Kto wynalazł szczepionkę? Historia w pigułce

Kto wynalazł szczepionkę? Historia w pigułce08.04.2020 15:23
Źródło zdjęć: © Wikimedia Commons CC0

Jednym z największych osiągnięć, bez których medycyna byłaby bezradna, są szczepienia. To dzięki nim choroby takie jak ospa, świnka czy odra nie zniszczyły ludzkości. Jak to wszystko się zaczęło? Kto wynalazł szczepionkę?

Historia szczepień rozpoczęła się już setki lat temu. To dzięki nim wyeliminowano ospę prawdziwą oraz wiele innych groźnych chorób. Jednak pierwsze metody nie zawsze spotykały się z aprobatą otoczenia, nazywano je nawet niebezpiecznymi eksperymentami na ludziach. Jak wszystko się zaczęło i kto wynalazł szczepionkę? Poniżej znajdziemy odpowiedzi na te pytania.

Jak wymyślono szczepionki?

Dawniej pomysłów na pokonanie epidemii nie brakowało. Brano pod uwagę ,nawet najdziwniejsze metody m.in. w Chinach wcierano dzieciom w błonę śluzową nosa starte na proszek strupy po ospie. Z kolei w Indiach zakładano ubrania chorych na ospę albo wkłuwano igły zakażone ropą.

W przypadku dżumy sprawdzało się picie tak zwanego "octu siedmiu złodziei", w którym przez 12 dni moczono zioła takie jak szałwia, piołun, ruta lub rozmaryn. Z perspektywy współczesnej medycyny wiemy, że była to pomocna metoda, ponieważ te zioła mają działanie bakteriobójcze. Kolejnym sposobem było spożywanie alkoholu w dużych ilościach, ponieważ organizm nim przesiąknięty jest mniej podatny na infekcje.

Jedna z najbardziej drastycznych metod walki była stosowana w przypadku wścieklizny. Polegała na wypalaniu żelazem fragmentu ciała pokąsanego przez zarażone zwierzę.

Zobacz też: Naukowcy odkryli nowego wirusa. Jest inny niż wszystko, co do tej pory widzieli

Kto wynalazł szczepionkę na ospę?

W przypadku wynalezienia szczepionek proces nie był wcale prosty. Głównie z powodu poglądów i strachu ludzi, którzy uważali szczepienia za niebezpieczne. Jednak w 1718r. matczyna miłość lady Mary Montagu sprawiła, że korzystając z doświadczeń Turków, rozkazała ona zaszczepić swojego syna przeciwko ospie. Po zaaplikowaniu szczepionki jej syn kilka dni gorączkował, ale szybko wydobrzał i nie zachorował na ospę.

Lady Mary była żoną brytyjskiego ambasadora w Konstantynopolu, dzięki czemu miała rozliczne znajomości. Zainteresowała sprawą króla Jerzego I, który postanowił wykonać eksperyment. Wybrał dwóch ludzi, którzy byli skazani na szubienicę i ich zaszczepił. Obydwaj po kontakcie z chorymi nie zarazili się i w nagrodę zostali ułaskawieni. Wtedy król wprowadził zalecenie szczepienia w całym kraju. Pomogła mu w tym rozpowszechniona broszurka, która dzięki prostemu językowi trafiła do jego mieszkańców.

Tę metodę szczepień nazwano wariolizacją, pochodzącą od słów variola vera, znaczących ospa prawdziwa. Jednak to nie lady Mary Montagu uważa się za odkrywczynie. Kto wynalazł szczepionkę?

Kilka lat po niej w 1798r. Edward Jenner przeprowadził eksperyment. Wprowadził do organizmu 8-letniego chłopca w 1796r. ropę, pobraną z pęcherzyka na dłoni kobiety chorej na ospę krowią. Rok później temu samemu dziecku zaaplikował materiał pobrany od osoby chorej na ospę prawdziwą. W efekcie chłopiec nie zachorował a Jenner, otrzymał nagrodę w wysokości 30 tys. funtów, które przeznaczył na instytut szczepień dla biednych.

Całkowite uwolnienie świata od ospy prawdziwej WHO ogłosiło aż w 1974r. Co oznacza, że potrzeba było aż 178 lat wykonywania szczepień ochronnych, by móc czuć się bezpiecznym w przypadku tej choroby.

Z perspektywy finansowej szczepienia bardzo się opłacają, ponieważ ich koszt jest czasem nawet o 150 proc. niższy niż leczenie w przypadku zarażenia chorobą zakaźną. Mamy więc za co dziękować temu, kto wynalazł szczepionkę.

Szanowna Użytkowniczko! Szanowny Użytkowniku!
×
Aby dalej móc dostarczać coraz lepsze materiały redakcyjne i udostępniać coraz lepsze usługi, potrzebujemy zgody na dopasowanie treści marketingowych do Twojego zachowania. Twoje dane są u nas bezpieczne, a zgodę możesz wycofać w każdej chwili na podstronie polityka prywatności.

Kliknij "PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub na symbol "X" w górnym rogu tej planszy, jeżeli zgadzasz się na przetwarzanie przez Wirtualną Polskę i naszych Zaufanych Partnerów Twoich danych osobowych, zbieranych w ramach korzystania przez Ciebie z usług, portali i serwisów internetowych Wirtualnej Polski (w tym danych zapisywanych w plikach cookies) w celach marketingowych realizowanych na zlecenie naszych Zaufanych Partnerów. Jeśli nie zgadzasz się na przetwarzanie Twoich danych osobowych skorzystaj z ustawień w polityce prywatności. Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać zmieniając ustawienia w polityce prywatności (w której znajdziesz odpowiedzi na wszystkie pytania związane z przetwarzaniem Twoich danych osobowych).

Od 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 (określane jako "RODO"). W związku z tym chcielibyśmy poinformować o przetwarzaniu Twoich danych oraz zasadach, na jakich odbywa się to po dniu 25 maja 2018 roku.

Kto będzie administratorem Twoich danych?

Administratorami Twoich danych będzie Wirtualna Polska Media Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, oraz pozostałe spółki z grupy Wirtualna Polska, jak również nasi Zaufani Partnerzy, z którymi stale współpracujemy. Szczegółowe informacje dotyczące administratorów znajdują się w polityce prywatności.

O jakich danych mówimy?

Chodzi o dane osobowe, które są zbierane w ramach korzystania przez Ciebie z naszych usług, portali i serwisów internetowych udostępnianych przez Wirtualną Polskę, w tym zapisywanych w plikach cookies, które są instalowane na naszych stronach przez Wirtualną Polskę oraz naszych Zaufanych Partnerów.

Dlaczego chcemy przetwarzać Twoje dane?

Przetwarzamy je dostarczać coraz lepsze materiały redakcyjne, dopasować ich tematykę do Twoich zainteresowań, tworzyć portale i serwisy internetowe, z których będziesz korzystać z przyjemnością, zapewniać większe bezpieczeństwo usług, udoskonalać nasze usługi i maksymalnie dopasować je do Twoich zainteresowań, pokazywać reklamy dopasowane do Twoich potrzeb. Szczegółowe informacje dotyczące celów przetwarzania Twoich danych znajdują się w polityce prywatności.

Komu możemy przekazać dane?

Twoje dane możemy przekazywać podmiotom przetwarzającym je na nasze zlecenie oraz podmiotom uprawnionym do uzyskania danych na podstawie obowiązującego prawa – oczywiście tylko, gdy wystąpią z żądaniem w oparciu o stosowną podstawę prawną.

Jakie masz prawa w stosunku do Twoich danych?

Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania danych. Możesz wycofać zgodę na przetwarzanie, zgłosić sprzeciw oraz skorzystać z innych praw wymienionych szczegółowo w polityce prywatności.

Jakie są podstawy prawne przetwarzania Twoich danych?

Podstawą prawną przetwarzania Twoich danych w celu świadczenia usług jest niezbędność do wykonania umów o ich świadczenie (tymi umowami są zazwyczaj regulaminy). Podstawą prawną przetwarzania danych w celu pomiarów statystycznych i marketingu własnego administratorów jest tzw. uzasadniony interes administratora. Przetwarzanie Twoich danych w celach marketingowych realizowanych przez Wirtualną Polskę na zlecenie Zaufanych Partnerów i bezpośrednio przez Zaufanych Partnerów będzie odbywać się na podstawie Twojej dobrowolnej zgody.