Solar Orbiter wyruszy odkryć tajemnice Słońca. Polacy wezmą w tym udział

Już w najbliższych dniach swoją misję rozpocznie Solar Orbiter - europejska sonda, której celem będzie odkrycie tajemnic Słońca. Na jej pokładzie znajduje się teleskop rentgenowski STIX opracowany przy udziale Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk.

Celem misji sondy Solar Orbiter nadzorowanej przez Europejską Agencję Kosmiczną (ESA) będzie zebranie danych, które pozwolą naukowcom lepiej zrozumieć jak Słońce tworzy i "kontroluje" heliosferę, czyli swoje najbliższe otoczenie.

Na pokładzie sondy umieszczono aż dziesięć instrumentów badawczych, w tym sześć teleskopów czułych na różne zakresy promieniowania. Dzięki temu naukowcy mają szansę pozyskać dane na temat rozbłysków słonecznych, kontrolowanych wyrzutów masy czy innych zjawisk zachodzących w heliosferze.

Sonda będzie umieszczona w odległości 42 mln km od Słońca, czyli bliżej niż Merkury. Dlatego jej budowa była dla naukowców i inżynierów ogromnym wyzwaniem, ponieważ Solar Orbiter będzie musiał znieść ekstremalne temperatury, które przekroczą 600 stopni Celsjusza.

Ponadto w ciągu kolejnych lat Solar Orbiter będzie zwiększał swoje nachylenie w stosunku do Słońca. Dzięki temu za kilka lat teleskopy będą w stanie zebrać dane ze słonecznych biegunów, których obserwacja jest niemożliwa z Ziemi.

Teleskop STIX (Spectrometer/ Telescope for Imaging X-rays) będzie odpowiadał za obserwacje rentgenowskie Słońca. Jego projekt i budowa była możliwa w dużej mierze dzięki naukowcom i inżynierom z Centrum Badań Kosmicznych PAN (CBK PAN).

Polscy inżynierowie byli odpowiedzialni za zaprojektowanie i wykonanie komputera pokładowego wraz z obudową, systemu do precyzyjnego określenia położenia Słońca oraz układów do wspomagania testów elektroniki. Ponadto polscy specjaliści byli odpowiedzialni za modelowanie termiczne instrumentu oraz pomoc w integracji elektronicznej i testach całego przyrządu.

Misja Solar Orbiter jest o tyle istotna, że heliosfera bezpośrednio wpływa na Ziemię i jest uzależniona od jej działania. Zmiany w niej mogą mieć istotne konsekwencje na Ziemi, czego przykładem może być gwałtowna burza słoneczna, prowadząca do zakłóceń systemów elektromagnetycznych.

Solar Orbiter był budowany przez 10 lat i kosztował pół miliarda euro. Start sondy zaplanowany jest na 10 lutego 2020 roku. Pierwsze dane z teleskopu STIX będą dostępne dla naukowców już po miesiącu od wystrzelenia sondy.

Słońce skrywa jeszcze przed nami wiele sekretów. Część z nich stara się odkryć także sonda Parker, która w ostatnim czasie zbliżyła się do naszej gwiazdy na odległość mniejszą niż jakikolwiek obiekt wcześniej.

Niedawno również badacze z Hawajów zarejestrowali najdokładniejsze jak do tej pory zdjęcie "powierzchni" Słońca. Europejski Solar Orbiter wspomoże działania amerykańskich naukowców i pomoże odkryć kolejne tajemnice gwiazdy Układu Słonecznego.