Polskie samoloty na dachu świata. Nepal zamówił Skytrucki

Polskie Zakłady Lotnicze w Mielcu należące do koncernu Lockheed Martin otrzymały zamówienie na dwa nowe samoloty M28 krótkiego startu i lądowania przeznaczone dla sił powietrznych Nepalu. Oba samoloty, pakiet szkoleń lotniczych, pakiet części zamiennych, sprzęt medyczny, usługa wsparcia technicznego oraz przebazowanie dwóch samolotów M28 z fabryki w Mielcu do Katmandu w Nepalu zostanie zrealizowane do 30 kwietnia 2025 roku. Wartość umowy to 29,2 mln dolarów.

Nepalczycy nie zamówili samolotów w Polsce, ale w Stanach Zjednoczonych. Zakup samolotów będzie zrealizowany w ramach amerykańskiego rządowego programu Foreign Military Financing (FMF), który zapewnia krajom trzecim dedykowane wsparcie finansowe z przeznaczeniem na zakup sprzętu wojskowego o charakterze obronnym. Formalnie zamawiającym jest Centrum Zarządzania Cyklem Życia Sił Powietrznych z siedzibą w Bazie Sił Powietrznych Wright-Patterson w Ohio, które udzieliło zamówienia w imieniu rządu Stanów Zjednoczonych, który następnie przekaże samoloty Nepalowi.

– Cieszymy się z kolejnego zamówienia rządu Stanów Zjednoczonych na dostawę samolotów M28 produkowanych przez pracowników PZL Mielec – powiedział Janusz Zakręcki, prezes zarządu i dyrektor naczelny PZL Mielec. – Zakupione samoloty doskonale sprawdzą się w nieprzewidywalnej pogodzie w nepalskich Himalajach. M28 jest przystosowany do surowego klimatu i zróżnicowanych warunków atmosferycznych, może być eksploatowany na dużych wysokościach, nieutwardzonych lądowiskach oraz w lokalizacjach wysokogórskich, gdzie loty często wykonywane są w porze nocnej, przy niskiej podstawie chmur, opadach deszczu lub silnym oblodzeniu – dodał Janusz Zakręcki.

Samoloty zostaną skonfigurowane zgodnie z zamówieniem – jeden w konfiguracji cargo a drugi w konfiguracji do ewakuacji poszkodowanych (CASEVAC). Dostawa obu samolotów M28 zwiększy wielozadaniowe zdolności transportowe armii nepalskiej. 

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

W tej chwili Nepal posiada w swojej flocie trzy samoloty M28. Ich historia zaczęła się w 2002 r., gdy Nepal zamówił w PZL Mielec dwa samoloty tego typu. Były to maszyny trzeciej serii produkcyjnej o numerach seryjnych AJE 00301 i AJE 00302. Były to samoloty w wersji M28-05 wyposażone w pakiet awioniki Bendix King Silver Crown i silniki Pratt & Whitney Canada PT6A-65B o mocy 960 KM. Ponadto w stosunku do samolotów wcześniejszych serii produkcyjnych wzmocniono podwozie i zainstalowano drzwi za kabiną pilotów.

Maksymalna masa startowa M28-05 wynosi 7,5 tys. kg. Dodatkowo oba samoloty przeznaczone dla Nepalu dostosowano do montażu na ruchomych stanowiskach karabinów maszynowych w tylnych oknach przedziału transportowego.

M28 zdobyły sobie dobrą reputację działając "na dachu świata" jak często określa się region Himalajów. Dzięki dużej mocy silników odznaczały się bardzo krótką drogą startu, co miało wielkie znaczenie przy operowaniu z bardzo krótkich pasów startowych zlokalizowanych w wysokich górach, gdzie powietrze jest rozrzedzone. Niestety w maju 2017 r. jeden z samolotów rozbił się.

Samotny M28 został w 2019 r. uzupełniony dwoma kolejnymi samolotami tego typu dostarczonymi dzięki funduszom rządu Stanów Zjednoczonych również w ramach programu Foreign Military Financing. Były to samoloty wycofane ze służby w amerykańskim dowództwie wojsk specjalnych. W 2009 r. Amerykanie kupili 10 M28 do wsparcia szkolenia sił powietrznych i sił specjalnych sojuszników USA na całym świecie. W wielu przypadkach są to państwa nieposiadające rozbudowanej infrastruktury lotniskowej i logistycznej, więc Amerykanie potrzebowali samolotu prostego w serwisowaniu i zdolnego do operowania w prymitywnych warunkach, a M28 idealnie wpisywał się w te wymagania.

Wraz ze stopniowym ograniczaniem wojny ze światowym terroryzmem M28 były stopniowo wycofywane ze służby i odsprzedawane inny państwom. W ten sposób w 2019 r. dwie maszyny trafiły do Nepalu. Wszystkie trzy samoloty stacjonują na lotnisku w Katmandu.

M28 Skytruck jest polskim samolotem transportowym produkowanym przez PZL Mielec, obecnie należącym do koncernu Lockheed Martin. Geneza powstania tego samolotu sięga lat sześćdziesiątych XX wieku, kiedy Polskie Zakłady Lotnicze (obecnie PZL Mielec) rozpoczęły prace nad projektem lekkiego samolotu transportowego. Celem było stworzenie uniwersalnej i wszechstronnej maszyny zarówno do przewozu ładunków, jak i osób. W wyniku tych prac powstał prototyp M28, który został zbudowany w 1983 roku i przeprowadził swój pierwszy lot w 1985 roku. Udoskonalona i wyposażona w elementy produkcji zachodniej wersja M28 Skytruck została wprowadzona do produkcji seryjnej w 1995 r.

Od tego czasu M28 Skytruck uzyskał popularność w wielu krajach na całym świecie ze względu na swoją niezawodność, łatwość obsługi i uniwersalne zastosowanie. Samolot ten jest używany do różnych celów, w tym do transportu ładunków, lotów patrolowych i szkolenia pilotów. Samoloty M28 są eksploatowane przez klientów na całym świecie, w różnorodnym terenie, od lasów tropikalnych Ameryki Południowej, przez Morze Bałtyckie, aż po dżunglę Azji Południowo-Wschodniej i inne trudno dostępne regiony. Oczywiście są również używane przez Siły Powietrzne RP i Marynarkę Wojenną RP.

M28 Skytruck ma rozpiętość skrzydeł: 17,3 m, długość 15,2 m i wysokość 5 m. Masa własna wynosi 5650 kg, a maksymalna masa startowa 8000 kg. Napędzany jest dwoma silnikami Pratt & Whitney Canada PT6A-65B o mocy 1100 KM każdy. Zasięg wynosi 1600 km, a prędkość maksymalna 360 km/h. Pułap maksymalny to 9000 m.

Marcin Wołoszyk, dziennikarz konflikty.pl