Odnaleziono tabliczkę z twierdzeniem Pitagorasa. Jest o 1000 lat starsza niż Pitagoras

Odnaleziono tabliczkę z twierdzeniem Pitagorasa. Jest o 1000 lat starsza niż Pitagoras03.10.2023 13:37
Tabliczka YBC 7289, która jest matematycznym dowodem twierdzenia Pitagorasa.
Źródło zdjęć: © Yale Peabody Museum of Natural History

Twierdzenie Pitagorasa jest starsze niż sam Pitagoras. Potwierdzają to starożytne tabliczki, które powstały na wieki przed narodzinami Pitagorasa.

Twierdzenie Pitagorasa to jedno z podstawowych twierdzeń w geometrii, z którym chyba każdy spotkał się w szkole na lekcjach matematyki. Zasada mówi, że w każdym z trójkątów prostokątnych suma kwadratów długości przyprostokątnych jest równa kwadratowi długości przeciwprostokątnej. Popularne a2+b2=c2.

Nie każdy jednak wie, że twierdzenie Pitagorasa tak naprawdę nie jest dziełem Pitagorasa. Prawo było znane dużo wcześniej. Tak naprawdę odkrycia dokonali starożytni Babilończycy.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

SięKlika #16 - wiadomości technologiczne z nutką humoru

Twierdzenie Pitagorasa nie jest dziełem Pitagorasa

Portal Math! Science! History! przedstawił ciekawe ustalenia na temat genezy twierdzenia Pitagorasa. Dowodem potwierdzającym wcześniejsze odkrycie są starożytne tabliczki, które powstały kilka wieków przed Pitagorasem.

Tabliczka YBC 7289, Źródło zdjęć: © Yale Peabody Museum of Natural History
Tabliczka YBC 7289
Źródło zdjęć: © Yale Peabody Museum of Natural History

Tabliczka YBC 7289 ukazuje cztery sąsiadujące ze sobą trójkąty, które są matematycznym dowodem na twierdzenie Pitagorasa. Tabliczkę odnaleziono na terenie południowego Iraku – szacuje się, że powstała między 1800 a 1600 rokiem przed naszą erą, więc jest dużo starsza od Pitagorasa. Obecnie znalezisko znajduje się w Instytucie Ochrony Dziedzictwa Kulturowego na Uniwersytecie Yale w Stanach Zjednoczonych.

Tabliczka IM 67118, Źródło zdjęć: © Wikimedia Commons
Tabliczka IM 67118
Źródło zdjęć: © Wikimedia Commons

Kolejnym dowodem jest tabliczka IM 67118, która jest datowana na 1770 r. p.n.e. - znalezisko zawiera tekst, diagram i pomoce do określenia pola prostokąta i długości jego przekątnej. W tekście opisano rozwiązanie z wykorzystaniem twierdzenia Pitagorasa.

Warto dodać, że twierdzenie było znane również w starożytnych Indiach. Zasada opisana przez Pitagorasa pojawiła się około VIII wieku p.n.e. w wedyjskim tekście sanskryckim zwanym Śulbasutrą, napisanym przez Baudhajanę. Co więcej, twierdzenie było znane także w Chinach jako GouGu. Niektórzy uczeni wskazują, że twierdzenie może być starsze, niż podejrzewamy, i było przekazane w tradycji ustnej już w 2000 r. p.n.e..

Dlaczego twierdzenie Pitagorasa przypisuje się Pitagorasowi?

Pitagoras urodził się około 570 roku p.n.e., czyli ponad 1000 lat po powstaniu starożytnych tabliczek. Tak naprawdę jego nauki pochodzą z fragmentów dzieł skopiowanych od Eudemosa z Rodos, Filolaosa z Krotony i archiwistów z Tarentu we Włoszech.

Do naszych czasów nie zachowało się żadne oryginalne pismo Pitagorasa, a wszystkie informacje były przekazywane ustnie z pokolenia na pokolenie, najczęściej przez samych pitagorejczyków – członków szkoły, którą założył Pitagoras na terenach dzisiejszych południowych Włoch. Ze względu na szacunek do nauczyciela, wiele odkryć dokonanych przez pitagorejczyków przypisywano samemu Pitagorasowi.

Paweł Maziarz, dziennikarz Wirtualnej Polski

Szanowna Użytkowniczko! Szanowny Użytkowniku!
×
Aby dalej móc dostarczać coraz lepsze materiały redakcyjne i udostępniać coraz lepsze usługi, potrzebujemy zgody na dopasowanie treści marketingowych do Twojego zachowania. Twoje dane są u nas bezpieczne, a zgodę możesz wycofać w każdej chwili na podstronie polityka prywatności.

Kliknij "PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub na symbol "X" w górnym rogu tej planszy, jeżeli zgadzasz się na przetwarzanie przez Wirtualną Polskę i naszych Zaufanych Partnerów Twoich danych osobowych, zbieranych w ramach korzystania przez Ciebie z usług, portali i serwisów internetowych Wirtualnej Polski (w tym danych zapisywanych w plikach cookies) w celach marketingowych realizowanych na zlecenie naszych Zaufanych Partnerów. Jeśli nie zgadzasz się na przetwarzanie Twoich danych osobowych skorzystaj z ustawień w polityce prywatności. Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać zmieniając ustawienia w polityce prywatności (w której znajdziesz odpowiedzi na wszystkie pytania związane z przetwarzaniem Twoich danych osobowych).

Od 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 (określane jako "RODO"). W związku z tym chcielibyśmy poinformować o przetwarzaniu Twoich danych oraz zasadach, na jakich odbywa się to po dniu 25 maja 2018 roku.

Kto będzie administratorem Twoich danych?

Administratorami Twoich danych będzie Wirtualna Polska Media Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, oraz pozostałe spółki z grupy Wirtualna Polska, jak również nasi Zaufani Partnerzy, z którymi stale współpracujemy. Szczegółowe informacje dotyczące administratorów znajdują się w polityce prywatności.

O jakich danych mówimy?

Chodzi o dane osobowe, które są zbierane w ramach korzystania przez Ciebie z naszych usług, portali i serwisów internetowych udostępnianych przez Wirtualną Polskę, w tym zapisywanych w plikach cookies, które są instalowane na naszych stronach przez Wirtualną Polskę oraz naszych Zaufanych Partnerów.

Dlaczego chcemy przetwarzać Twoje dane?

Przetwarzamy je dostarczać coraz lepsze materiały redakcyjne, dopasować ich tematykę do Twoich zainteresowań, tworzyć portale i serwisy internetowe, z których będziesz korzystać z przyjemnością, zapewniać większe bezpieczeństwo usług, udoskonalać nasze usługi i maksymalnie dopasować je do Twoich zainteresowań, pokazywać reklamy dopasowane do Twoich potrzeb. Szczegółowe informacje dotyczące celów przetwarzania Twoich danych znajdują się w polityce prywatności.

Komu możemy przekazać dane?

Twoje dane możemy przekazywać podmiotom przetwarzającym je na nasze zlecenie oraz podmiotom uprawnionym do uzyskania danych na podstawie obowiązującego prawa – oczywiście tylko, gdy wystąpią z żądaniem w oparciu o stosowną podstawę prawną.

Jakie masz prawa w stosunku do Twoich danych?

Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania danych. Możesz wycofać zgodę na przetwarzanie, zgłosić sprzeciw oraz skorzystać z innych praw wymienionych szczegółowo w polityce prywatności.

Jakie są podstawy prawne przetwarzania Twoich danych?

Podstawą prawną przetwarzania Twoich danych w celu świadczenia usług jest niezbędność do wykonania umów o ich świadczenie (tymi umowami są zazwyczaj regulaminy). Podstawą prawną przetwarzania danych w celu pomiarów statystycznych i marketingu własnego administratorów jest tzw. uzasadniony interes administratora. Przetwarzanie Twoich danych w celach marketingowych realizowanych przez Wirtualną Polskę na zlecenie Zaufanych Partnerów i bezpośrednio przez Zaufanych Partnerów będzie odbywać się na podstawie Twojej dobrowolnej zgody.