NASA: ta struktura na Marsie ma miliardy lat. Pozwoli lepiej zrozumieć ewolucję Ziemi

NASA: ta struktura na Marsie ma miliardy lat. Pozwoli lepiej zrozumieć ewolucję Ziemi09.10.2020 11:18
Zbliżenie na marsjańskie paleo-wydmy. Zdjęcie zrobione przez HiRISE Camera
Źródło zdjęć: © NASA

NASA dokonała niezwykłego odkrycia na Marsie. W jednym z kanionów udało się dostrzec liczące miliardy lat skamieniałe paleo-wydmy. Utrwalone fale piasku pozwalają lepiej zrozumieć, jak ewoluował krajobraz na Ziemi.

Mimo silnych erozji, na jakie narażone są skały i piasek na Marsie, te niezwykłe skamieniałe wydmy zachowały się w świetnym stanie, ukryte w kanionie Melas Chasma. Dzięki osłonięciu przed zjawiskami zewnętrznymi utrwalonej piaskowej formie udało się przetrwać miliardy lat. 

Chociaż takie formacje występują również na Ziemi, to zwykle nie są tak dobrze zachowane, ze względu na działanie czynników zewnętrznych. Zrozumienie, jak wydmy na Marsie przetrwały próbę czasu, może dać naukowcom szerszy obraz na procesy osadowe na Czerwonej Planecie. 

Wydmy na Marsie również nie są rzadkim zjawiskiem. Unoszone przez wiatr, są częścią krajobrazu planety. Jednak większość z nich to stosunkowo młode twory, zaś te zaobserwowane przez NASA w kanionie Melas Chasma liczą nawet miliardy lat. Mimo to zdają się bardzo podobne do tych kształtujących się obecnie. Sugeruje to, że klimat i atmosfera na Marsie niewiele się zmieniły w ciągu bardzo, bardzo długiego czasu. 

Starożytne skamieniałe wydmy w kanionie Melas Chasma, Źródło zdjęć: © NASA
Starożytne skamieniałe wydmy w kanionie Melas Chasma
Źródło zdjęć: © NASA

Astronomowie twierdzą, że orientacja, długość, wysokość, kształt i nachylenie paleo-wydm Melas Chasma przypominają ostatnio wykonane fale piasku widoczne w innych miejscach na Czerwonej Planecie. "Wskazuje to, że główne kierunki wiatru, które są odpowiedzialne za kształt wydm, nie zmieniły się znacząco przez cały ten czas", wyjaśnia Matthew Chojnacki z Planetary Science Institute.

Zobacz też: Pierwsze takie zdjęcia księżyca Jowisza. Europa na niezwykle szczegółowym zbliżeniu

Starożytne wydmy na Marsie i Ziemi

Jak paleo-wydmom udało się przetrwać w niemal nienaruszone formie przez miliardy lat? Autorzy odkryli, że niektóre z nich zostały zakopane pod materiałem pochodzącym z wybuchu wulkanu. Podejrzewają, że jakiś czas później lotne związki z tego zdarzenia weszły w kontakt z wydmami, utrwalając je. 

Podobny proces można zaobserwować na Ziemi, gdy wody gruntowe wnikają do częściowo zasypanej wydmy, tworząc warstwy litego piasku, podobne do struktur w Parku Narodowym Zion. Jednak na Marsie brakuje wody, roślinności czy tektoniki płyt. Z tego powodu głównym czynnikiem umożliwiających tworzenie się takich skamieniałych wydm są pasaty wiatrowe. 

Samo istnienie i stopień zachowania tych wydm wskazuje na istotną różnicę w ewolucji krajobrazu Ziemi i Marsa. Starożytne, utrwalone wydmy na Ziemi są niezwykle rzadkie, ale te na Marsie pozwalają naukowcom lepiej zrozumieć, jak ewoluował krajobraz obu planet. 

Źródło artykułu:WP Tech
Szanowna Użytkowniczko! Szanowny Użytkowniku!
×
Aby dalej móc dostarczać coraz lepsze materiały redakcyjne i udostępniać coraz lepsze usługi, potrzebujemy zgody na dopasowanie treści marketingowych do Twojego zachowania. Twoje dane są u nas bezpieczne, a zgodę możesz wycofać w każdej chwili na podstronie polityka prywatności.

Kliknij "PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub na symbol "X" w górnym rogu tej planszy, jeżeli zgadzasz się na przetwarzanie przez Wirtualną Polskę i naszych Zaufanych Partnerów Twoich danych osobowych, zbieranych w ramach korzystania przez Ciebie z usług, portali i serwisów internetowych Wirtualnej Polski (w tym danych zapisywanych w plikach cookies) w celach marketingowych realizowanych na zlecenie naszych Zaufanych Partnerów. Jeśli nie zgadzasz się na przetwarzanie Twoich danych osobowych skorzystaj z ustawień w polityce prywatności. Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać zmieniając ustawienia w polityce prywatności (w której znajdziesz odpowiedzi na wszystkie pytania związane z przetwarzaniem Twoich danych osobowych).

Od 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 (określane jako "RODO"). W związku z tym chcielibyśmy poinformować o przetwarzaniu Twoich danych oraz zasadach, na jakich odbywa się to po dniu 25 maja 2018 roku.

Kto będzie administratorem Twoich danych?

Administratorami Twoich danych będzie Wirtualna Polska Media Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, oraz pozostałe spółki z grupy Wirtualna Polska, jak również nasi Zaufani Partnerzy, z którymi stale współpracujemy. Szczegółowe informacje dotyczące administratorów znajdują się w polityce prywatności.

O jakich danych mówimy?

Chodzi o dane osobowe, które są zbierane w ramach korzystania przez Ciebie z naszych usług, portali i serwisów internetowych udostępnianych przez Wirtualną Polskę, w tym zapisywanych w plikach cookies, które są instalowane na naszych stronach przez Wirtualną Polskę oraz naszych Zaufanych Partnerów.

Dlaczego chcemy przetwarzać Twoje dane?

Przetwarzamy je dostarczać coraz lepsze materiały redakcyjne, dopasować ich tematykę do Twoich zainteresowań, tworzyć portale i serwisy internetowe, z których będziesz korzystać z przyjemnością, zapewniać większe bezpieczeństwo usług, udoskonalać nasze usługi i maksymalnie dopasować je do Twoich zainteresowań, pokazywać reklamy dopasowane do Twoich potrzeb. Szczegółowe informacje dotyczące celów przetwarzania Twoich danych znajdują się w polityce prywatności.

Komu możemy przekazać dane?

Twoje dane możemy przekazywać podmiotom przetwarzającym je na nasze zlecenie oraz podmiotom uprawnionym do uzyskania danych na podstawie obowiązującego prawa – oczywiście tylko, gdy wystąpią z żądaniem w oparciu o stosowną podstawę prawną.

Jakie masz prawa w stosunku do Twoich danych?

Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania danych. Możesz wycofać zgodę na przetwarzanie, zgłosić sprzeciw oraz skorzystać z innych praw wymienionych szczegółowo w polityce prywatności.

Jakie są podstawy prawne przetwarzania Twoich danych?

Podstawą prawną przetwarzania Twoich danych w celu świadczenia usług jest niezbędność do wykonania umów o ich świadczenie (tymi umowami są zazwyczaj regulaminy). Podstawą prawną przetwarzania danych w celu pomiarów statystycznych i marketingu własnego administratorów jest tzw. uzasadniony interes administratora. Przetwarzanie Twoich danych w celach marketingowych realizowanych przez Wirtualną Polskę na zlecenie Zaufanych Partnerów i bezpośrednio przez Zaufanych Partnerów będzie odbywać się na podstawie Twojej dobrowolnej zgody.