Mała gwiazda, a duży zamęt. Tak wyglądało nasze Słońce 4,6 mld lat temu

Mała gwiazda, a duży zamęt. Tak wyglądało nasze Słońce 4,6 mld lat temu04.11.2023 13:47
HH212
Źródło zdjęć: © CSA, ESA, NASA

Obserwacja Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba pokazała nam, jak mogło wyglądać nasze Słońce 4,6 miliarda lat temu, czyli kiedy od jego narodzin minęło nie więcej niż kilkadziesiąt tysięcy lat. Niezwykły obiekt o nazwie HH212 skrywa w sobie młodą gwiazdę, która wystrzeliwuje z siebie gigantyczne strumienie.

Tajemniczy obiekt o nazwie HH212, który został namierzony przez Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba, najprawdopodobniej skrywa niezwykle młodą gwiazdę we wczesnym stadium rozwoju. Gdybyśmy mogli obserwować nasze Słońce u początku jego drogi, około 4,6 miliarda lat temu prawdopodobnie zobaczylibyśmy niezwykle podobne zjawisko. Sama protogwiazda pozostaje jednak niewidoczna, gdyż ukrywa się w gęstym wirującym dysku gazu i pyłu. Większość tej masy zostanie zapewne przez nią pochłonięta, jednak część może zmienić się w planety i planetoidy, które będą podobne do tych znanych nam z obecnego Układu Słonecznego.

Młoda gwiazda przechodzi "męki narodzin"

HH212 jest zlokalizowana na naszym niebie w pobliżu gwiazdozbioru Oriona, a konkretnie w pobliżu trzech jasnych gwiazd tworzących jego pas. Od Ziemi dzieli ją około 1300 lat świetlnych. Protogwiazda dalej przechodzi przez proces wewnętrznego formowania się, więc jest silnie niestabilna, czego dowodzą wystrzeliwane z jej biegunów magnetycznych dżety.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Stacja Galaxy w Smart Kids Planet

Według astrofizyków strzelające strumienie gazów są metodą regulowania przez gwiazdę procesu swoich narodzin. Znajdujące się w ciele niebieskim gazy muszą wytracić moment pędu podczas ich obrotowego ruchu i są wypychane przez pole magnetyczne w stronę biegunów, z których wystrzeliwują z dużą szybkością.

Oznaczone elementy zdjęcia, Źródło zdjęć: © CSA, ESA, NASA
Oznaczone elementy zdjęcia
Źródło zdjęć: © CSA, ESA, NASA

Widoczna na zdjęciu różowo-czerwona mgiełka (zdjęcie jest oczywiście pokolorowane przez specjalistów z NASA) oznacza duże ilości cząsteczkowego wodoru, który został wyrzucony z gwiazdy. Fale elektromagnetyczne wystrzeliwujące z protogwiazdy rozświetlają te chmury wodoru, sprawiając, że Teleskop Webba mógł uchwycić je w paśmie podczerwieni. Z tego też powodu nie jesteśmy w stanie dostrzec ukrytej młodej gwiazdy (pośrodku), gdyż skrywa ją gęsty dysk gazu i pyłu.

Webb dostrzega nowe szczegóły

HH212 jest badane przez astronomów już od 30 lat, jednak dopiero użycie Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba ujawniło kilka nowych szczegółów. Jego widok jest ponad 10 razy ostrzejszy niż wszystkie inne dotychczasowe zajęcia, jakie zrobiono temu obiektowi. Dzięki temu teleskopowi możliwe było zrobienie zdjęć ujawniających molekularny wodór w obłokach po obu stronach gwiazdy. Obserwacja w długości fal wynoszących 2,12 mikrona (stąd po części numer w nazwie obiektu), pozwala astronomom zbadać, co dokładnie dzieje się w wyrzucanych przez protogwiazdę dżetach.

Mateusz Tomiczek, dziennikarz Wirtualnej Polski

Szanowna Użytkowniczko! Szanowny Użytkowniku!
×
Aby dalej móc dostarczać coraz lepsze materiały redakcyjne i udostępniać coraz lepsze usługi, potrzebujemy zgody na dopasowanie treści marketingowych do Twojego zachowania. Twoje dane są u nas bezpieczne, a zgodę możesz wycofać w każdej chwili na podstronie polityka prywatności.

Kliknij "PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub na symbol "X" w górnym rogu tej planszy, jeżeli zgadzasz się na przetwarzanie przez Wirtualną Polskę i naszych Zaufanych Partnerów Twoich danych osobowych, zbieranych w ramach korzystania przez Ciebie z usług, portali i serwisów internetowych Wirtualnej Polski (w tym danych zapisywanych w plikach cookies) w celach marketingowych realizowanych na zlecenie naszych Zaufanych Partnerów. Jeśli nie zgadzasz się na przetwarzanie Twoich danych osobowych skorzystaj z ustawień w polityce prywatności. Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać zmieniając ustawienia w polityce prywatności (w której znajdziesz odpowiedzi na wszystkie pytania związane z przetwarzaniem Twoich danych osobowych).

Od 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 (określane jako "RODO"). W związku z tym chcielibyśmy poinformować o przetwarzaniu Twoich danych oraz zasadach, na jakich odbywa się to po dniu 25 maja 2018 roku.

Kto będzie administratorem Twoich danych?

Administratorami Twoich danych będzie Wirtualna Polska Media Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, oraz pozostałe spółki z grupy Wirtualna Polska, jak również nasi Zaufani Partnerzy, z którymi stale współpracujemy. Szczegółowe informacje dotyczące administratorów znajdują się w polityce prywatności.

O jakich danych mówimy?

Chodzi o dane osobowe, które są zbierane w ramach korzystania przez Ciebie z naszych usług, portali i serwisów internetowych udostępnianych przez Wirtualną Polskę, w tym zapisywanych w plikach cookies, które są instalowane na naszych stronach przez Wirtualną Polskę oraz naszych Zaufanych Partnerów.

Dlaczego chcemy przetwarzać Twoje dane?

Przetwarzamy je dostarczać coraz lepsze materiały redakcyjne, dopasować ich tematykę do Twoich zainteresowań, tworzyć portale i serwisy internetowe, z których będziesz korzystać z przyjemnością, zapewniać większe bezpieczeństwo usług, udoskonalać nasze usługi i maksymalnie dopasować je do Twoich zainteresowań, pokazywać reklamy dopasowane do Twoich potrzeb. Szczegółowe informacje dotyczące celów przetwarzania Twoich danych znajdują się w polityce prywatności.

Komu możemy przekazać dane?

Twoje dane możemy przekazywać podmiotom przetwarzającym je na nasze zlecenie oraz podmiotom uprawnionym do uzyskania danych na podstawie obowiązującego prawa – oczywiście tylko, gdy wystąpią z żądaniem w oparciu o stosowną podstawę prawną.

Jakie masz prawa w stosunku do Twoich danych?

Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania danych. Możesz wycofać zgodę na przetwarzanie, zgłosić sprzeciw oraz skorzystać z innych praw wymienionych szczegółowo w polityce prywatności.

Jakie są podstawy prawne przetwarzania Twoich danych?

Podstawą prawną przetwarzania Twoich danych w celu świadczenia usług jest niezbędność do wykonania umów o ich świadczenie (tymi umowami są zazwyczaj regulaminy). Podstawą prawną przetwarzania danych w celu pomiarów statystycznych i marketingu własnego administratorów jest tzw. uzasadniony interes administratora. Przetwarzanie Twoich danych w celach marketingowych realizowanych przez Wirtualną Polskę na zlecenie Zaufanych Partnerów i bezpośrednio przez Zaufanych Partnerów będzie odbywać się na podstawie Twojej dobrowolnej zgody.