Jak brudne są pieniądze? Naukowcy wyjaśniają, czy bakterie i wirusy mogą być groźne
Często zapominamy o tym, jak wiele "brudu" znajduje się na banknotach, które przechodzą codziennie przez dziesiątki rąk. Papierowe pieniądze mogą przenosić nawet tysiące drobnoustrojów z każdego środowiska, z którym się stykają. Jak niebezpieczne jest to w obliczu pandemii nowego koronawirusa?
Kiedy pandemia koronawirusa stała się realnym zagrożeniem również dla Polski, podejmowane są wszelkie starania, by ograniczyć rozprzestrzenianie się wirusa SARS-CoV-2. Do najważniejszych zaleceń należy m.in. częste i dokładne mycie rąk. Jednak większość z nas nie myje ich po dotykaniu pieniędzy - a to właśnie na banknotach mogą znajdować się niebezpieczne drobnoustroje.
W obliczu narastającego ryzyka i nasilającej się epidemii COVID-19, chińskie władze zaleciły dezynfekowanie pieniędzy. Czy słusznie? Jeszcze w 2017 roku, w magazynie Plos One zostało opublikowane bardzo szczegółowe badanie, dotyczące tego, jakie drobnoustroje mozemy znaleźć banknotach i na ile są groźne.
W badaniu z 2017 r. naukowcy pobrali próbki z kilkunastu jednodolarowych banknotów, by sprawdzić co się na nich znajduje. Znaleźli setki gatunków mikroorganizmów, spośród których najliczniejszy były nieszkodliwe bakterie występujące na skórze człowieka. Ze zidentyfikowanych rodzajów bakterii co najmniej 97 proc. należało do trzech rodzajów organizmów: Actinobacteria, Firmicutes i Proteobacteria. Są to gatunki naturalnie występujące na ludzkiej skórze. Poza nimi licznie występowały też te, które wywołują trądzik.
Naukowcy znaleźli także bakterie dopochwowe, drobnoustroje z ust, DNA zwierząt domowych i wirusy. Te ostatnie stanowiły mniej niż 1 proc. wszystkich drobnoustrojów zidentyfikowanych na banknotach. Aż 80 proc. badanych banknotów miało również ślady kokainy. Chociaż może się to wydawać zaskakujące, to należy pamiętać, że amerykańskie banknoty, w zależności od nominału, mogą pozostawać w obiegu nawet 15 lat.
Zobacz też: Jak walczyć z pandemią koronawirusa? Najważniejsze informacje
Czy pieniądze mogą przenosić choroby?
Te same badania potwierdziły, że na banknotach pojawiają się patogeny, takie jak Escherichia coli (E. coli), Salmonella i Staphylococcus aureus (gronkowiec złocisty), które mogą prowadzić do poważnych chorób. Badacze przestrzegają jednak przed paniką:
- W zależności od typu organizmu może on, ale nie musi przejść na człowieka - przyznała Emily Martin, adiunkt ds. Epidemiologii w University of Michigan School of Public Health. - Organizmy rosną lepiej w określonych środowiskach. Samo przebywanie na banknotach nie pozawala im się zwykle rozwinąć na tyle, by stanowić zagrożenie dla człowieka.
Naukowcy podkreślili w badaniu, że pieniądze nie tworzą warunków przyjaznych rozwoju mikroorganizmów. Zwykle nie odpowiada im temperatura i poziom wilgotności, co uniemożliwia wirusom namnażanie się. Poza tym sama struktura banknotów (m.in. porowatość materiału) nie sprzyja przenoszeniu się bakterii czy wirusów na człowieka. Zdaniem badaczy to wszystko sprawia, że pieniądze nie przyczyniają się do przenoszenia chorób.
Czy można zarazić się koronawirusem przez banknoty?
"Choroba może rozprzestrzeniać się między ludźmi poprzez małe kropelki z nosa lub ust, które rozprzestrzeniają się, gdy osoba z COVID-19 kaszle lub wydycha powietrze. Kropelki te lądują na przedmiotach i powierzchniach wokół osoby" - czytamy na stronie Światowej Organizacji Zdrowia.
"Inni ludzie następnie zarażają się COVID-19, dotykając tych przedmiotów lub powierzchni, a następnie dotykając ich oczu, nosa lub ust. Ludzie mogą również złapać COVID-19, jeśli wdychają krople od osoby z COVID-19, która kaszle lub wydycha krople" dodają eksperci WHO.
WHO radzi ograniczenia wymiany gotówkowej i zaleca płatności zbliżeniowe - z pomocą karty płatniczej lub telefonu. Chociaż ryzyko przenoszenia się wirusa przez pieniądze jest znikome, to należy pamiętać, że SARS-CoV-2 może utrzymywać się na niektórych powierzchniach nawet przez kilka dni. Nowe rozporządzenie, zwiększające limit płatności bez podania PIN-u, zdecydowanie ułatwi płatności bezgotówkowe.
WHO zaznacza, że obserwuje trwające badania i w najbliższym czasie mogą pojawić się kolejne wytyczne. Niezależnie od wyników tych badań, zaleca się stałe przestrzeganie podstawowych zasad higieny, w tym częstym mycie rąk.