Bociany już tak masowo nie odlatują do Afryki. Znalazły nowe zakątki
Zmiany klimatyczne wpływają na bociany, które coraz częściej decydują się na pozostanie w Europie na zimę. Zamiast migrować do Afryki, spora część wybiera łagodniejsze rejony Starego Kontynentu. Badacze zauważają, że migracja bocianów nie jest uzależniona od niskiej temperatury, ale dostępności pożywienia.
Bociany coraz częściej zostają na zimę w cieplejszych zakątkach Europy
Bociany, które na zimę zazwyczaj odlatują do Afryki i wracają do Europy wiosną, coraz częściej rezygnują z migracji na gorące południe. Choć z Polski odlatywały już w sierpniu, to okazuje się, że część z nich tak daleko nie zawędrowała. Coraz cieplejsze zimy przyczyniają się do tego, że bociany nie muszą już pokonywać tysięcy kilometrów, by przetrwać mroźne warunki.
Bociany polubiły Szwajcarię, szczególnie jej mokradła
W XX w. w Szwajcarii prowadzono działania mające na celu odbudowę populacji bociana białego. Ptaki sprowadzano z różnych krajów i umieszczano w ośrodkach hodowlanych. Statystyki z 2023 r. wskazują, że w Szwajcarii zimowało aż 650 bocianów. W latach 2024-2025 liczba par lęgowych wzrosła z 54 do 94. "Liczba par lęgowych bocianów białych w Szwajcarii wzrosła z 200 do 1250 w ciągu 20 lat - to niezwykły powrót po całkowitym wypędzeniu ich z alpejskiego regionu 75 lat temu" - podaje szwajcarski portal Swissinfo.
W niektórych szwajcarskich gminach, takich jak Avenches (Vaud) i Uznach (St. Gallen), gniazduje około 50 par. W obu lokalizacjach znajdują się mokradła obfitujące w pożywienie - myszy, żaby, robaki i owady - nawet zimą. Ptaki te najczęściej pozostają w zachodniej i południowej części kontynentu, gdzie warunki pogodowe są bardziej sprzyjające.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Jak się okazuje spośród wszystkich bocianów lęgowych w Szwajcarii tylko połowa migruje. Większość tych, które wyruszają w podróż, pozostaje na otwartych wysypiskach śmieci w Hiszpanii i Portugalii, ponieważ znajdują tam wystarczające pożywienie. Tylko nieliczne ptaki migrują dalej do Afryki - opisuje Swissinfo.
Liczy się dostępność do całorocznego pożywienia
Bociany wybierają regiony, gdzie klimat i dostępność pożywienia pozwalają im żerować przez cały rok. Dlatego przyrodnicy zauważyli, że zimują m.in. w Grecji, Hiszpanii czy nawet Szwajcarii. Zmiany w ich zachowaniu z pewnością wywołują zmiany klimatyczne, które z kolei powodują cieplejsze zimy. Te mądre ptaki potrafią znaleźć pożywienie nawet w chłodniejszych miesiącach, co dodatkowo zachęca je do pozostania w Europie. Oszczędzają w ten sposób energię, którą musiałyby zużyć na długą i niebezpieczną podróż na dalekie południowe zakątki.
Okazuje się, że bociany nie odlatywały na zimę z Europy ze względu na warunki, ale ze względu na dostępność pożywienia. Badania na ten temat, opublikowane w naukowym czasopiśmie "Science Advances" z 2016 r. wydają się doskonałą prognozą. Obejmowały one osobniki wyklute w Armenii, Grecji, Polsce, Rosji, Hiszpanii, Niemczech, Tunezji i Uzbekistanie.
Śledzili preferencje migracyjne 70 młodych bocianów
Zespół kierowany przez dr Andreę Flack z Instytutu Ornitologii im. Maxa Plancka w Niemczech wykorzystał urządzenia GPS do zbadania zwyczajów migracyjnych 70 młodych bocianów z ośmiu różnych krajów podczas ich pierwszej migracji.
Wnioski? Uważają, że większość ptaków, które pozostały na północ od Sahary, przetrwała, żywiąc się na wysypiskach śmieci, co pozwoliło im zdobyć pożywienie bez dodatkowego wydatku energetycznego związanego z długodystansowym lotem. Tymczasem ptaki pozostające w Uzbekistanie prawdopodobnie czerpały pożywienie z farm rybnych, co zahamowało ich zwyczaj migracyjny, polegający na locie do Afganistanu lub Pakistanu na zimę.
Dr Flack stwierdziła, że bocian biały najwyraźniej zmienił swoje zachowanie, aby żyć bliżej ludzi, gdzie pożywienie jest w obfitości. "Istnieje pewien rodzaj wpływu człowieka, który powoduje, że te ptaki zmieniają swoją strategię migracji" - powiedziała BBC News.
