Odkryli największą pajęczynę na świecie. Żyje w niej aż 111 tys. pająków

To z pewnością spełnienie najgorszego koszmaru dla osób, które boją się pająków i ciemności. Gigantyczna pajęczyna, w pełnej mroku jaskini na granicy Grecji i Albanii, może być największą, jaką kiedykolwiek znaleziono - a zbudowały ją pająki, o których nie wiedzieliśmy, że lubią towarzystwo innych - opisuje międzynarodowy zespół naukowców w nowym badaniu opublikowanym w czasopiśmie "Subterranean Biology". Ustalili, że może żyć tutaj nawet 111 tys. osobników.

"Megamiasto" pająków znajduje się w Jaskini Siarkowej, wydrążonej przez kwas siarkowy, powstałej w wyniku utleniania siarkowodoru w wodach gruntowych. Jak opisują badacze, nadzwyczajna kolonia składa się z ogromnej pajęczyny w całkowitej ciemności. Sieć zajmuje 106 m kw. ściany w wąskim, niskim korytarzu w pobliżu wejścia do jaskini. To mozaika tysięcy pojedynczych, lejkowatych sieci. By lepiej zwizualizować sobie jej rozmiar można to porównać do boiska - standardowe boisko ma wymiary około 20x40 m, więc 106 m kw. to mniej więcej jedna czwarta boiska.

"Świat przyrody wciąż kryje przed nami niezliczone niespodzianki. Gdybym miał spróbować ubrać w słowa wszystkie emocje, które we mnie wezbrały [na widok pajęczyny], podkreśliłbym podziw, szacunek i wdzięczność. Trzeba tego doświadczyć, żeby naprawdę poczuć, jak to jest" - powiedział główny autor badania István Urák, adiunkt biologii na Uniwersytecie Sapientia w Transylwanii w Rumunii w rozmowie z portalem Live Science.

"To pierwszy dowód zachowania kolonijnego u dwóch pospolitych gatunków pająków i prawdopodobnie największa pajęczyna na świecie" - przyznał biolog. Choć badacze przedstawili nowe informacje o kolonii pająków, nie byli pierwszymi, którzy ją zobaczyli. Speleolodzy z Czech odkryli ją w 2022 r. podczas wyprawy w kanionie Vromoner. Zespół naukowców odwiedził jaskinię w 2024 r., pobierając okazy z sieci, które Urák przeanalizował, zanim sam wyruszył na ekspedycję.

Analiza ta wykazała, że ​​w kolonii żyją dwa gatunki pająków: Tegenaria domestica, znany jako tkacz lejkowy lub domowy pająk domowy oraz Prinerigone vagans. Podczas wizyty w jaskini Urák i jego współpracownicy oszacowali, że znajduje się tam około 69 tys. okazów T. domestica i ponad 42 tys. P. vagans. "Analizy DNA przeprowadzone w ramach nowych badań potwierdziły również, że są to gatunki dominujące w kolonii" - przyznał Urák.

Jak opisują naukowcy, kolonia w Jaskini Siarkowej należy do największych, jakie kiedykolwiek udokumentowano, a zaangażowane gatunki nie były wcześniej znane z tego, że gromadzą się i współdziałają w ten sposób. Według badaczy w normalnych warunkach pająki Prinerigone vagans polują na tkacze lejkowe Tegenaria domestica.

Tutaj, jak ustalili, zamiast tego pająki żywią się muchówkami, które z kolei żerują na śluzowatych wydzielinach chroniących mikroorganizmy przed zagrożeniami w środowisku - pochodzących od bakterii utleniających siarkę w jaskini. Strumień bogaty w siarkę, zasilany przez naturalne źródła, przepływa przez jaskinię, wypełniając ją siarkowodorem i umożliwiając przetrwanie mikrobom, muchówkom i ich drapieżnikom - napisali badacze w publikacji.

Bogata w siarkę dieta pająków wpływa na ich mikrobiom, sprawiając, że jest on znacząco mniej zróżnicowany niż u pająków tych samych dwóch gatunków spoza jaskini - wykazały analizy. Dane molekularne pokazały również, że pająki z jaskini są genetycznie inne od krewniaków żyjących na zewnątrz, co sugeruje, że mieszkańcy jaskini przystosowali się do mrocznego środowiska.

"Często wydaje nam się, że znamy gatunek na wylot, że rozumiemy o nim wszystko, a jednak wciąż mogą pojawiać się nieoczekiwane odkrycia" - powiedział Urák portalowi Live Science. "Niektóre gatunki wykazują niezwykłą plastyczność genetyczną, która zwykle ujawnia się dopiero w skrajnych warunkach. Takie warunki mogą wywoływać zachowania, których nie obserwujemy w 'normalnych' okolicznościach" - podkreślił.

Główny autor badania zaznaczył, że ważne jest zachowanie tej kolonii, mimo wyzwań wynikających z położenia jaskini między dwoma krajami. Tymczasem naukowcy pracują nad kolejnym badaniem, które ujawni więcej informacji o mieszkańcach Jaskini Siarkowej.