Solar Orbiter przygląda się biegunom Słońca. To całkiem nowa perspektywa

Jak podaje ESA, europejska sonda Solar Orbiter dokonała pierwszych obserwacji bieguna Słońca. Dotychczasowe obrazy Słońca były wykonywane z okolic równika słonecznego, ponieważ Ziemia i inne planety krążą wokół Słońca w płaskim dysku zwanym płaszczyzną ekliptyki. Solar Orbiter, wychodząc poza tę płaszczyznę, pokazuje zupełnie nowy kąt widzenia.

Solar Orbiter w przestrzeń kosmiczną wystartował 10 lutego 2020 r., lot przebiegł pomyślnie, więc sonda została umieszczona na właściwej orbicie heliocentrycznej. Przez następne pięć lat Solar Orbiter krążył po wewnętrznej części Układu Słonecznego, wykonując cztery przeloty obok Wenus i jeden obok Ziemi. Ostatni z tych przelotów miał miejsce w lutym 2025 roku w pobliżu Wenus. Kolejny przelot, również obok drugiej planety od Słońca, zaplanowano na grudzień 2026 roku, co pozwoli sondzie Solar Orbiter osiągnąć orbitę nachyloną pod kątem 24 stopni względem płaszczyzny ekliptyki.

Ostatnie materiały zostały wykonane, gdy sonda obserwowała Słońce z kąta 17° poniżej równika słonecznego, co pozwoliło na bezpośrednie i głębsze spojrzenie na biegun południowy. W nadchodzących latach sonda będzie jeszcze bardziej nachylać swoją orbitę, co przyniesie jeszcze lepsze widoki.

Prof. Carole Mundell, dyrektor naukowy ESA, podkreślała, że te pierwsze widoki bieguna Słońca to początek nowej ery w nauce o Słońcu. Jak dodała, Słońce, jako najbliższa nam gwiazda, jest kluczowe dla życia na Ziemi, ale może też zakłócać nowoczesne systemy energetyczne, dlatego zrozumienie jego działania jest niezbędne.

Podczas pierwszej kampanii obserwacyjnej z dużego kąta, Solar Orbiter użył trzech instrumentów naukowych: Polarimetric and Helioseismic Imager (PHI), Extreme Ultraviolet Imager (EUI) oraz Spectral Imaging of the Coronal Environment (SPICE). Każdy z nich obserwuje Słońce w inny sposób, dostarczając komplementarnych danych.

Jednym z pierwszych odkryć jest chaotyczne pole magnetyczne na biegunie południowym Słońca. W czasie maksimum słonecznego, kiedy pole magnetyczne Słońca się odwraca, zarówno północne, jak i południowe bieguny magnetyczne są obecne na biegunie południowym Słońca.

Pomiary SPICE natomiast pozwalają na śledzenie ruchu materii słonecznej, co jest kluczowe dla zrozumienia, jak Słońce generuje wiatr słoneczny. Te nowe dane z wysokich szerokości geograficznych będą rewolucją w fizyce słonecznej.

Dane z pierwszego pełnego przelotu Solar Orbiter wokół Słońca dotrą na Ziemię do października 2025 roku. W nadchodzących latach sonda będzie kontynuować swoją misję, dostarczając bezprecedensowych danych, które przekształcą nasze rozumienie pola magnetycznego Słońca, wiatru słonecznego i aktywności słonecznej.