Żelazna Kopuła. Jak działa ochrona przeciwrakietowa Izraela?

W piątek 13 czerwca izraelskie siły przeprowadziły atak na irański ośrodek nuklearny w Natanz. Władze w Teheranie zapewniły, że nie ma dowodów na wystąpienie skażenia nuklearnego. Z kolei premier Izraela Benjamin Netanjahu w przemówieniu telewizyjnym oświadczył, że operacja ma na celu powstrzymanie irańskiego zagrożenia dla przetrwania jego państwa. Najwyższy przywódca Iranu Ajatollah Ali Chamenei ostrzegł, że przeprowadzone ataki spotkają się z wyraźnym odwetem, a później Iran wystrzelił w stronę Izraela ponad 100 dronów.

Obrona Izraela bazuje na wykorzystaniu systemu obrony przeciwrakietowej znanego na całym świecie jako Żelazna Kopuła. Wyjaśniamy, jak ten mechanizm zabezpiecza kraj przed atakami rakietowymi.

Iron Dome (Żelazna Kopuła) to wiodący model obrony krótkiego zasięgu. Jest elementem SHORAD (short range air defense, czyli obrona przeciwlotnicza krótkiego zasięgu), współdziałającym z morską wersją C-Dome. Jest to kluczowa część najniższego poziomu obrony obszarowej. Niżej w tej hierarchii znajdują się indywidualne systemy, takie jak VSHORAD.

Żelazna Kopuła nie tylko wykrywa i niszczy zagrożenia, ale też ocenia ryzyko, jakie stanowią nadlatujące pociski. Jeśli trajektoria wskazuje na bezpieczny obszar, system pozostaje w stanie spoczynku. To pozwala zaoszczędzić pieniądze, jako że jeden pocisk Tamir kosztuje około 50 tys. dolarów, znacznie więcej niż rakiety Hamasu, które kosztują setki dolarów.

Pociski Tamir ważą 90 kg, mają 3 metry długości i niszczą cele dzięki zbliżeniowemu zapalnikowi, co umożliwia detonację w pobliżu celu. Każda wyrzutnia mieści 20 takich pocisków, skutecznych na dystansie 4-70 km. Ich prędkość maksymalna to Mach 2,2, co jest wystarczające dla specyfiki tych ataków.

Jednak system obrony Izraela nie kończy się na Żelaznej Kopule; korzysta z warstwowej struktury pozwalającej radzić sobie z bardziej zaawansowanymi zagrożeniami, jak pociski balistyczne. Proca Dawida odgrywa tu ważną rolę, funkcjonując jako odpowiednik amerykańskiego systemu Patriot.

Proca Dawida, będąca efektem współpracy izraelsko-amerykańskiej, pozwala niszczyć pociski balistyczne. Pocisk Stunner, jej główna broń, jest znacznie większy i osiąga prędkość Mach 7,5, niszcząc cel przez bezpośrednie trafienie. Wyprodukowanie jednego kosztuje milion dolarów.

Wyższe poziomy obrony to system Homa z pociskami Arrow 2 i Arrow 3, porównywalne do amerykańskiego THAAD. Pociski te, zdolne do niszczenia celów na dużych dystansach, są w stanie eliminować rakiety balistyczne jeszcze w przestrzeni kosmicznej, co zabezpiecza Izrael przed zagrożeniami ABC.

Arrow 3 również niszczy satelity na niskich orbitach, pozycjonując Izrael w gronie mocarstw z technologią antysatelitarną. Choć system Homa już zademonstrowano, jego użycie nie zawsze odpowiadało pierwotnym założeniom, co pokazano w 2017 roku podczas interwencji przeciwko syryjskiemu pociskowi.

Każdy komponent izraelskiej obrony powstał przy współpracy z USA i firmami jak Raytheon. To ogranicza możliwość swobodnego eksportu systemów, co wymaga zgody Stanów Zjednoczonych, choć zazwyczaj udzielana jest ona sojusznikom, takim jak Finlandia i wiele innych krajów.