Czasami musimy zainstalować nowy system operacyjny, ale nie mamy dostępnej płyty CD bądź DVD albo nasz komputer w ogóle nie posiada napędu, który mógłby otworzyć zawarte na płycie dane. Z pomocą przychodzi nam wówczas pendrive, z którego możemy bez problemu ładować instalacyjne pliki bądź obsługiwać programy specjalnie przeznaczone do uruchamiania bez udziału systemu.
Bootowalny pendrive – co to jest i do czego służy?
Bootowalny pendrive to po prostu pendrive, którego zawartość ładuje się przy uruchamianiu systemu operacyjnego. Taki pendrive służy nam wówczas, gdy chcemy zainstalować „nowy” system bez pośrednictwa "starego" systemu operacyjnego albo gdy chcemy uruchomić specjalne oprogramowanie, np. do naprawy komputera, i pracować na nim bez udziału systemu. Konfigurowanie bootowalnego pendrive'a przydaje się przede wszystkim wtedy, kiedy nasz komputer nie posiada napędu CD/DVD, więc kiedy nie możemy uruchomić instalatora systemu albo pożądanego programu z płyty. Coraz rzadziej można spotkać napęd optyczny w laptopach, zwłaszcza mniejszych notebookach lub netbookach.
Korzystanie z bootowalnego pendrive'a ma zalety. Po pierwsze – prędkość odczytu danych z pamięci flash, a więc z pamięci pendrive'a, jest szybsza niż prędkość odczytu danych z płyty; ponadto coraz częściej spotyka się pendrive'y ze złaczem USB 3.0 (USB 3.1), które mogą pracować z szybkością 5 Gbit/s. Po drugie – pendrive'y mają coraz większe pojemności i coraz mniejsze rozmiary, dlatego ich noszenie oraz przechowywanie jest wygodne.
Bootowalny pendrive – o czym należy pamiętać?
Zanim zrobimy bootowalnego pendrive'a, powinniśmy pamiętać o tym, żeby skopiować dane w nim zawarte na jakiś inny inny nośnik np. na drugiego pendrive'a albo na dysk innego komputera. Podczas tworzenia bootowalnego pendrive'a wszystkie dane zostają usunięte, a pendrive jest ponownie formatowany. Format danych skutkuje oczywiście usunięciem plików.
Utworzenie bootowalnego pendrive'a to dopiero jeden krok. Żeby można było go uruchomić, trzeba ustawić w BIOS-ie komputera kolejność ładowania (bootowania) urządzeń. Najczęściej komputer najpierw ładuje dane z naszego dysku, na którym znajduje się system, ale może też najpierw szukać danych w napędzie CD/DVD albo właśnie na pendrive. Żeby ustawić w BIOS-ie kolejność bootowania, trzeba wybrać opcję Advanced BIOS Features -> Hard Disk Boot Priority w BIOS-ie firmy Award (Phoenix) i wybrać opcję z USB albo Boot -> Boot Device Priority -> 1st Boot Device w BIOS-ie firmy Ami i również wybrać opcję z USB.
Pamiętajmy też o tym, że BIOS naszego komputera powinien obsługiwać powyższą funkcję. Obecnie jednak jest to powszechnie występująca opcja.
Bootowalny pendrive – jak skonfigurować?
Konfigurację bootowalnego pendrive'a możemy wykonać za pomocą specjalnych, dostępnych w internecie programów albo przez konsolę systemu Windows (cmd) za pomocą programu Diskpart.
- Konfigurowanie bootowalnego pendrive'a za pomocą programu Diskpart w systemie Windows
Najpierw włóżmy pendrive'a do komputera. Potem klikamy "Start", w pasku do wyszukiwania wpisujemy "cmd" i uruchamiamy. W tym okienku wpisujemy "diskpart" i klikamy enter. Potem wpisujemy "list disk", co wyświetli nam listę wszystkich dostępnych pamięci masowych. Naszego pendrive'a rozpoznamy po pojemności, gdyż wszystkie pamięci masowe system nazywa "DISK 0" czy "DISK 1" itp. Następnie wpisujemy polecenie "select disk (tu numer dysku, który system rozpoznaje jako pendrive)", np. select disk 1, i klikamy enter.
Następnie wpisujemy polecenie „clean” które sprawi, że pendrive chwilowo przestanie być rozpoznawalny przez system, a potem wpisujemy "create partition primary". Następnie wpisujemy polecenie "active", a potem przystępujemy do formatowania pendrive'a poleceniem "format fs=fat32 quick". Po ukończeniu formatowania wpisujemy polecenie "assign", dzięki któremu nasz pendrive otrzyma literę. Po wykonaniu tych czynności zamykamy program i konsolę.
Teraz pozostaje jedynie skopiowanie potrzebnych plików na pendrive'a.
- Konfigurowanie bootowalnego pendrive'a za pomocą programów
Jednym z programów, dzięki któremu utworzymy bootowalnego pendrive'a, jest Rufus. To narzędzie dostępne bezpłatnie w wersji do instalacji bądź też w wersji portable. Okienko tego programu przypomina okienko systemowe, w którym pokazują się opcje formatowania pendrive'a. Program automatycznie wykrywa urządzenia podłączone do komputera i pozwala na jego sformatowanie oraz ustawienie jako bootowalne.
Innym programem do tworzenia bootowalnych pendrive'ów jest YUMI, który działa również na systemach z rodziny Linux. Jego obsługa jest bardzo prosta i nie powinna przysporzyć problemów. Narzędzie YUMI utworzy bootowalny nośnik z systemem operacyjnym, narzędziem do diagnostyki czy programem antywirusowym.
Kolejny program – Universal USB Installer – umożliwia utworzenie bootowalnego pendrive'a z systemem operacyjnym. Wystarczy jedynie wskazać nazwę systemu, który chcemy zainstalować, potem wybrać plik z obrazem ISO tego systemu, a potem wybrać nośnik.