Zastępują im F-35. Sąsiad Polski z ważną umową

Czeskie Ministerstwo Obrony ogłosiło podpisanie umowy z Szwecją na dalszy wynajem myśliwców JAS-39 Gripen. Umowa obejmuje 12 samolotów, w tym 10 jednomiejscowych i dwa dwumiejscowe. Koszt leasingu, wraz z serwisem i szkoleniem pilotów, wyniesie 16,695 mld koron, co odpowiada ok. 680 mln euro.

Dodatkowo modernizacja myśliwców pochłonie cztery mld koron, czyli ok. 160 mln euro. Obecna umowa leasingowa, obejmująca 14 samolotów, wygasa w 2027 r. Przedłużenie pozwoli na ich użytkowanie do 2035 r., kiedy to zostaną zastąpione przez amerykańskie F-35.

Czeskie siły zbrojne planują zastąpić Gripeny 24 amerykańskimi F-35 Lightning II. Decyzja o zakupie tych maszyn zapadła we wrześniu 2023 r. Koszt zakupu F-35, wraz z wyposażeniem, szkoleniem, amunicją i modernizacją bazy w Czaslaviu, wyniesie 150 mld koron, co stanowi ponad 6 mld euro.

Pierwsze F-35 mają trafić do Czech w 2029 r., a wszystkie maszyny powinny być dostarczone do 2035 r. Jest to największy zakup w historii czeskich sił zbrojnych.

W komunikacie prasowym czeskiego resortu obrony podkreślono, że Sojusz Północnoatlantycki został poinformowany o zmniejszeniu liczby samolotów Gripen, co ma być uwzględnione w planowaniu ochrony wspólnej przestrzeni powietrznej.

JAS-39 Gripen to szwedzki myśliwiec wielozadaniowy, który zyskał uznanie dzięki niskim kosztom eksploatacji i zdolności do operowania z improwizowanych pasów startowych. Eksperci, tacy jak Reuben F. Johnson, analityk do spraw technologii militarnych USA, podkreślają, że Gripen oferuje lepszy stosunek jakości do ceny w porównaniu do F-35, co czyni go atrakcyjną opcją dla wielu krajów.

Szwedzka maszyna jest wyposażona w zaawansowane systemy uzbrojenia, w tym pociski powietrze-powietrze i manewrujące. Modernizacje, takie jak integracja nowych pocisków, zwiększają jej potencjał bojowy. Mimo to Gripen nie zdobył szerokiego uznania na rynku międzynarodowym, co często przypisuje się politycznym wpływom USA.

Gripen jest postrzegany jako idealny samolot dla Ukrainy, ze względu na jego zdolność do operowania w trudnych warunkach i niskie koszty użytkowania. Szwedzkie władze rozważają możliwość przekazania tych maszyn obrońcom, co mogłoby znacząco wzmocnić ich siły powietrzne w obliczu rosyjskiej agresji.