Adaś Niezgódka wynalazł urządzenie do szukania dziury w całym

Potrafi w porę ostrzec o niebezpieczeństwie awarii rur, spawów i odlewów, a przy tym jest odporny na promieniowanie - nie jest to opis komiksowego superbohatera, lecz nowego wynalazku - detektora do prześwietlania obiektów przemysłowych

Obraz
Źródło zdjęć: © Jupiterimages

Detektor zaprezentowano niedawno na Krajowej Konferencji Badań Radiograficznych w Popowie. Stworzył go zespół kierowany przez fizyka z Instytutu Problemów Jądrowych w Świerku, dr. Sławomira Wronkę. Podobnych urządzeń nie ma jeszcze na rynku, to będzie pierwsze. Trwają procedury patentowe.

Obraz
© (fot. Jupiterimages)

Jak wyjaśnił w rozmowie z PAP autor wynalazku, metalowe fragmenty konstrukcji mostów, statków, samolotów, budynków, fabrycznych instalacji i maszyn prześwietla się silnym promieniowaniem X. Robi się to po to, aby upewnić się, że dany element jest wykonany solidnie i można bezpiecznie użyć go do budowy czegoś większego. Takie prześwietlenie, podobne do lekarskiego badania rentgenowskiego, pokazuje np. słabe punkty w spawie lub odlewie. Powszechnie dostępne detektory elektroniczne, używane do wykonywania takich prześwietleń, poddawane są owemu silnemu promieniowaniu, które z czasem uszkadza je i sprawia, że odczyt przestaje być precyzyjny. Wronka zapewnia, że detektor opracowany przez jego zespół jest na takie promieniowanie odporny. Wyjaśnia, że podobnie jak w wielu innych przypadkach, matką tego wynalazku była potrzeba.

"W naszym instytucie często wykorzystujemy promieniowanie o wysokim natężeniu. Szukaliśmy detektora, który mógłby działać niezawodnie mimo ekspozycji na wysokie dawki promieniowania. Nie znaleźliśmy, więc postanowiliśmy zbudować go sami" - mówił fizyk. Na razie nie przeprowadzono dokładnych badań pokazujących, o ile wytrzymalsze i trwalsze będzie nowe urządzenie niż te obecnie stosowane w przemyśle. "Biorąc pod uwagę materiały, które wykorzystaliśmy do budowy, wiemy, że tam nic nie może się zepsuć pod wpływem promieniowania. Ale specyfikacje będę mógł podać dopiero po przeprowadzeniu wszystkich testów" - zastrzegł Wronka.

Jak tłumaczył, różnica w budowie tradycyjnych detektorów i nowego wynalazku polega w uproszczeniu na zastosowaniu innego sposobu przetwarzania promieniowania na prąd elektryczny, czyli na czytelny dla komputera sygnał, na podstawie którego kreowany jest finalnie obraz prześwietlanego przedmiotu.

"Nowoczesne detektory obrazujące bezpośrednio w czasie rzeczywistym dają rewelacyjne wyniki w postaci obrazów wysokiej rozdzielczości. Jednak wysokie dawki promieniowania powodują ich stopniową degradację. Nasz detektor nie ma żadnej elektroniki w strukturze odczytu, czyli w polu promieniowania. Elektronika oczywiście gdzieś tam musi być i jest, ale jeśli jedna płytka się przepali, można ją wymienić na nową, nie burząc struktury całego urządzenia" - tłumaczył Wronka.

Jak poinformował, w projektowaniu została wykorzystana technologia opracowana dla dużych eksperymentów fizycznych w laboratoriach Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych CERN. Finansowo w stworzenie wynalazku zaangażowała się wrocławska firma Techtra, zajmująca się m.in. transferem technologii z instytucji naukowych do przemysłu.

Na koniec mała ciekawostka. Pan Sławomir Wronka, dziś poważany fizyk, twórca opisywanego urządzenia, w młodości pokazał, że jego talenty nie sprowadzają się tylko do przedmiotów ścisłych. Polski fizyk zagrał w dzieciństwie rolę Adasia Niezgódki - najbardziej znanego ucznia Akademii Pana Kleksa.

Źródło artykułu:
Wybrane dla Ciebie
"Tajemnicze cząsteczki" u psów. Mogą pomóc z ludzką długowiecznością
"Tajemnicze cząsteczki" u psów. Mogą pomóc z ludzką długowiecznością
Zbroją się jak nigdy. Kupią też Leopardy i CAESARy
Zbroją się jak nigdy. Kupią też Leopardy i CAESARy
Nowa hipoteza o pierwszych Amerykanach. Trop prowadzi do Hokkaido
Nowa hipoteza o pierwszych Amerykanach. Trop prowadzi do Hokkaido
"Idealna opcja". Ukraiński pilot wskazał najlepszy myśliwiec
"Idealna opcja". Ukraiński pilot wskazał najlepszy myśliwiec
Podejrzewają rytualne zabójstwo. Te kości pamiętają czasy Jezusa
Podejrzewają rytualne zabójstwo. Te kości pamiętają czasy Jezusa
Znaleźli to w puszkach z łososiem. Odkrycie dało im nowe spojrzenie
Znaleźli to w puszkach z łososiem. Odkrycie dało im nowe spojrzenie
Największa technologiczna ściema roku. Sprawa ma jednak drugie dno [Opinia]
Największa technologiczna ściema roku. Sprawa ma jednak drugie dno [Opinia]
Rosyjskie bomby spadają w Rosji. Ponad 100 zdarzeń
Rosyjskie bomby spadają w Rosji. Ponad 100 zdarzeń
Niemcy szykują PzH 2000 A5. Ważna modernizacja wozów
Niemcy szykują PzH 2000 A5. Ważna modernizacja wozów
250 wozów dla armii. Nieuzbrojone, a bardzo ważne
250 wozów dla armii. Nieuzbrojone, a bardzo ważne
Zwiastun Burzy przetestowany. Dlaczego pocisk 9M730 Buriewiestnik jest tak ważny dla Putina?
Zwiastun Burzy przetestowany. Dlaczego pocisk 9M730 Buriewiestnik jest tak ważny dla Putina?
Kolejne Apache w Polsce. MON potwierdza dostawę
Kolejne Apache w Polsce. MON potwierdza dostawę