Obok wybuchającej fontanny lawy uformowało się tornado. Jest nagranie
To była kumulacja niebezpiecznych zjawisk, które działy się jednocześnie. Na Hawajach podczas erupcji, wokół spektakularnej fontanny lawy, która wydobywała się z krateru wulkanu Kīlauea, nagle pojawiła się trąba powietrzna. Naukowcy nazwali ją "volnado".
Podczas erupcji wulkanu na Hawajach w środku krateru uformowało się tornado. USGS określa je jako "volnado"
Do tego zadziwiającego i niebezpiecznego zjawiska doszło 2 września na Hawajach, w kraterze Halemaʻumaʻu, znajdującym się na szczycie wulkanu Kīlauea. Nagranie zarejestrowała podczas transmisji na żywo amerykańska agencja naukowo-badawcza - United States Geological Survey (USGS). Widać na nim, jak trąba powietrzna wiruje przed wybuchającą fontanną lawy.
Volnado, czyli wulkaniczne trąby powietrza?
"Wiemy, że słyszeliście o wulkanie... ale co powiecie na volnado?" - tak określiła zjawisko agencja USGS na X i dołączyła nagranie. "Kamera uchwyciła wir wzbijający luźne pokłady popiołu wzdłuż czynnej fontanny i przepływający przez krater Halemaʻumaʻu".
Wir wyrzucał pumeks na wysokość ponad 300 metrów
Chociaż mogłoby się to wydawać dość rzadkim zjawiskiem, według USGS nie jest. "Te wiry, które mogą również występować na krawędzi krateru po zawietrznej stronie erupcji (w obrębie zamkniętego obszaru Parku Narodowego Wulkanów Hawajskich), zostały udokumentowane podczas kilku epizodów erupcyjnych" – poinformowała agencja w poście na X. Wcześniej tego samego dnia, na transmisji uchwycono jeszcze większy wir, który wyrzucał pumeks na wysokość ok. 305 metrów.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Jak powstają wulkaniczne trąby powietrzne?
USGS wyjaśnia, że wiry powstają w wyniku "chaotycznego i burzliwego mieszania się gorącego i zimnego powietrza" wokół fontanny lawy, podobnie jak "diabełki pyłowe" na pustyniach. Kīlauea, położony na południowo-wschodnim wybrzeżu Hawajów, jest jednym z najbardziej aktywnych wulkanów na świecie, erupcje trwają niemal nieprzerwanie od 1983 do 2018 roku.
Obecna erupcja rozpoczęła się w grudniu 2024 roku, a fontanny lawy wybuchają z ziemi mniej więcej raz w tygodniu. Mimo że wulkan wcześniej był aktywny przez długi czas, to pierwszy raz od 1986 roku obserwuje się epizodyczne fontanny lawy. Na początku erupcji w grudniu 2024 roku, fontanny sięgały 90 metrów, a 25 maja 2025 roku USGS odnotowało, że jedna z nich osiągnęła prawie 305 metrów.
Chociaż ostatnie fontanny nie osiągnęły takich wysokości, to epizod erupcyjny, którego były częścią, wyrzucił imponujące 9,56 miliona metrów sześciennych lawy, co według USGS wystarczyłoby do wypełnienia dziury o głębokości 1,6 kilometra i wielkości boiska piłkarskiego.
