wizytówce. W końcu spytał, czy my faktycznie mamy filię w Niemczech. Byłem totalnie skonsternowany i spytałem, o co mu chodzi. On na to, że na wizytówce jest tylko numer na komórkę, a nie ma stacjonarnego i faksu. A to przecież podstawa działalności - opowiada. Ma też radę dla przedsiębiorców, planujących podbić niemiecki rynek. - Jak przygotowujecie jakiś ważny raport czy prezentację, to wszystko drukujcie. Jak będzie na płycie, o pamięci USB nawet nie wspominając, to nikt tego nie otworzy.

Niektórzy przedsiębiorcy boją się, że konserwatywne podejście do technologii może się odbić na kondycji gospodarki. - Przez stulecia to Niemcy były światowym liderem innowacji. Dziś tak zupełnie nie jest. Niemieckie firmy unikają ryzyka i grzęzną w biurokracji – mówił w "Financial Times" Stefan Groschup, niemiecki przedsiębiorca, działający w Dolinie Krzemowej.

Eksperci i socjologowie często jednak uważają, że tu nie chodzi o ryzyko czy biurokrację. Niemcy od dawna bali się, że korporacje czy obce rządy mogą wykorzystywać nowoczesne technologie tak, aby im zaszkodzić. A ostatnie skandale, na przykład ten dotyczący Facebooka i Cambridge Analytica, udowodniły, że niekoniecznie muszą się tak bardzo mylić.